وکیل پزشکی قانونی

وکیل پزشکی قانونی

وکیل پزشکی قانونی

وکیل پزشکی قانونی یکی از انواع وکلایی محسوب می شود که بیشتر در گروه کیفری فعال هستند. این دسته از وکلا ارتباط مستقیمی با سازمان پزشکی قانونی دارند. از این رو برای این که بدانیم یک وکیل پزشکی قانونی چه کارکردی می تواند داشته باشد و چه کارهایی می تواند برای ما انجام دهد، ابتدا باید با سازمان پزشکی قانونی کشور و قوانین مربوط به آن آشنا شویم. این آشنایی به ما نشان خواهد داد که اساسا به دنبال چه ویژگی هایی باید در وکیل پزشکی قانونی باشیم.

پیش از آن که بخواهیم به ادامه مطلب بپردازیم به این نکته توجه داشته باشید که وکیل پزشکی قانونی شاخه ای مجزا از گروه حقوق و وکالت محسوب نمی شود. وقتی از عنوان خاصی در کنار مفهوم وکیل استفاده می کنیم عمدتا منظورمان این است که این وکیل در این حوزه خاص به صورت تخصصی فعالیت کرده و دارای دانش و تجربه خوبی در این زمینه است. بنابراین از همین ابتدای کار انتظار این را نداشته باشید که وکیل پزشکی قانونی در رشته ای خاص تحصیل کرده باشد و یا کارکردی متفاوت از نظر بنیادی نسبت به سایر وکلا داشته باشد.

در حالت کلی هر وکیلی دو کارکرد عمده بیشتر ندارد. اول این که بتواند به موکلین خود مسیرهای قانونی را یاد بدهد و پیش از روز هر تعارض موکلین خود را آگاه کند. دومین کارکرد هر وکیلی نیز همان چیزی است که در سریال ها و فیلم ها بارها و بارها دیده اید. یعنی انتظار می رود وکلا بتوانند از موکلین خود در دادگاه ها و مسیرهای قضایی دفاع کنند. همین موضوع در مورد وکیل پزشکی قانونی نیز صادق است. اما در ادامه ما قصد داریم این دو بخش مهم کارکردی یک وکیل را در قالب پزشکی قانونی مورد بررسی قرار دهیم. در واقع می خواهیم ببینیم که یک وکیل پزشکی قانونی در این دو بخش چه کارکرد هایی می تواند برای ما داشته باشد و ما در چه موقعیت هایی می توانیم به او مراجعه کنیم. با ما در ادامه همراه باشید.

وکیل پزشکی قانونی و کارکردهایی که دارد

همانطور که بیان کردیم به طور کلی از هر وکیلی انتظار می رود که بتواند دو کارکرد بسیار مهم را در موقعیت های مختلف برای موکلین خود داشته باشد. کارکرد اول و بسیار مهم این است که بتواند مشاوره های حقوقی و قانونی درستی به موکلین خود بدهد و مسیر قانونی تصمیم گیری آن ها را نشان دهد. دومین کارکرد وکیل پزشکی قانونی درست مانند هر وکیل دیگری این است که بتواند از موکل خود در برابر قانون در مسیرهای قضایی دفاع درستی داشته باشد و کاری کند که موکل خود به حقی که دارد برسد.

حال به نظر شما یک وکیل پزشکی قانونی چگونه می تواند این کارکردها را اجرایی کند و برای موکلین خود مفید باشد؟ عمده پاسخ این سوال در مفهوم بزرگتری به نام ” سازمان پزشکی قانونی ” نهفته شده است. به بیان ساده تر مادامی که ما ندانیم اساسا چرا پزشکی قانونی تشکیل شده است و چه کارکردهایی می تواند داشته باشد مسلما به درستی درک نخواهیم کرد که وکیل پزشکی قانونی چه کارکردی می تواند برای ما داشته باشد.

اما پیش از آن که سراغ تشریح مفهوم پزشکی قانونی برویم بهتر است به شکل نمادین و خلاصه کارکردی برای وکیل پزشکی قانونی تعریف کنیم.

به سادگی می توانیم حدس بزنیم که سازمان پزشکی قانونی یک سازمان مرتبط با امور پزشکی و قانونی است. بنابراین یک وکیل پزشکی قانونی باید بتواند رابطه ای میان پزشکی و قانون پیدا کند و مشخص کند که موکل او در کجای این رابطه ایستاده است. به بیان ساده تر وکیل پزشکی قانونی با سه مفهوم بسیار مهم سر و کار دارد و باید بتواند تناسبی میان این سه مفهوم ” قانون ” ” پزشکی ” و ” موکل ” ایجاد کند.

