قرار اناطه
قرار اناطه یکی از قرار های صادر شده در دادگاه های قضایی بدوی حقوقی و کیفری و تجدید نظر در دادگاه کیفری است. قبل از پرداختن به این موضوع لازم است ابتدا تعریفی کامل از قرار داشته باشیم.
قرار چیست؟
آرای که از دادگاه صادر می شود به صورت حکم یا قرار می باشد به این معنی زمانی که سخن از آراء صادره می شود منظور از احکام قطعی و قرارهایی است که در طی رسیدگی به پرونده صادر می شود. چنانچه آراء صادر شده به صورت حکم قطعی و راجع به ماهیت دعوا باشد حکم نام دارد و در غیر این صورت آراء صادره قرار است که انواع مختلفی دارد و قرار اناطه یکی از قرار هایی است که در دادگاه ها صادر می شود. پس در حالتی که حکم قطعی دادگاه منوط به رسیدگی یا موضوعی باشد قرار اناطه صادر می شود. پس ماهیت قرار مذکور این است که گاهی برای صادر شدن حکم قطعی درست و عادلانه لازم است تا قرار اناطه صادر شود تا موضوعی به اثبات برسد. قرار اناطه به چه معنی است؟ در چه حالت های از دادگاه مربوطه صادر می شود؟ این قرار در دادگاه های قضایی چگونه صادر می شود؟ آیا قابل واخواهی است؟ آیا قرار اناطه مربوط به دادگاه کیفری است یا در دادگاه های حقوقی هم صادر می شود؟ جواب به این سوالات را در متن زیر خواهیم داشت.
منظور از قرار اناطه چیست؟
گفتیم که قرار اناطه یکی از قرار های صادره در دادگاه است که چنانچه آراء صادره از دادگاه از نوع حکم قطعی نباشد قرار می باشد. زیرا قانون تعریف مستقیمی از قرار ارائه نداده است پس هر رای صادر شده حکم نباشد حتما قرار است. پس در تعریف این مهم می توان گفت زمانی که حکم قطعی دادگاه کیفری یا حقوقی منوط به تایید و اثبات ادعا یا موضوعی باشد دادگاه قرار اناطه صادر می کند تا دادگاه مربوطه و دارای صلاحیت به بررسی و تحقیق در مورد موضوع بپردازد تا دادگاه بتواند حکم قطعی را صادر نماید. برای بررسی بهتر و بیشتر در مورد قرار اناطه و شرایط صادر شدن آن در دادگاه ها را در این مقاله توضیح داده ایم.
قرار اناطه صادر شده در دادگاه های حقوقی و کیفری
کلا دعاوی در دو دادگاه حقوقی و کیفری قابل پیگیری است که بنابر نوع دعاوی مطرح شده خواهان برای مطالبه حقوق خود به یکی از این دو دادگاه مراجعه خواهد کرد. قرار اناطه ممکن است در هر یک از دعاوی مربوط به این دادگاه ها صادر شود. در ماده ۱۹ قانون مدنی چنین آمده است؛ هرگاه رسیدگی به دعوایی منوط به اثبات موضوع یا دعوایی دیگر باشد که رسیدگی به آن در صلاحیت دادگاهی دیگر غیر از دادگاه بدوی است صادر شدن حکم از مرجع مربوطه متوقف می شود تا دعوا یا موضوع مرتبط به آن در دادگاه دیگر به اثبات برسد. در این حالت خواهان بایستی ظرف مدت یک ماه دادخواست خود را به دادگاه دارای صلاحیت ارائه بدهد تا رسیدگی های لازم انجام شود سپس آراء صادر شده از این دادگاه را به دادگاه حقوقی یا کیفری اولیه برده تا در مورد موضوع دعوا حکم صادر شود. دادگاه حقوقی و کیفری به جز در مواردی حق دخالت در آراء صادر شده یکدیگر را ندارد که صدور قرار اناطه یکی از موارد استثنایی است که گاها برای رسیدن به حکم قطعی به پرونده کیفری لازم است ابتدا دادگاه حقوقی موضوعی را ثابت کند و یا برعکس یا اینکه دادگاه حقوقی برای صدور رای بایستی موضوعی را در دادگاهی دیگر ثابت کند. در قالب مثال هایی این مهم را بیشتر شرح خواهیم داد.
مثلا؛ موضوع کیفری رابطه نامشروع که در دادگاه های کیفری مورد بررسی قرار گرفته است و اشخاص متهم اذعان دارند که با یکدیگر زن و شوهرند. پس برای صدور حکم در رابطه با این موضوع منوط به اثبات رابطه محرمیت بین زن و مرد است که دادگاه کیفری با صدور رای قرار اناطه خواستار پیگیری این موضوع در دادگاه های حقوقی می شود.
مثلا؛ دو طرف دعوا که مربوط به چک برگشتی می باشد طرفی خواسته در دادگاه اذعان دارد که برگه چک را گم کرده است و این چک سرقتی است. پس رسیدگی به این موضوع باید ابتدا سرقتی بودن چک به اثبات برسد که در این مورد رای دادگاه تا انجام بررسی های لازم متوقف می شود و قرار اناطه صادر خواهد شد.
در دادگاه کیفری اصل بر موضوع سرعت در رسیدگی است یعنی به جرایمی ارتکابی سریعا رسیدگی شده و مجازات آنها صادر شود و همچنین دادگاه کیفری صلاحیت این موضوع را خواهد داشت که به مسائل دیگر پرونده نیز رسیدگی کند پس قرار اناطه در این دادگاه به صورت استثنا خواهد بود. پس میتوان گفت که قرار اناطه کیفری در رسیدگی به دعاوی کیفری استثنا محسوب می شود. در دادگاه های حقوقی نیز قرار صادر شده به نوعی قرار قطعی است و این دادگاه برای بررسی های لازم پرونده را به دادگاه های دیگر ارجاع می دهد. ممکن است این قرار به دادگاه دیوان عدالت اداری یا دیوان عالی کشور نیز صادر شود. نکته مهم این موضوع است که آیا قرار صادر شده مانند احکام صادره قابل تجدید نظر هستند؟ زیرا در مبحث تجدید نظر گاها از آراء تجدید نظر سخن گفته می شود. در متن زیر به این سوال پاسخ داده شده است.
قرار اناطه (2)
اعتراض به قرار اناطه صادر شده
برخی از آراء صادر شده که شامل احکام و قرارها می باشد قابل واخواهی و اعتراض هستند. برخی از قرار ها حتی قابل فرجام خواهی نیز هستند یعنی در صورتی که در دادگاه تجدید نظر بر خلاف منافع فرد صادر شود می تواند آن را به دیوان عالی کشور اعتراض دهد. قرار اناطه یکی از قرار های صادر شده در دادگاه ها می باشد که قابل اعتراض میباشد که در ماده قانونی ۳۳۲ آیین دادرسی از سوی قانونگذار پیش بینی شده است. اما نکته بسیار مهم در این زمینه این است که قرار صادر شده در دادگاه های کیفری قابل اعتراض و پیگیری هستند ولی قرار صادر شده در دادگاه حقوقی قابل اعتراض نمی باشند. مدت اعتراض به آن در دادگاه های کیفری ده روز تمام است.