قوانین و مقررات فرزند خواندگی

قوانین و مقررات فرزند خواندگی در ایران

قوانین و مقررات فرزند خواندگی در ایران

امروزه با توجه به اهمیت فرزندآوری در جهان، موضوع فرزند خواندگی نیز بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. آمار دقیقی از تعداد زوج هایی که در مسئله باروری مشکل دارند در دست نمی باشد اما خوشبختانه فرهنگ پذیرش فرزند خواندگی روز به روز در حال افزایش است و همین امر می تواند دریچه ای رو به آینده ای روشن باشد. کشور های مختلف با وضع قوانین و مقررات فرزند خواندگی تلاش کرده اند، تا شرایط و باید و نباید های این موضوع را برای کسانی که قصد پذیرش حضانت یک کودک را دارند مشخص کنند. این قوانین با توجه به عرف و فرهنگ های مختلف می توانند متفاوت باشند اما باید توجه داشت که هدف نهایی تمام آن ها، در نظر گرفتن مصلحت کودک است. در ایران نیز این قوانین با ورود شرع و مقررات اسلام به عرف جامعه، وضع شده اند اما باید دید که قانونگذار ایرانی تا چه میزان در وضع قوانین و مقررات فرزند خواندگی عملکرد مفید و موفقی داشته است. در ادامه گریز کوتاهی به این مقررات خواهیم زد تا با شرایط نگهداری از کودکان بی سرپرست و بدسرپرست آشنا شویم.

• 

قوانین و مقررات فرزند خواندگی سازمان بهزیستی

در حال حاضر تنها نهاد دولتی که برای امور مربوط به کودکان بی سرپرست فعالیت می کند، سازمان بهزیستی می باشد که قوانین خاص خود را برای واگذاری حضانت کودکان دارد. طبق قوانین و مقررات فرزند خواندگی سه دسته از افراد توانایی درخواست حضانت کودکان را از سازمان بهزیستی دارند. گروه اول زن و شوهری هستند که نمی توانند صاحب فرزند شوند. گروه دوم دختران و زنان بدون همسر و گروه سوم زن و شوهر دارای فرزند می باشند که در این سه دسته جای می گیرند. برای متقاضیان سرپرستی، شرایط عمومی ذکر شده است که عبارتند از: مقید بودن به انجام واجبات و ترک محرمات، صلاحیت اخلاقی، عقد دائم زوجین و علاوه بر این وجود تابعیت ایرانی از دیگر شرایط متقاضیان خواهد بود. یکی از زوجین باید بیش از سی سال سن داشته باشد و چنانچه دختر مجرد متقاضی سرپرستی باشد باید دارای حداقل سی سال سن باشد. در بخشی از قوانین و مقررات فرزند خواندگی سازمان بهزیستی، به این نکته نیز اشاره شده است که احتمال فرزند بری برای این متقاضیان بیشتر است و چنانچه شخصی با بیش از پنجاه سال سن تقاضای سرپرستی داشته باشد احتمال پذیرش آن کمتر خواهد بود. شخص متقاضی علاوه بر اینکه باید تمکن مالی داشته باشد، باید فاقد سابقه محکومیت کیفری باشد. شاید این سوال برای شما پیش بیاید که تمکن مالی چگونه مشخص خواهد شد؟ وجود شغل ثابت و درآمد کافی، وجود بیمه پایه و خانه مسکونی ملکی و یا استیجاری از شرایط تمکن خواهد بود که توسط سازمان بهزیستی مورد سنجش قرار خواهد گرفت.

علاوه بر موارد ذکر شده، عدم اعتیاد به الکل و هر نوع ماده مخدر و روانگردان، وجود سلامت جسم و روان برای نگهداری از کودک، اعتقاد به یکی از ادیان تصریح شده در قانون اساسي، عدم ابتلا به یکی از بیماری های واگیردار یا صعب العلاج و مجنون و سفیه نبودن نیز از دیگر شرایط عمومی مقرر شده برای متقاضیان سرپرستی می باشد که در قوانین و مقررات فرزند خواندگی ذکر شده است.