اساسا قانونگذار سعی کرده است رابطه درستی میان قانون و پزشکی ایجاد کند. زیرا برای قانون پزشکی یک ابزار مهم به خصوص در امور کیفری محسوب می شود اما این بدین معنی نیست که وکیل پزشکی قانونی نمی تواند در این حوزه وارد شود. بلکه کاملا برعکس زمانی که قانون در کنار پزشکی قرار می گیرد بدین معنی است که مردان و زنان قانون در این حوزه می توانند وارد شوند و حرفی برای گفتن داشته باشند. اما مسئله مهم اینجاست که موکل در کجای داستان قرار گرفته است و اساسا چه رابطه ای می تواند با این دو مفهوم و در نهایت با وکیل پزشکی قانونی خود داشته باشد. این ها ابهاماتی است که تنها با شناخت سازمان پزشکی قانونی می تواند حل شود.

سازمان پزشکی قانونی چیست؟

همانطور که مشخص شد همه راه ها برای شناخت کارکرد و اهمیت یک وکیل پزشکی قانونی به شناخت کارکرد و اهمیت سازمان پزشکی قانونی ختم می شود. بنابراین برای این که بتوانیم به درستی وکیل پزشکی قانونی را بشناسیم و بر اساس این شناخت بتوانیم انتخاب درستی هم داشته باشیم باید بدانیم قوانین سازمان پزشکی قانونی چیست.

سازمان پزشکی قانونی یک سازمان پزشکی وابسته به قوه قضاییه است. در واقع این سازمان زیر نظر قوه قضاییه تاسیس شده است و در هر استان و در برخی از شهرستان ها می توان این سازمان را پیدا کرد. این سازمان با وجود این که نام پزشکی را یدک می کشد اما کاری به غیر از ویزیت و معالجه بیماران را برعهده دارد. بهترین راه برای شناخت این کارکرد ها نگاه به قوانین این سازمان است.

بر اساس ماده یک قانون تشکیل سازمان پزشکی قانونی، به این سازمان 5 وظیفه اساسی و مهم سپرده شده است. این ها وظایفی است که وکیل پزشکی قانونی به آن ها آشناست و می داند که باید بر اساس آن بتواند کارایی خود را نشان دهد. این 5 وظیفه عبارتند از:

اعلام نظر کارشناسی در امور پزشکی قانونی، کالبد شکافی، انجام امور آزمایشگاهی و پاراکلینیکی به دستور مراجع ذیصلاح قضایی  که عمدتا همان قاضی است.

بررسی و اعلام نظر به استعلامات ادارات و سازمان ها وابسته به قوه قضایی و برخی از دستگاه های دولتی

تدوین و اجرای انواع برنامه های آموزشی و کارآموزی پزشکی قانونی، همچنین بررسی صلاحیت علمی داوطلبان خدمت در پزشکی قانونی

همکاری علمی با سایر نهادهای پزشکی و دانشگاهی و تبادل اطلاعات و امور آموزشی و … در جهت پیشرفت سازمان پزشکی قانونی

تبادل اطلاعات علمی با مراکز علمی و پژوهشی داخل یا خارج از کشور

این پنج وظیفه اصلی است که بر عهده سازمان پزشکی قانونی کشور قرار گرفته است که می توان حدس زد وکیل پزشکی قانونی عمدتا با دو کارکرد اصلی تعریف شده در بالا سر و کار دارد. یعنی از یک  وکیل پزشکی قانونی می توان این انتظار را داشت که بتواند در مورد اعلام نظرات سازمان پزشکی قانونی و همچنین در مورد پاسخ هایی که به استعلامات سایر دستگاه های دولتی و قضایی می شود ورود کند و سعی کند از موکل خود در مورد این دو کارکرد دفاع کند. در مورد سه کارکرد دیگر  نیز باید گفت که اساسا این کارکردها چندان جنبه عملی ندارند و به صورت عمومی در جامعه مطرح نیستند. با خودمان روراست باشیم چه چیزی باعث می شود که ما سراغ یک وکیل پزشکی قانونی برویم؟ مسلما همان دو کارکرد اول است که باعث می شود از یک وکیل پزشکی قانونی بخواهیم در کنار ما حضور داشته باشد. اما پیش از آن که بخواهیم به ادامه مطلب بپردازیم باید به این پرسش پاسخ دهیم که اساسا چرا قوه قضایی و دادگاه به سازمانی مانند سازمان پزشکی قانونی نیازمند است؟ پاسخ به این سوال و شناخت نیاز قوه قضاییه به سازمان پزشکی قانونی می تواند نیاز ما به وکیل پزشکی قانونی را بیان کند. در ادامه با ما همراه باشید.

