معاضدت قضایی

معاضدت قضایی

معاضدت قضایی چیست؟

یکی از اصطلاحات حقوقی که شاید آن را شنیده باشید، معاضدت قضایی است. در بیشتر قوانین جوامع مختلف، خدمات حقوقی و قانونی ویژه ای به نیازمندان و کسانی که معسر می باشند، ارائه می گردد. معسر بودن یعنی همان ناتوان بودن و نداشتن قدرت مالی مناسب برای امرار معاش کردن در زندگی روزمره. در اصطلاح ب فردی که از لحاظ مالی ناتوان است و دارای تمکن مالی نمی باشد، معسر گفته می شود. در حقوق کشور ما، معاضدت قضایی جز آن دسته از امکاناتی است که قانون برای افراد ناتوان مالی یا همان معسر در نظر گرفته است.

• 

مزایای معاضدت قضایی

همانطور که اشاره کردیم و به طور کلی توضیح دادیم، معاضدت قضایی یکی از امکانات قانونی است که در اختیار افراد معسر قرار می گیرد تا انان بتوانند برای احقاق حقوق خود و جلوگیری از تضییع حقوقشان از ظرفیت های قانونی استفاده کنند. در چنین شرایطی دیگر نیازی نیست تا افراد معسر، هزینه دادرسی پرونده را بپردازند و به سراغ اخذ وکیل و پرداخت حق الوکاله بروند.

 آنان می توانند با اثبات معسر بودن خود در دادگاه از تمامی مزایای معاضدت قضایی استفاده کنند. سوالی که اکنون ممکن اس برای بسیاری از افراد پیش آید آن می باشد که اصلا معاضدت قضایی چیست و چگونه می توان از آن استفاده کرد؟

کسانی که ادعای معسر بودن دارند باید با استفاده از ادله اثباتی همچون: شهادت شهود، دادخواست دعوی اصلی را به همراه رسیدگی به ادعای اعسار و معافیت از هزینه دادرسی به دستگاه قضایی ارائه دهند. در چنین مواردی موضوع پرونده توسط قاضی مورد بررسی قرار می گیرد و در صورتی که قاضی ادله و اسناد مربوطه را مناسب دید، حکم را مبنی بر معاضدت قضایی صادر می کند. مزایای استفاده از معاضدت قضایی را می توان به موارد زیر تقسیم کرد:

 معافیت از دادن تامین

حق داشتن وکیل مجانی

معافیت موقتی از تمام یا قسمتی ازهزینه دادرسی

• 

مراحل استفاده از معاضدت قضایی

مراحل قانونی استفاده از مزایای معاضدت قضایی را به ترتیب می توان به موارد زیر تقسیم کرد:

كسانی كه تمكن کافی برای مراجعه به وکیل عدلیه ندارند و همچنین ادارات عام المنفعه و بنگاه هایی كه به منظور امور خیریه درست شده از راهنمائی استفاده می کنند.

راهنمائی نسبت به کلیه دعاوی كه در عدلیه اعم از دوایر جزائی یا حقوقی طرح شده و یا طرح می شود و همچنین نسبت به اموری كه در دوایر اجراء مطرح است و یا می بایستی طرح گردد و نسبت به مسائل راجع به ثبت املاك و اعتراض بر آن و اسناد لازم الاجراء ممكن است به عمل آید.

تقاضای راهنمائی ممكن است کتبی باشد یا شفاهی و هیچ هزینه به آن تعلق نمی گیرد مرجع این تقاضانامه دفتر كانون وكلا است وقتی این تقاضا قبول می شود كه تقاضا كننده عدم تمكن خود را برای رجوع به وکیل اعلام نماید.

همین كه درخواست از دفتر راهنمائی به عمل آمد خلاصه آن در دفتر مخصوص ثبت شده رئیس دفتر شخصاً یا به وسیله یکی از اعضاء آن را مورد بررسی قرار داده و به صاحب كار راهنمائی می كند كه چه اقدامی می بایستی برای انجام كار خود به عمل آورد و به چه مرجعی می بایستی رجوع نماید.

راهنمائی به مسئولیت رئیس دفتر راهنمائی به عمل می آید اگر چه از طرف اعضاء اقدام به آن شده باشد.

راهنمائی ممكن است کتبی یا شفاهی باشد در هر حال خلاصه آن باید در دفتر قید شود.

