ما در این مقاله سعی داریم به بررسی احتمال تغییر رای در دادگاه تجدید نظر بپردازیم. در ابتدا به این موضوع که دادگاه تجدید نظر کجاست؟ می‌پردازیم. زمانی که در دادگاه‌های بدوی رایی صادر شد برای بازنگری بیشتر آن، به دادگاه تجدید نظر فرستاده می‌شود. تعداد قضات دادگاه تجدید نظر دو قاضی از سه نفر قاضی است. هدف از تاسیس این دادگاه این است که حقی از کسی در دادگاه بدوی ضایع نشود. بنابراین طبق قانون زمانی که در دادگاه، رای به ضرر فردی صادر شد، آن فرد می‌تواند به این رای اعتراض وارد کند و این پرونده برای بازبینی و بازنگری بیشتر به دادگاه تجدید نظر فرستاده می‌شود. برای پیگیری رای دادگاه تجدید نظر باید درخواست تجدید نظر داده شود.
زمانی که در دادگاه بدوی به رای صادره اعتراض گذاشته و درخواست شود که مجدد بررسی شود، به آن تجدید نظرخواهی می‌گویند. این کار به دو صورت انجام می‌گیرد.
اعتراض به رای دادگاه های بدوی
- اعتراض گذاشتن به رای دادگاه بدوی که به صورت رای حقوقی انجام می‌شود.
- اعتراض گذاشتن به رای دادگاه بدوی که در غالب رای احکام کیفری انجام می‌شود.
همانند دادگاه‌های بدوی، در آرای شورای حل اختلاف را نیز میتوان تجدید نظر کرد. که مرجع این تجدید نظر، دادگاه عمومی هر شهرستان است.
این نکته را نیز باید بگوییم که در زبان محاوره ای به نقض رای در دادگاه، شکستن رای در تجدید نظر می‌گویند.
حال به این سوال می‌پردازیم که:
همان گونه که در بالا به آن اشاره کردیم، آرای حقوقی و کیفری که دادگاه‌های بدوی صادر می‌شوند، قابل تجدید نظر هستند.
در ابتدا به این نکته باید توجه کرد که آرای صادره در دادگاه به صورت حکم یا قرار هستند. که حکم دادگاه، قاطع دعوی است و رسیدگی به پرونده مربوطه فیصله پیدا می‌کند. ولی قرار، قاطع دعوی نیست و به صورت موقت پرونده مختومه اعلام می‌شود.
ماده 331 قانون آئین دادرسی مدنی، قرارهای قابل تجدید نظر خواهی را مشخص نموده است.
عدم اهلیت یکی از طرفین دعوا، رد، سقوط یا عدم استماع دعوا، ابطال یا رد دادخواست صادره از دادگاه، قرارهای قابل تجدید نظر خواهی به حساب می‌آیند.