چرا قانون به سازمان پزشکی قانونی نیاز دارد؟

به هر قانونی در هر کجای دنیا نگاه کنید مسلما می توانید به صورت پنهان یا آشکار رد پای انسان ها را مشاهده کنید. در بسیاری از این قوانین این انسان است که به صورت مشخص بیان شده است و در برخی دیگر این رد پا به صورت پنهان اما موثر قابل درک است. این یک موضوع کاملا طبیعی است. زمانی که انسان ها خود قوانین را برای خود تدوین کرده اند نمی توان انتظار داشت که انسان در هیچ کدام یک از این قوانین حضور نداشته باشد. حال مهم نیست که در هر قانون با چه عنوانی این انسان به کار رفته است.

بر اساس همین موضوع می توانیم حدس بزنیم که یک پای دعوی های قضایی نیز همواره انسان ها هستند.  این نکته در کنار این موضوع که در سیستم قضایی همواره نیاز به مدرک و استدلال است ما را به این مفهوم می رساند که قانون برای اثبات و بررسی مدارک نیاز به ابزار دارد. قانون در هر موقعیتی ابزارهای مختلفی دارد که یکی از مهمترین این ابزارها در خصوص بدن انسان سازمان پزشکی قانونی است.

در واقع اگر بخواهیم به صورت ساده و کاملا خودمان توضیح دهیم سازمان پزشکی قانونی این وظیفه را بر عهده دارد که اطلاعات پزشکی مورد نیاز قانون را ارائه دهد. این اطلاعات درست مانند یک سند رسمی از اعتبار قانونی بسیار بالایی برخوردار است و کمتر کسی می تواند آن ها را نقض کند.

به بیان ساده تر رابطه میان پزشکی و قانون را همین اطلاعات شکل می دهد. دستگاه قضاییه به دنبال اطلاعات و مدارکی می گردد که بتواند دعوی را با آن به سرانجام برساند و سازمان پزشکی قانونی کشور بخش عمده ای از این اطلاعات را می تواند در اختیار سیستم قضایی بگذارد.

حال بر اساس این گفته ها می توان به چه نتیجه رسید؟ در واقع وکیل پزشکی قانونی فردی است که می خواهد این مدارک به درستی در اختیار دادگاه قرار بگیرد و به نوعی مدارک به نحوی باشد که بر علیه موکل خود قابل استفاده نباشد و یا اگر این چنین باشد بتواند مدارکی مغایر با آن را ارائه کند.

چه انتظاری از وکیل پزشکی قانونی می توان داشت؟

تا به این جا دانستیم که سازمان پزشکی قانونی از نظر قانون چه کارکردی دارد و این کارکرد در واقعیت چگونه خودش را نشان می دهد. همچنین نشان دادیم که قانون از چه نظر به سازمان پزشکی قانونی وابسته است. در واقع قانون همواره به دنبال مدرک و استدلال است و بخش بزرگی از مدارک و استدلالات را سازمان پزشکی قانون در اختیار سیستم قضایی قرار می دهد.

حال بر اساس این دو تعریف بسیار مهم می توانیم تا حدودی با کارکرد وکیل پزشکی قانونی آشنا شویم. در واقع می توان حدس زد که وکیل پزشکی قانونی با مدارک و استدلالاتی کار دارد که توسط سازمان پزشکی قانونی آن ها را تهیه می کند. به بیان ساده تر تنها رابطه میان قانون و پزشکی همان مدارک و استدلالات است و یک وکیل پزشکی قانونی درست در بین این رابطه قرار می گیرد.