• 

شرایط اختصاصی زن و شوهر بدون فرزند

چنانچه زن و شوهر از ازدواج فعلی خود فرزند نداشته باشند و پنج سال از تاریخ ازدواج آنها گذشته باشد، می توانند تقاضای سرپرستی نمایند. زوجینی که طبق تشخیص پزشکی قانونی با مشکل باروری روبرو باشند نیز بدون گذشت مدت پنج سال می توانند تقاضای خود را مطرح کنند.

شرايط اختصاصي براي دختران و زنان مجرد

در قوانین و مقررات فرزند خواندگی چنین ذکر شده است که خانم مجرد نباید فرزند داشته باشد اما اگر تقاضای سرپرستی خواهر، برادر، برادرزاده و خواهرزاده را داشته باشد داشتن فرزند بلامانع خواهد بود. علاوه بر این دختران و زنان متقاضی باید دارای منزل مسکونی مستقل باشند و اگر به همراه خانواده خود زندگی می کنند، باید اعضای خانواده نیز بررسی شوند و آن منزل باید دارای امکانات رفاهی برای کودک باشد.

شرایط اختصاصی برای زوجین دارای فرزند

ابتدا تناسب سنی کودک مورد تقاضا و کودک تحت سرپرستی باید رعایت شود. واگذاری کودک جنس مخالف مانعی نخواهد داشت. اگر زوجین دارای سه فرزند زیستی باشند، ذکر این نکته الزامی است که تنها یک فرزند را می توانند به سرپرستی بگیرند مگر آنکه فرزندان تحت سرپرستی آن ها خواهر و برادر باشند. در حال حاضر در سایت بهزیستی امکان ثبت نام و مطالعه قوانین به طور کامل وجود دارد. متقاضیان می توانند با مطالعه کامل قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست مصوب 1392، آیین نامه اجرایی ماده 22 قانون حمایت از کودکان و نوجوانان  بی سرپرست و بدسرپرست مصوب 1394 و آیین نامه اجرایی ماده 36  قانون حمایت از کودکان و نوجوانان  بی سرپرست و بدسرپرست مصوب 1394 و تکمیل مدارک لازم تقاضای خود را ثبت کنند. 

مدارک لازم برای ثبت درخواست فرزند خواندگی

در حال حاضر قوانین و مقررات فرزند خواندگی این مدارک را در طول تقاضای شما درخواست خواهد کرد: تصویر کلیه صفحات شناسنامه، تصویر کارت ملی، تصویر کارت پایان خدمت یا معافیت، تصویر سند ازدواج زوجین، تصویر آخرین مدرک تحصیلی، تصویر سند مالکیت منزل، اجاره نامه یا مبایعه نامه، تصویر اصل یا تصویر گواهی اشتغال، تصویر مدارک بیمه پایه، گواهی متخصص زنان و زایمان و پزشکی قانونی مبنی بر عدم توانایی فرزندآوری. علاوه بر موارد فوق باید توجه داشته باشید که رسیدگی به درخواست شما طول می کشد و در ابتدا افرادی در اولویت خواهند بود که دارای گواهی پزشکی قانونی هستند. سپس زنان و دختران مجرد در اولویت قرار می گیرند و پس از آن تقاضای زوجینی که دارای فرزند هستند مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

علاوه بر این متقاضیانی که با کودک رابطه سببی یا نسبی داشته باشند نسبت به دیگران از اولویت بیشتری برخوردار هستند. متقاضیانی هم که پیش از این صاحب فرزند خوانده بیمار بودند و اکنون تقاضای فرزند دوم را دارند، در اولویت قرار خواهند گرفت. در نهایت باید بگوییم که از آغاز این تقاضا باید صبور باشید چرا که راه طولانی در پیش خواهید داشت و امکان رسیدگی به درخواست سرپرستی از جانب شما، نیازمند زمان زیادی خواهد بود.