انواع دعاوی حقوقی
انواع دعاوی حقوقی بر اساس قانون
انواع دعاوی حقوقی کدام است؟ شرایط انواع دعاوی حقوقی چیست؟ انواع دعاوی حقوقی بر اساس قانون چیست؟ فاکتور تفکیک انواع دعاوی حقوقی چیست؟ کارکرد یک وکیل پایه یک دادگستری در خصوص انواع دعاوی حقوقی چیست؟ انواع دعاوی حقوقی در کدام دادگاه مورد بررسی قرار می گیرد؟ اقامه دعوی در خصوص انواع دعاوی حقوقی چگونه است؟ چگونه می توان انواع دعاوی حقوقی را شناخت؟ ضرورت شناخت انواع دعاوی حقوقی چیست؟ وجه تمایز انواع دعاوی حقوقی چیست؟ تفاوت انواع دعاوی حقوقی در دادرسی چیست؟ انواع دعاوی حقوقی از نظر هزینه دادرسی چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
انواع دعاوی حقوقی مفهومی است که تقریبا عموم افراد جامعه با آن سروکار دارد. با توجه به این مسئله که دعاوی حقوقی مربوط به حقوق افراد در جامعه و در موقعیت های مختلف می باشد. می توان گفت که این دعاوی در مسیر قضایی و قانونی از گسترده ترین دعاوی شناخته می شود.
ما در این مقاله به دنبال این هستیم که بدانیم آیا می توانیم وجه تمایزی میان انواع دعاوی حقوقی در نظر بگیریم یا خیر؟ در کلام ساده تر می خواهیم بدانیم که قانون چه تفکیکی در خصوص انواع دعاوی حقوقی در نظر گرفته است؟ با توجه به گستردگی عجیب و غریب قانون در خصوص دعاوی حقوقی نسبت به دعاوی کیفری به نظر می رسد یا تقسیم بندی وجود ندارد و اگر هم وجود داشته باشد بسیار کلی و مبهم خواهد بود. حال در ادامه بیشتر در این خصوص صحبت خواهیم کرد. با ما در ادامه همراه باشید.
انواع دعاوی حقوقی از منظر بنیادی
انواع دعاوی حقوقی را زمانی می توانیم به درستی درک کنیم و بشناسیم که ابتدا چارچوب قانون در بخش حقوقی را بشناسیم. برای شناخت قانون و چارچوب حقوقی نیز باید با قانون کیفری آشنا شویم. اگر بخواهیم ساده تر بیان کنیم قانون ایران بر اساس دو مفهوم و عنصر بسیار مهم حقوقی و کیفری بنا شده است. بنابراین هر چیزی که در قانون می بینید و یا می شنوید توسط دو چارچوب عمده حقوقی و کیفری قابل بررسی است.
قانون در بخش کیفری به مفهوم بسیار مهم جرم می پردازد. یک وکیل کیفری به خوبی می داند که همه چیز در قانون کیفری بر اساس اثبات جرم پیش می رود. با اثبات جرم، امکان تعیین مجازات و اجرای آن فراهم می شود. بنابراین هر فعل ( انجام یا ترک آن ) که جرم شناخته شود در مسیر قانون کیفری قابل بررسی است.
با توجه به این چارچوب می توانیم اینگونه بیان کنیم هر تعارض قانونی که جرم نباشد در مسیر حقوقی مورد بررسی قرار می گیرد. اما اگر بخواهیم تعریف دقیق تری از قانون حقوقی داشته باشیم می توانیم اینگونه بیان کنیم که قانون در بخش حقوقی به حقوق هر فرد در جامعه می پردازد و مشخص می کند که هر فرد در اجتماع چه حقوقی دارد و چگونه می تواند از این حقوق در جهت رسیدن به اهداف خود در موقعیت های زمانی و مکانی مختلف استفاده کند. در این بخش از قانون برای هر فرد در اجتماع بر اساس اهداف فردی و اجتماعی چارچوب هایی در نظر گرفته شده است. نکته بسیار مهم در خصوص قانون حقوقی این است که اهداف اجتماعی همواره مقدم بر اهداف فردی در نظر گرفته شده است.