یک بار دیگر به ابتدای این متن بازگردید. در ابتدای این متن بیان کردیم که از وکیل پزشکی قانونی و هر وکیل دیگری انتظار می رود بتواند دو کارکرد بسیار مهم برای موکل یا موکلین خود داشته باشد. اول این که بتواند او را پیش از هر اقدامی راهنمایی کند و به نوعی نقش یک مشاوره قانون و حقوق را برای او داشته باشد و دوم این که از وکلا این انتظار می رود بتوانند در مسیر قضایی از موکل یا موکلین خود دفاع کنند. حال با توجه به این تعریف و شناختی که از سازمان پزشکی قانونی و … پیدا کردیم می توانید تعریفی درست از وکیل پزشکی قانونی و کارکرد آن به ما ارائه دهید؟

می توان در ساده ترین شکل ممکن این کارکردها را اینگونه بیان کرد. یک وکیل پزشکی قانونی به خوبی می داند که روند بررسی پرونده، زمان جواب دهی، نوع جواب دهی، نوع آزمایش و … در سیستم سازمان پزشکی قانونی چگونه است، همچنین این وکیل به خوبی می داند که مدرک حاصل از سازمان پزشکی قانونی در چه موقعیت هایی می تواند کارایی بالایی داشته باشد. همچنین به شما نشان می دهد که از کجا باید شروع کنید. این همان کارکردی است که در بخش اول می توان برای وکیل پزشکی قانونی در نظر گرفت.

اما برای بخش دوم کار برای وکیل پزشکی قانونی کمی پیچیده تر می شود. در واقع زمانی که شما درگیر یک مسیر قضایی شده باشید و بخواهید از ابزار مهم به نام سازمان پزشکی قانونی استفاده کنید و یا شما را مجبور به استفاده از آن می کنند می توانید از وکیل پزشکی قانونی بهره بگیرید. این وکیل در کل این مسیر می تواند به صورت قانونی همراه شما باشد و دقیقا سعی می کند همان نتیجه حاصل شود که شما خود می خواهید. این کارکرد مهم و بسیار حساس وکیل پزشکی قانونی محسوب می شود. یادتان باشد که سازمان پزشکی قانونی درست مانند هر سازمان دیگری از نظام و قوانین خاص خود پیروی می کند. بنابراین برای این که بتوانید به هدف مورد نظر خود برسید و بتوانید از حق خود دفاع کنید بهتر است از یک وکیل پزشکی قانونی در این مسیر بهره ببرید. این وکیل می تواند کارایی خوبی در این حوزه برای شما داشته باشد. نظر شما چیست؟

در چه مواردی از وکیل پزشکی قانونی می توان استفاده کرد؟

در بالا با کارکرد وکیل پزشکی قانونی به صورت کلی آشنا شدیم، اما در ادامه می خواهیم بدانیم که وکیل پزشکی قانونی به صورت مشخص تری در چه زمینه هایی می تواند ورود کند. برای پاسخ به این چالش باید بدانیم که در چه مواردی الزام مراجعه به پزشکی قانونی وجود دارد.

در پایین مهمترین شرایط الزام آور مراجعه به پزشکی قانونی را بیان کردیم. در این موارد می توان بیشترین کارکرد های وکیل پزشکی قانونی را مشاهده کرد.

معاینات پزشکی مصدومین نزاع، تصادف و …

معاینات مربوط به روان پزشکی – تشخیص جنون، حکم رشد و …

معاینات از کار افتادگی – در هر دو بخش جسمی و روانی

انجام برخی از معاینات و آزمایش های استخدامی

آزمایش اعتیاد

آزمایش بارداری

آزمایش های مربوط به DNA

معاینات کارشناسی در خصوص تحمل کیفر

صدور مجوز سقط جنین

معاینات مربوط به تعیین سن

معاینات مربوط به جسد و صدور جواز دفن

صدور گواهی فوت

بررسی و تشخیص تجاوز جنسی و سایر موارد مربوطه

این ها تنها بخشی از الزامات قانونی برای مراجعه به پزشکی قانونی می باشد. در برخی از موارد نیز خود دادگاه و قاضی به صورت مستقیم دستور بررسی موضوع و دعوی توسط پزشکی قانونی را صادر می کند. در تک تک این موارد وکیل پزشکی قانونی می تواند حضور داشته باشد و در شرایط مختلف از موکل خود دفاع کند. در واقع وکیل پزشکی قانونی می تواند از همان ابتدای مسیر تا انتها و گرفتن پاسخ و استفاده از آن در دادگاه از موکل خود دفاع کند و کاری کند که بهترین شرایط برای موکل او ایجاد شود. این نکته بسیار مهمی است که باید به آن توجه ویژه ای داشته باشید.