راهنمائی فقط جنبه مشاوره را داشته و مسئولیت حقوقی برای رئیس راهنمائی و یا كانون وكلاء ایجاد نمی کند ولی ارتكاب خبط در راهنمائی موجب تخلف انتظامی خواهد بود.

اگر دفتر راهنمائی دید كه مراجعه كننده مدرکی برای اثبات ادعای خود ندارد در ضمن راهنمائی این نكته را خاطرنشان می نماید كه دعوای او ممكن است به نتیجه مطلوب نرسد.

دقت داشته باشید که:

اگر در اثر راهنمائی احتیاج به معاضدت قضائی پیدا شد مراجعه كننده به معاضدت قضائی هدایت شده و ضمناً به او اعلام خواهد شد كه اظهار عدم تمكن از نظر معاضدت قضائی کافی نیست و باید دلایلی كه بر اعسار خود دارد به معاضدت قضائی ارائه بدهد تا وکیلی برای او انتخاب شود.

يا توسط كانون محل در صورتي كه تشكيل شده باشد و يا به وسيله دفتر عدليه اقامت خود را تقاضا نمايد. در اينصورت كانون يا دفتر عدليه محل موظف است تقاضانامه را بانضمام مستندات و مداركي كه به موجب ماده ( ) اين نظامات مقرر است در اسرع اوقات دبيرخانه معاضدت قضائي ارسال دارند.

معاضدت قضائي مي‌توانند تحقيقاتي در دلائل دعوي بنمايد و هرگاه تشخيص دهند كه مقصود تقاضا كننده سوء استفاده و شرخري است از تعيين وكيل خودداري و تقاضا را رد مي‌نمايد.

در صورت رد تقاضا كننده مي‌تواند در ظرف١٠روز به‌هيئت‌مديره كانون شكايت كند راي هيات مديره قطعي است.

كليه ارجاعاتي كه از طرف معاضدت قضائي در حدود صلاحيت مؤسسه به وكلا يا دفاتر عدليه يا پاركه مي‌شود بايد به اسرع وقت انجام گردد.

مفاد قانونی مربوط به معاضدت قضایی در قانون وکالت

شعبه عرایض پس از وصول عرض حال به طريق ذيل اقدام خواهد نمود:

هرگاه عرض حال ناقص باشد نواقص آن را بدفتر دستور خواهد داد و اگر عرضحال كامل باشد عقيده خود را در پيشرفت دعوي خواهد نوشت در صورتي كه پيشرفت داشته باشد آن را به شعبه قضائي تسليم خواهد نمود. شعبه قضائي وكيلي را براي تقاضا كننده معين مي‌نمايد.

ابلاغات در٣ نسخه صادر مي‌شود. نسخه اول بته قاضاكننده داده خواهد شد و نسخه ثاني در پرونده مربوطه بايگاني و نسخه ثالث براي ابلاغ به وكيل انتخابي به دفتر كانون ارسال خواهد شد.

وكيل منتخب مكلف است قرارداد حق‌الوكاله تنظيم بوده نسخه دوم آن را با رسيد وكالت به دبيرخانه معاضدت قضائي بفرستند و پس از ختم دعوي در صورتي كه موكل محكوم‌له واقع شود و خمس حق‌الوكاله را كه در قرارداد تنظيمي مقرر است وصول و صندوق كانون ايصال دارد مگر اینکه ثابت نمايد در بافت حق‌الوكاله قانونا غير مقدور است.

• 

وکیل معاضدتی

از اساسی ترین مسائلی که بعد از قبول درخواست معاضدت قضایی ایجاد می شود، کمک گرفتن از وکیل معاضدتی است. توجه داشته باشید که:

وكيل انتخابي بايد از جريان كار مرجوع شعبه قضائي را مطلع دارد.

وكيل انتخابي مي‌تواند از شعبه قضائي مؤسسه راجع بطرز اقداماتي كه لازم است مشورت كند.

در مواردي كه انجام مقدمات و تشریفات مربوط به معاضدت قضائي موجب انقضاء موعد از تقاضا كننده بشود رئيس كانون مي‌تواند مستقيما وكيل انتخاب نمايد مشروط بر اينكه تقاضانامه از حيث ضمائم كامل باشد.

قرارداد حق‌الوكاله معاضدتي باسم معاضدت قضائي تنظيم مي‌شود و مأمور وصول حق كانون محاسبات مؤسسه مزبور است.