بنابراین کارکرد یک وکیل حقوقی بر اساس چارچوبی که عنوان کردیم این است که بتواند در تعارضات ایجاد شده که جرم در آن تعریف نشده بتواند از حقوق موکل خود دفاع کند. بر اساس نوع این حقوق است که انواع دعاوی حقوقی تعریف می شود. در ادامه بیشتر از این موضوع خواهیم گفت.
انواع دعاوی حقوقی بر اساس نوع حق
در قانون کیفری همه دسته بندی ها بر اساس نوع جرم و مجازات صورت می گیرد. در قانون کیفری نیز انواع دعاوی حقوقی بر اساس نوع حق تقسیم بندی شده است. بدین ترتیب انواع دعاوی حقوقی شامل دو گروه مالی و غیر مالی است.
دعاوی مالی به دعاوی گفته می شود که موضوع مورد تعارض مربوط به امور مالی است. یعنی در آن سرمایه ای در کار است. این سرمایه می تواند به شکل اموال یا نقدی مورد بررسی قرار بگیرد. اما در حقوق غیر مالی عمدتا حقوق معنوی مورد بررسی قرار می گیرد. همانطور که گفتیم قانون در بخش حقوقی، برای هر فرد حقوق مشخصی در نظر گرفته است. حال اگر این حقوق زیر پا گذاشته شود این قانون است که باید سعی کند تعادل و عدالت را برقرار کند. انواع دعاوی حقوقی غیر مالی بر این اساس اقامه می شود.
اما مسئله ای که وجود دارد این است که انواع دعاوی حقوقی مالی و غیر مالی هر کدام به دسته های جداگانه ای تقسیم بندی می شوند که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد.
انواع دعاوی حقوقی مالی و غیر مالی
انواع دعاوی حقوقی مالی به سه دسته مهم دعاوی مالی عادی، امور حسبی و موجر و مستاجر تقسیم بندی می شود. دعاوی مالی عادی اموراتی مانند چک، سفته، تنظیم سند، امور مربوط به سهم و …. است. امور حسبی نیز مربوط به شرایط فردی و شخصی افراد در خصوص امور مالی است. به طور مثال امور مربوط به ارث در این گروه قرار می گیرد. از نام ا انواع دعاوی حقوقی مالی موجر و مستاجر نیز می توانیم حدس بزنیم که چه دعاوی اقامه می شود. دعاوی مانند افزایش اجاره بها، اجور معوقه و … بر اساس این دسته بندی مورد بررسی قرار می گیرد.
اما دعاوی حقوقی غیر مالی به دو دسته دعاوی غیر مالی ذاتی و دعاوی غیر مالی اعتباری تقسیم بندی می شود. دعاوی غیر مالی ذاتی همانطور که از نامش پیداست در خصوص اموری است که ذاتا به اموال و مستغلات ارتباطی ندارد. دعاوی مربوط به امور خانوادگی، طلاق، حجر و … در این دسته بندی قرار می گیرد. اما دعاوی غیر مالی اعتباری دعاوی است که از نظر ذات و بنیاد دعاوی مالی محسوب می شود. یعنی مربوط به امور مالی است اما بر اساس دلایلی در دسته بندی امور غیر مالی قرار گرفته اند. درخواست افراز، خلع ید، فروش مال مشاع و … در این دسته بندی قرار می گیرد.
تفاوت عمده انواع دعاوی حقوقی مالی و غیر مالی در هزینه دادرسی آن است. هزینه دعاوی غیر مالی بر اساس قیمتی مصوب و ثابت تعیین می شود اما در دعاوی مالی هزینه دادرسی بر اساس درصدی از ارزش مال مورد مناقشه در نظر گرفته می شود.
