رحم اجاره ای چیست؟
رحم اجاره ای چیست؟
رحم اجاره ای به چه معنی است؟ چرا از رحم اجاره ای استفاده می شود؟ مهمترین نکات مربوط به رحم اجاره ای چیست؟ قانون رحم اجاره ای چیست؟ نظر قانون در خصوص رحم اجاره ای چیست؟ آیا رحم اجاره ای شرعی است؟ آیا رحم اجاره ای قانونی است؟ حکم فرزند حاصل از رحم اجاره ای چیست؟ کارکرد یک وکیل پایه یک دادگستری در خصوص رحم اجاره ای چیست؟ آیا فرزند رحم اجاره ای مشروع است؟ مادر قانونی در رحم اجاره ای چه کسی است؟ زنی در رحم اجاره ای از جنین نگهداری می کند چه حقوقی دارد؟ قانون ناظر بر رحم اجاره ای چیست؟ کدام نهاد در خصوص رحم اجاره ای تصمیم گیری می کند؟
رحم اجاره ای یکی از روش های نسبتا نوظهور در بارداری محسوب می شود. در واقع زوج هایی که به هر دلیل توانایی فرزند آوری نداشته باشد. مانند حالتی که رحم زوجه قابلیت نگهداری جنین را ندارد، از رحم اجاره ای استفاده می شود. در این حالت دو روش وجود دارد. اول این که لقاح میان تخم و تخمک در خارج از رحم ایجاد شده و سپس در رحم اجاره ای ( رحم زن دیگر ) نگهداری می شود. در روش دوم نیز در صورتی که زوجه توانایی تخمک گذاری نداشته باشد، لقاح در رحم اجاره ای شکل می گیرد.
حال ما در ادامه می خواهیم بدانیم که رحم اجاره ای از نظر قانون و شرع چه شرایطی دارد؟ آیا امکان استفاده از این روش در ایران به صورت قانونی و شرعی وجود دارد؟ در صورتی که پاسخ مثبت باشد، می خواهیم با روند قانونی این کار و مواد قانونی ناظر بر آن آشنا شویم. همچنین حقوقی که قانونگذار برای طرفین در نظر گرفته را خواهیم شناخت. با توجه به نوظهور بودن این روش انتظار نمی رود که با قوانین مشخص در این خصوص رو به رو باشیم. از این رو پیشنهاد ما این است که در این مورد با یک وکیل حقوقی مجرب مشورت کنید.
رحم اجاره ای و مفاهیم قانونی مربوط به آن
رحم اجاره ای همانطور که گفته شد یک روش جدید در بارداری محسوب می شود. بنابراین افرادی که توانایی فرزندآوری ندارند می توانند از این روش استفاده کنند. همچنین بر اساس آمار و نتایج به دست آمده، درصد موفقیت در این روش نسبتا بالاست. از طرف دیگر زنی که به رحم خود را اجاره می دهد، می تواند نسبت به کسب درآمد اقدام کند. حال سوال اینجاست که آیا این درآمد قانونی است؟ همچنین فرزند به دنیا آمده از این طریق از چه حقوقی برخوردار است؟
به طور کلی بر اساس نظریه فقها و همچنین تصریح قانون در سال 1383 عمل رحم اجاره ای قانونی و شرعی محسوب شده است. بنابراین می توان گفت که این عمل در ایران ممانعت قانونی ندارد و افراد می توانند بر اساس شرایط قانونی و البته رعایت اصول پزشکی و تحت نظارت پزشک این کار را انجام دهند.
مسئله ای که وجود دارد این است که قانون تا به امروز ماده قانونی ناظر بر این عمل ارائه نداده است. از این رو اگر بخواهیم از دید تفسیری به این موضوع نگاه کنیم می توانیم اینگونه بیان کنیم که رحم اجاره ای بر اساس یک قرارداد میان طرفین ( زوجه و زن مقابل ) منعقد می شود. در بسیاری از موارد این قرارداد، تجاری محسوب می شود.
در کلام ساده تر زنی که رحم خود را در اختیار فرزندآوری زوجین قرار می دهد، در قبال نگهداری از فرزند آن ها به مدت 9 ماه، هزینه ای دریافت می کند. این مسئله طی یک قرارداد تجاری و شبیه به قرارداد اجاره صورت می گیرد. همچنین نوع دیگری از این قرارداد وجود دارد که زن به صورت دوستانه و بدون دریافت هزینه اقدام به این کار می کند که در این صورت به آن قرارداد دوستانه گفته می شود.
اهمیت انعقاد قرارداد در این است که بر اساس آن مشخص می شود که فرزند بر اساس چه شرایطی متولد شده و قانون با نگاه به این قرارداد نسبت به تعیین پدر و مادر واقعی آن اقدام می کند. حال در ادامه به صورت جزئی تر به این موضوع نگاه می کنیم.
رحم اجاره ای در قانون
همانطور که گفته شده قانون ناظر بر رحم اجاره ای وجود ندارد. از این رو نمی توان صراحتا گفت که قرارداد مربوط به این مسئله لازم یا جایز است. اما در حالت کلی هر وکیل حقوقی تهران یا شهرستان به خوبی می داند که در قانون قراردادهای خصوصی اصل بر لازم بودن است. بنابراین در صورتی که قانون صراحتا قراردادی را جایز معرفی نکرده باشد، آن را لازم می دانیم.
این موضوع در خصوص قرارداد رحم اجاره ای نیز صدق می کند. بنابراین امکان انحلال این قرارداد امکان پذیر نیست مگر این که یکی از حالت های ابطال قرارداد، انفساخ قرارداد، فسخ قرارداد و اقاله وجود داشته باشد. از طرف دیگر با توجه به این که قانون ناظر بر این قرارداد وجود ندارد، نمی توان آن را قرارداد معین دانست. بنابراین عمدتا شرایط این قرارداد توسط طرفین و با رضایت یکدیگر تعیین می شود.
نکته دیگری که باید به آن توجه داشته باشید بر اساس شرع و قانون فرزند به دنیا آمده از این طریق متعلق به زوجین بوده و زنی که رحم خود را برای نگهداری از این فرزند اجاره داده، هیچ حقی در این خصوص نخواهد داشت. از طرف دیگر بنا بر نظر قانون و فقها فرزند به دنیا آمده از این طریق هیچ تفاوتی با فرزند به دنیا آمده از روش عادی ندارد. بنابراین این فرزند نیز از تمامی حقوقی یک فرد عادی در جامعه برخوردار بوده و کاملا شرعی محسوب می شود. این ها مهمترین نکاتی است که باید در این خصوص به آن ها توجه کرد.
نکته بسیار مهم این است که با توجه به این که قانون چندان مشخصی در این خصوص وجود ندارد، بهتر است از ابتدای امر و در زمان انعقاد قرارداد از یک وکیل یا فردی آگاه بر قوانین کمک بگیرید. چرا که قرارداد رحم اجاره ای یک قرارداد معین نیست و بر اساس قانون شرایط را باید طرفین تعریف و منعقد کنند. از این رو شناخت قوانین و استفاده درست از آن ها در این خصوص می تواند بسیار تاثیرگذار باشد.