شکایت از پزشکی قانونی

اما آخرین چالشی که می توان برای یک وکیل پزشکی قانونی در نظر گرفت شکایت از سازمان پزشکی قانونی است. در واقع ممکن است رای و نظر صادر شده توسط پزشکی قانونی در شرایط درستی نبوده و یا احساس شود این نظر بر اساس فاکتورهای غیر قانونی داده شده است و یا به هر دلیل دیگری نظر کارشناسی پزشکی قانونی بر خلاف آن چیزی است که شما تصورش را می کردید، در این حالت چه باید کرد؟ قانون گذار به طور طبیعی امکان شکایت و پیگیری حق از سازمان پزشکی قانونی را درست مانند بسیاری از سازمان ها و نهادهای دیگر باز گذاشته است اما این بدین معنی نیست که این راه ساده و قابل اجرایی باشد.

به بیان ساده تر سازمان پزشکی قانونی فرزند قوه قضاییه است و شکایت از فرزند به پدر کار چندان عاقلانه ای محسوب نمی شود از این روست که گفته می شود شکایت از پزشکی قانونی آخرین کاری است که یک وکیل پزشکی قانونی دوست دارد انجام دهد!

برای شکایت از پزشکی قانونی و احقاق حق سه مسیر پیش بینی شده است که وکیل پزشکی قانونی به خوبی با هر سه این مسیر ها آشنایی دارد.

ثبت شکایت آنلاین بر روی پلتفرم سازمان پزشکی قانونی کشور: همانطور که گفته شد این سازمان در مراکز استان ها و برخی از شهرها وجود دارد. از این رو احتمال این که یکی از این شعبه ها به درستی نتوانسته باشد به مراجعه کنندگان خود پاسخ داده باشد وجود دارد. از این رو سازمان مرکزی تصمیم گرفته است در اولین گام اجازه ندهد شکایت وارد مراحل بالاتر شود. از این رو در غالب موارد سازمان مرکزی پزشکی قانونی با دریافت شکایت شروع به بررسی مجدد پرونده می کند و در صورت لزوم دستور به انجام مجدد آزمایشات در شعبه ای دیگر از این سازمان را صادر می کند. در این حالت برای تسریع رونده پرونده و پیگیری بهتر ماجرا بهتر است از وکیل پزشکی قانونی استفاده شود.

شکایت و برخورد انتظامی: سازمان پزشکی قانونی هم زیر نظر قوه قضاییه است و هم از سازمان نظام پزشکی کشور مجوزهای لازم را دریافت کرده است. بنابراین تحت نظارت دو نهاد مهم و معتبر قرار دارد. از این رو وکیل پزشکی قانونی می تواند برای برخورد انتظامی با این سازمان یا کارکنان آن می تواند به مرکز حفاظت اطلاعات قوه قضاییه یا به سازمان نظام پزشکی کشور شکایت کند. هر کدام از این نهاد ها به تنهایی و به صورت مجزا می توانند این شکایت را پیگیری کنند و بر اساس قوانین با تخلف اتفاق افتاده برخورد کنند. در این جا نیز وکیل پزشکی قانونی می تواند کارایی بسیار خوبی داشته باشد. زیرا این فرد به طور کامل با این چنین مسیرهایی آشناست.

شکایت کیفری: آخرین و مهمترین راه بررسی تخلفات صورت گرفته شکایت کیفری است. در واقع اگر پزشکی در سازمان پزشکی قانونی اقدام به دریافت رشوه، ارائه گزارش خلاف واقع یا سایر مصداق های غیر قانونی شده باشد – وکیل پزشکی قانونی به خوبی با این مصداق ها آشنایی دارد – شما می توانید با ارائه دادخواست به دادسرا و ثبت آن اقدام به شکایت کیفری از این پزشک داشته باشید. یادتان باشد شکایت کیفری بدین معنی است که جرمی اتفاق افتاده است و بر اساس آن باید مجازاتی نیز در نظر گرفته شود. یک وکیل پزشکی قانونی به خوبی می داند که شکایت کیفری نسبت به دو راه قبلی زمان بر تر خواهد بود اما به هر حال می تواند اثرات قابل توجهی نیز داشته باشد.

این سه راهی است که شما به کمک وکیل پزشکی قانونی می توانید از حق و حقوق خود دفاع کنید. برخی ها استفاده از وکیل پزشکی قانونی در این مسیر را مهمترین کارکرد این وکیل می دانند. نظر شما چیست؟