آیا متولی می تواند وکیل بگیرد؟
آیا متولی می تواند وکیل بگیرد؟
متولی کیست؟ متولی چه کارکردی دارد؟ آیا متولی می تواند اختیارات خود را به فرد دیگری انتقال دهد؟ آیا متولی حق داشتن وکیل دارد؟ آیا واقف می تواند حق داشتن وکیل را از متولی بگیرد؟ مهمترین شرایط یک متولی چیست؟ کارکرد یک وکیل پایه یک دادگستری در خصوص اختیارات متولی چیست؟ حق مباشرت در خصوص کارکرد متولی چیست؟ چگونه می توان نسبت به انتخاب متولی اقدام کرد؟ آیا متولی باید شرط قبول وقف را داشته باشد؟ چرا متولی انتخاب می شود؟ آیا متولی مالک مال موقوفه شناخته می شود؟ آیا متولی می تواند نسبت به فروش موقوفه اقدام کند؟
متولی فردی است که در وقف عام به عنوان مسئول قبض عین مال و بهره برداری از مال به نفع موقوف علیه شناخته می شود. این فرد بدون اجازه واقف حق انتقال مسئولیت خود به فرد دیگری را ندارد. اما در صورتی که در قرارداد وقف شرط مباشرت به عنوان شرایط ضمن عقد ذکر نشده باشد امکان اختیار وکیل در امور موقوفه را دارد.
ما در ادامه این مقاله می خواهیم بدانیم اگر یک فرد تحت عنوان متولی بخواهد مسئولیت های خود را به دیگری واگذار کند و یا از یک وکیل در امور مربوط به موقوفه استفاده کند باید چه شرایطی داشته باشد؟ در این مسیر لازم است که مفاهیم مهم وقف از نظر قانونی و فقهی را مورد بررسی قرار دهیم. با ما در ادامه همراه باشید.
متولی و کارکرد او از نظر بنیادی
متولی فردی است که مسئول نگهداری و بهره برداری از مال وقف شده به صورت عام است. برای این که بتوانیم با چارچوب کاری این فرد و همچنین حوزه اختیارات او آشنا شویم، ابتدا بهتر است مفهوم وقف در فقه و قانون را به درستی درک کنیم.
همه ما به خوبی می دانیم که وقف یک عمل خیرخواهانه از سمت افراد جامعه برای کمک به جامعه محسوب می شود. در واقع بر اساس مفهوم وقف این امکان ایجاد شده است که افراد جامعه بتوانند بخشی از نیازهای اجتماعی را به واسطه وقف مال برطرف نمایند. به طور مثال منطقه ای نیاز به یک مدرسه دارد. با وجود این که احداث این مدرسه بر عهده دولت است، اما واقف با وقف ملکی کار دولت را تسریع می کند. گ
از این رو از نظر فقهی و شرعی نیز توصیه های بسیاری به امر وقف در جامعه شده است. اما با توجه به این که در این امر خیرخواهانه مسئله ملکی و مالی مطرح است شرایط و قوانین خاصی وجود دارد. اولین تعریفی که باید بدانید این است که وقف به معنی قبض عین مال و بهره برداری از منافع آن است. در کلام ساده تر بر اساس وقف مالکیت مال از مالک گرفته شده اما به فرد یا نهادی منتقل نمی شود. بنابراین می توان اینگونه بیان کرد که متولی به عنوان مالک مال شناخته نخواهد شد. در کلام ساده تر بر اساس وقف، ملک دارای شخصیت حقوقی مجزایی می شود.
نکته دیگری که باید به آن توجه داشته باشید این است که وقف یک عقد لازم محسوب می شود. در کلام ساده تر بر اساس قرارداد است که یک وقف صورت می گیرد. بر اساس این قرارداد واقف مال را به موقوف علیه عموم یا خاص تحویل می دهد. با قبض مال توسط موقوف علیه وقف انجام شده و واقف امکان رجوع از وقف را ندارد. بر اساس همین قرارداد است که وظایف و چارچوب های موقوف علیه یا متولی تعریف می شود. در واقع در این قرارداد هدف یا اهداف وقف بیان می شود و موقوف علیه باید در جهت این اهداف از ملک بهره برداری کند. همچنین بر اساس همین قرارداد موقوف علیه امکان انتقال مال یا فروش یا تغییر آن را ندارد. مگر در شرایط خاصی که قانون گذار تعیین کرده است.
متولی می تواند وکیل داشته باشد
حال سوال مهمی در خصوص کارکرد متولی وجود دارد این است که آیا این فرد می تواند از وکیل در امور مربوط به وقف و مال وقف شده استفاده کند یا خیر؟ بر اساس قانون داشتن وکیل از حقوق عادی و عمومی هر فرد در جامعه محسوب می شود. بنابراین هر فرد با اختیار یک وکیل حقوقی یا مدنی می تواند تمام یا بخشی از کارهای خود را به وی بسپارد. وکیل با داشتن وکالت نامه می تواند از طرف موکل خود کارهای لازم را انجام دهد.
حال سوال اینجاست که آیا متولی حق استفاده از وکیل در امور مربوط به موقوفه را دارد؟ همانطور که گفته شد در قرارداد وقف، متولی یا موقوف علیه مشخص می شود. از این رو این فرد با قبول و قبض موقوفه عملا به عنوان مسئول این مال شناخته می شود. بر این اساس قانون اجازه انتقال این مسئولیت به فرد دیگر را به متولی نداده است. یعنی این فرد نمی تواند فرد دیگری را جای خود به عنوان مسئول اصلی امور مربوط به موقوفه معرفی کند. مگر این که واقف نسبت به این موضوع رضایت داده باشد.
اما در خصوص اختیار وکیل باید گفت در حالت عادی متولی می تواند نسبت به گرفتن وکیل و استفاده از او در مسیر وقف و امور مربوط به موقوفه استفاده کند مگر این که در قرارداد وقف از شرط مباشرت نام برده شده باشد. در صورتی که به عنوان شرط ضمن عقد از مباشرت نام برده شود بدین معنی است که فرد مسئول و معرفی شده در قرارداد تنها کسی است که در قرارداد شناخته می شود و باید به مسئولیت ها و وظایف خود عمل کند. بنابراین به واسطه این حق امکان اختیار وکیل از متولی گرفته می شود. این نکته بسیار مهمی است که در خصوص مسئله وقف وجود دارد.
نکته ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که مسئله وقف و امور مربوط به آن مسئله نسبتا سختی محسوب می شود. از این رو بهتر است در این مسیر از یک وکیل حقوقی تهران یا شهرستان که تجربه کاری و دانش بالایی داشته باشد استفاده کنید. این کار می تواند به شما این قدرت را بدهد که در کمترین زمان ممکن بهترین تصمیم گیری ها را داشته باشید. این نکته مهمی است که باید به آن در خصوص امور و وقف و قرارداد مربوط به آن توجه کرد.
