تفاوت مجازات تکمیلی و تبعی
تفاوت مجازات تکمیلی و تبعی چیست؟
برای این که تفاوت مجازات تکمیلی و تبعی را بفهمیم؛ باید در مورد انواع مجازات در قانون ایران اطلاعاتی داشته باشیم. مجازات ها در قانون ایران به طور کلی به سه دسته تقسیم می شوند. این سه دسته شامل مجازات های اصلی، مجازات های تبعی و مجازات های تکمیلی هستند. مجازات های اصلی به آن دسته از مجازات هایی گفته می شود که متناسب با جرم در قانون برای آن مجازات تعریف می شود. به طور مثال، برای جرمی مانند توهین، مجازات مشخصی در نظر گرفته شده است. اگر توهین قذف باشد؛ ۸۰ ضربه شلاق و اگر غذا نباشد تا ۷۴ ضربه شلاق تعیین شده است. مجازات های تکمیلی، همان طور که از نامشان پیداست برای تکمیل مجازاتی که در قانون به عنوان مجازات اصلی در نظر گرفته شده است؛ به مجرم داده می شود. مجازات های تکمیلی انواع و اقسام مختلفی دارند. ممکن است گاهی بعضی از افراد مجازات تکمیلی و تبعی را یکی بدانند؛ اما این دو متفاوت می باشند.
مجازات تکمیلی چیست؟
برای این که تفاوت مجازات تکمیلی و تبعی را متوجه شویم می توانیم مفهوم هر یک از این مجازات را به طور جداگانه بررسی کنیم. از این طریق متوجه تفاوت این مجازات ها می شویم. مجازات های تکمیلی مجازات هایی هستند که به تبع محکومیت در نظر گرفته برای مجرم و به حکم دادگاه تعیین می شود. این مجازات ها، با هدف مخصوصی در قانون در نظر گرفته می شوند. یکی از هدف هایی که مجازات تکمیلی برای آن در نظر گرفته شده است؛ خنثی کردن رفتار مجرمانه می باشد. به کمک این مجازات ها ممکن است مجرم اصلاح شده و بتواند به جامعه برگردد؛ بدون این که رفتار مجرمانه را تکرار کند. مجازات های تکمیلی در شرایط خاصی می توانند به مجرمان داده شوند. همچنین مجازات ها انواع گوناگونی داشته و قاضی فقط می تواند از بین مجازات های تعیین شده در قانون، مجازات تکمیلی را به مجرم دهد.
چه کسی می تواند مجازات تکمیلی دریافت کند؟
بنابر ماده ۲۳ قانون مجازات اسلامی، قاضی می تواند به فردی که برای آن حد قصاص یا مجازات تعزیری از درجه یک تا شش در نظر گرفته را با توجه به شرایط جرم و مجرم محکوم به مجازات تکمیلی کند. برای دریافت مجازات تکمیلی شرایط خاصی وجود دارد. در نظر گرفتن این شرایط می تواند به شما کمک کند تا بیشتر متوجه تفاوت مجازات تکمیلی و تبعی شوید. تعداد مجازات تکمیلی در نظر گرفته شده برای مجرم می تواند با توجه به نظر قاضی مشخص شود
قوانین مرتبط با مجازات تکمیلی
قانون دیگری که در خصوص مجازات های تکمیلی وجود دارد این است که حداکثر مدتی که برای این مجازات ها در نظر گرفته می شود دو سال است. در نتیجه قاضی می تواند در این بازه مدت زمان مجازات را تعیین کند. البته در بعضی از مواردی که قانون به طور ویژه مدت زمان مجازات را ذکر کرده قاضی نمی تواند مدت را تغییر دهد. مجازات های تکمیلی، فقط در خصوص افراد حقیقی قابلیت اجرا دارند. این مجازات ها در مورد افراد حقوقی مانند شرکت ها نمی باشد.
تشدید مجازات های تکمیلی
مجازات های تکمیلی قابلیت تشدید شدن را دارند. اگر فردی از مجازات تکمیلی سرباز بزند قانون برای او تبدیل یا تشدید مجازت را برخلاف مجازات تبعی در نظر گرفته است. اگر فردی برای بار اول از مجازات سرباز برند؛ تا یک سوم مدت مجازات به زمان مجازات او افزوده می شود. برای بار دوم مجازاتش می تواند به حبس یا جزای نقدی تبدیل شده و مجرم می تواند مجازات تکمیلی خود را سپری نکند.
مجازات های تبعی
در صورتی که بخواهید تفاوت مجازات تکمیلی و تبعی را بدانیم باید در خصوص مجازات تبعی نیز اطلاعاتی داشته باشیم. مجازات تبعی همان طور که از نامش پیداست به تبع محکومیت و همچنین حکم قانون اعمال می شود. مجازات های تبعی نیز مانند مجازات های تکمیلی، دارای شرایطی هستند که در صورت وجود این شرایط اعمال می شود. مجازات های تبعی نیز مانند تکمیلی فقط برای اشخاص حقوقی اعمال می شوند. مجازات های تبعی پس از پایان محکومیت و اجرای حکم آغاز می شوند. به طور مثال اگر کسی به سه سال حبس محکوم شده پس از پایان سه سال، مجازات تبعی آن آغاز می شود. اگر شاکی خصوصی رضایت دهد؛ مجازات تبعی برای مجرم در نظر گرفته نمی شود. اما به غیر از مجازات های قابل گذشت در سایر موارد، اگر فردی جرمی مرتکب شود که دارای مجازات تبعی باشد؛ برای او سو پیشینه کیفری در نظر گرفته می شود.
بررسی تفاوت مجازات تکمیلی و تبعی
از موارد مهمی که تفاوت مجازات تکمیلی و تبعی می باشد؛ این است که برای مجازات های تبعی قاضی نمی تواند اعمال نظر کرده و باید طبق قانون مجازات انجام شود. یکی دیگر از تفاوت ها تعداد مجازات می باشد همانطور که متوجه شدید تعداد مجازات های تکمیلی می تواند یک یا چند مورد باشد اما در خصوص مجازات های تبعی این گونه نیست. فردی که چند جرم مرتکب شده باشد که همه آن ها مجازات تبعی داشته باشند؛ تنها مجازات تبعی مجازات اشد برای مجرم اجرا می شود. بنابر ماده ۹۵ قانون مجازات اسلامی برای اطفال و نوجوانان مجازات تبعی جرم هایی که مشمول این نوع مجازات هستند در نظر گرفته نمی شود. مجازات تبعی برخلاف مجازات های تکمیلی فقط برای جرایم عمدی می باشد.
مثالی از تفاوت مجازات تکمیلی و تبعی
برای این که تفاوت مجازات تکمیلی و تبعی را بهتر متوجه شوید؛ می توانید با این مجازات ها آشنا شوید. مواردی مانند الزام به یادگیری حرفه یا شغل معین، الزام به تحصیل، انتشار حکم محکومیت قطعی، اقامت اجباری در محل معین، منع از اقامت در محل معین، منع از اشتغال به شغل، منع از رانندگی و منع از داشتن دسته چک از جمله مجازات های تکمیلی و ممنوعیت به عنوان وکیل دادگستری، استفاده از نشان های دولتی و اشتغال به عنوان مدیر مسئول یا سردبیر رسانه های گروهی از جمله مجازات های تبعی هستند. این که چه نوع مجازاتی برای فرد نظر گرفته می شود برای مجازات های تبعی بستگی به قانون و مجازات های تکمیلی با توجه به نظر قاضی برای مجرم در نظر گرفته می شوند.
