مجازات گرانفروشی و نحوه شکایت از آن
بررسی حقوقی مجازات گرانفروشی و نحوه شکایت از آن
گرانفروشی از رفتارهای ناپسند و زیانبار اصناف به شمار می رود. در رابطه با مجازات گرانفروشی و نحوه شکایت از آن، در میان قوانین موضوعه مواد متعددی یافت می شود. اصلی ترین قانونی که به بیان ارکان جرم گرانفروشی و مجازات آن پرداخته، قانون تعزیرات حکومتی مصوب سال 1367 می باشد. همچنین در قانون نظام صنفی مصوب سال 1382 برخی از جرایم مرتبط با گرانفروشی بیان گردیده است. با این حال با توجه به تحریم های اقتصادی بین المللی و فرصت طلبی های داخلی، در سال های اخیر همواره ضرورت تصویب قانون جامعی در خصوص مبارزه با گرانفروشی احساس می شد. در همین راستا قانون تشدید مجازات محتکران و گرانفروشان در سال 1367 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید.
گرانفروشی عبارت است از: عرضه و فروش کالا به بیش از نرخ متعارفی که برای آن کالا وجود دارد. همچنین در مورد کالاهایی که توسط دولت عرضه می شود مطابق با ماده مذکور گرانفروشی عبارت است از عرضه کالا با قیمتی بیشتر از نرخ مصوب دولت. همانطور که پیداست برای تحقق جرم گرانفروشی نیازی به این نیست که حتماً مال به قیمت بالاتر از قیمت واقعی و متعارف به فروش برسد. بلکه کافی است کالا با قیمت بیشتر از قیمت واقعی در معرض فروش قرار گیرد، حتی اگر کسی حاضر به خریدن آن نباشد. در ادامه این نوشتار برخی از مهمترین نکات حقوقی در خصوص مجازات گرانفروشی و نحوه شکایت از آن را مورد بررسی قرار می دهیم.
مجازات گرانفروشی چیست؟
طبق ماده 5 قانون تعزیرات حکومتی مجازات گرانفروشی از قرار زیر است:
مجازات گرانفروشی تا مبلغ بیست هزار ریال
برای بار اول تشکیل پرونده و تذکر کتبی. برای بار دوم اخطار شدید، اخذ تعهد کتبی مبنی بر عدم تکرار تخلف و ممهور نمودن پروانه کسب به مهر «تخلف اول». برای بار سوم از پنج هزار ریال تا پنج برابر میزان گرانفروشی جریمه نقدی و ممهور نمودن پروانه کسب واحد متخلف به مهر «تخلف دوم». بار چهارم از ده هزار ریال تا ده برابر میزان گرانفروشی جریمه نقدی و ممهور نمودن پروانه کسب واحد به مهر «تخلف سوم». برای بار پنجم، علاوه بر دریافت جریمه مطابق با دفعه چهارم، از یک تا شش ماه تعطیل موقت و نصب پارچه گران فروش در محل. برای بار ششم تعطیل و لغو پروانه واحد.
مجازات گرانفروشی از مبلغ بیش از بیست هزار ریال، تا مبلغ دویست هزار ریال
برای بار اول، تذکر کتبی و دریافت جریمه نقدی معادل مبلغ گرانفروشی. برای بار دوم پرداخت جریمه معادل یک تا دو برابر میزان گرانفروشی و ممهور نمودن پروانه کسب واحد به مهر «تخلف اول». برای بار سوم از یک تا پنج برابر میزان گرانفروشی جریمه نقدی، اخطار قطع خدمات دولتی و ممهور نمودن پروانه کسب واحد به مهر «تخلف دوم». برای بار چهارم دریافت جریمه نقدی مطابق با دفعه سوم، قطع تمام یا قسمتی از خدمات دولتی از یک ماه تا شش ماه و ممهور نمودن پروانه کسب واحد به مهر «تخلف سوم». برای بار پنجم، علاوه بر دریافت جریمه مطابق با دفعه چهارم، تعطیل موقت از یک ماه تا شش ماه و نصب پارچه گران فروش در محل. برای بار ششم، تعطیل و لغو پروانه کسب.
مجازات تعزیری گرانفروشی بیش از مبلغ دویست هزار ریال تا مبلغ یک میلیون ریال
برای بار اول از یک تا دو برابر میزان گرانفروشی جریمه نقدی، اخذ تعهد کتبی مبنی بر عدم تکرار تخلف و ممهور نمودن پروانه کسب واحد به مهر «تخلف اول». برای بار دوم از دو تا پنج برابر میزان گرانفروشی جریمه نقدی، قطع تمام یا قسمتی از خدمات دولتی از یک تا شش ماه و ممهور نمودن پروانه کسب واحد به مهر «تخلف دوم». برای بار سوم علاوه بر دریافت جریمه نقدی مطابق با دفعه دوم، تعطیل و لغو پروانه واحد و همچنین لغو کارت بازرگانی. برای بار چهارم علاوه بر دریافت جریمه نقدی مطابق با دفعه دوم، تعطیل و لغو پروانه کسب واحد و لغو کارت بازرگانی.
مجازات تعزیری گرانفروشی بیش از مبلغ یک میلیون ریال
برای بار اول از دو تا پنج برابر میزان گرانفروشی جریمه نقدی، اخطار کتبی و ممهور نمودن پروانه کسب واحد به مهر «تخلف اول». برای بار دوم از پنج تا هشت برابر میزان گرانفروشی جریمه نقدی، قطع تمام یا بخشی از خدمات دولتی از یک تا شش ماه و ممهور نمودن پروانه کسب واحد به مهر «تخلف دوم». برای بار سوم علاوه بر دریافت جریمه مطابق با دفعه دوم، از یک تا شش ماه تعطیل موقت واحد صنفی و نصب پارچه گرانفروش و ممهور نمودن پروانه کسب واحد صنفی به مهر «تخلف سوم». برای بار چهارم علاوه بر دریافت جریمه نقدی مطابق با دفعه دوم، تعطیل و لغو پروانه کسب واحد صنفی و ابطال کارت بازرگانی.
نحوه شکایت از گرانفروش
مرجع صالح برای مجازات گرانفروشی و نحوه شکایت از آن، تشکیلات سازمان تعزیرات حکومتی است. رسیدگی به جرم گرانفروشی و تخلفات مربوط به آن از قبیل احتکار، کمیسیونی است که از افراد زیر تشکیل می گردد:
استاندار به عنوان رئیس کمیسیون
دادستان دادسرای عمومی و انقلاب
معاون برنامه ریزی استاندار
مدیر کل اطلاعات
مدیر کل امور اقتصاد و دارایی
مدیر کل بازرگانی
مدیر کل وزارتخانه ذیربط
رئیس شورای مرکزی اصناف
مدیرعامل سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان
رسیدگی به مجازات گرانفروشی و نحوه شکایت از آن در کمیسیون مربوط، مستلزم سپری شدن مراحل زیر است:
اعلام شکایت؛ برای اعلام شکایت بر علیه گرانفروش می توان به شیوه حضوری به سازمان تعزیرات حکومتی مراجعه نمود. همچنین به صورت غیر حضوری می توان با مراجعه به درگاه اینترنتی این سازمان اعلام شکایت کرد. علاوه بر این می توان با استفاده از سامانه های پیامکی در سازمان مذکور اعلام تخلف کرد.
ارائه نظریه کارشناسی به شعبه مربوطه ظرف 15 روز
احضار متخلف، تشکیل جلسه رسیدگی کمیسیون و اخذ دفاع از متهم؛ در این مرحله واحد صنفی که ادعای متخلف بودن آن مطرح شده است، باید در کمیسیون مذکور حضور یافته و قانونی بودن اعمال خویش را توجیه کند.
صدور حکم
اجرای حکم
