لایحه واخواهی
لایحه واخواهی یکی از انواع لایحه های ارسالی توسط خواهان است که برای اعتراض به حکم صادر شده آن را به دادسرای کیفری یا به دادگاه حقوقی تسلیم خواهد کرد. لایحه واخواهی یکی از حالت ها و راه های اعتراض به حکم صادر شده می باشد. تجدید نظر، اعاده دادرسی، فرجام خواهی و واخواهی از انواع اعتراضاتی است که افراد محکوم شده در قالب لایحه ای به دادگاه مربوطه ارسال می شود. هر یک از حالت های اعتراضی فوق الذکر راه هایی است که قانون گذار حتی در صورت محکوم شدن در دادگاه برای محکوم علیه در نظر گرفته است تا در صورت ضایع شدن حقوق احتمالی افراد با بررسی دوباره پرونده از ضایع شدن حقوق آنان جلوگیری شود. در ادامه این مقاله به همه نکات و جهات واخواهی می پردازیم.
لایحه واخواهی چیست؟
همانطور که در متن فوق عنوان شد؛ یکی از راه های اعتراض به حکم صادر شده واخواهی است که تحت عنوان لایحه واخواهی تنظیم شده و به دادگاه تسلیم می شود. زمانی که در دادگاه بدوی حکم از سوی دادگاه صادر شود شخص محکوم علیه می تواند به حکم صادر شده اعتراض نماید. اما ممکن است شخص محکوم علیه در هیچ یک از جلسات رسیدگی در دادگاه حضور پیدا نکند و رای یا قرار صادر شده به وی ابلاغ قانونی نشده باشد. در نتیجه فرد محکوم علیه به خاطر عدم حضور در جلسات رسیدگی و یا عدم ابلاغ قانونی از حکم صادره هیچ اطلاع و آگاهی در مورد حکم ندارد. پس قانون گذار برای جلوگیری از ضایع شدن حق و حقوق احتمالی فرد محکوم علیه راه اعتراضی برای او در نظر گرفته می شود که این راهی جز ارائه لایحه واخواهی نیست. بنابراین فرد محکوم علیه در صورتی که حکم به صورت غیابی برای وی صادر شود می تواند از طریق واخواهی به حکم صادره اعتراض نماید.
چه زمانی لایحه واخواهی به دادگاه تسلیم می شود؟
همانطور که در متن فوق گفته شد؛ ارسال لایحه واخواهی یکی از حالت های اعتراض یه حکم صادر شده است. حکم صادر شده در دادگاه بر دو حالت ابلاغ حضوری و غیابی است. قانون اصل ابلاغ حکم دادگاه را حضوری می داند و باید با حضور خوانده و خواهان حکم ابلاغ شود. اما ممکن است فرد خوانده بنا به هر دلیلی در دادگاه حضور پیدا نکند یا اصلا از جریان شکایت و دادرسی اطلاع نداشته باشد. طبق قانون چنانچه فرد یا قائم مقام و یا وکیل وی در هیچ یک از جلسات دادگاه حضور پیدا نکنند و یا ابلاغ حکم به شخص محکوم علیه صورت نگرفته باشد و یا هیچ لایحه دفاعیه برای دادگاه از سوی هیچ یک از افراد فوق ارسال نشده باشد، می توان گفت حکم ابلاغ شده از نوع حکم غیابی است. در نتیجه حکم غیابی ابلاغ می شود و فردی که طی چنین حکمی محکوم شده است می تواند از طریق واخواهی به حکم صادر شده اعتراض نماید.
تفاوت لایحه واخواهی و تجدید نظر خواهی
حکمی که در دادگاه بدوی صادر و ابلاغ می شود قابل اعتراض است. چه حکم به صورت غیابی ابلاغ شود چه به صورت حضوری فرقی در اصل حقوقی آن ندارد. اما راه اعتراض برای هر یک از انواع رای ابلاغ شده متفاوت است. حکم صادر شده در دادگاه بدوی به صورت حضوری اعتراض باید به وسیله ارائه لایحه تجدید نظر خواهی صورت بگیرد. اما اعتراض به ابلاغ حکم به صورت غیابی لازمه تنظیم لایحه واخواهی است.
لایحه واخواهی (2)
نکات مدنی در تنظیم لایحه واخواهی
مطابق قانون هر حکم قطعی صادر شده در دادگاه های حقوقی که به صورت غیابی ابلاغ و صادر شده است قابل واخواهی و اعتراض می باشد. پس هر حکمی که در دادگاه های مدنی صادر شده است قابل واخواهی می باشند.
نکات کیفری در تنظیم لایحه واخواهی
در خصوص لایحه واخواهی برای احکام کیفری باید گفت؛ احکامی که از دادسرا های کیفری ابلاغ و صادر می شوند قابل واخواهی هستند به جز احکامی که مربوط به حق الناس و حق الهی و جرایمی که مربوط به نظم عمومی باشند. چنانچه محکوم علیه به هر یک از موارد فوق محکوم شده باشد حق اعتراض به حکم قطعی را نخواهد داشت.
مهلت قانونی ارسال لایحه واخواهی
برای تسلیم لایحه واخواهی به دادگاه، قانون مهلت زمانی مشخصی را تعیین کرده است که مطابق آنچه در قانون ذکر شده است از تاریخ ابلاغ حکم بیست روز کاری فرصت اعتراض خواهند داشت. البته برای ایرانیان مقیم خارج از کشور این فرصت زمانی دو ماه می باشد. چنانچه پس از پایان مدت زمان تعیین شده اعتراضی به حکم صادر شده نشود، حکم قطعی بوده و لازم الاجرا می شود.
تسلیم لایحه واخواهی خارج از مهلت زمانی مقرر شده
شاید این سوال برای خوانندگان این مقاله پیش بیایید که اگر فرد در مهلت زمانی مشخص شده نتواند لایحه واخواهی را صادر نماید و اعتراض خود را به دادگاه صادر کند، طبق قانون می تواند قبل از ارائه لایحه اعتراض بایستی دلایل موجه خود را با مفاد قانونی مربوط به دادگاه ارائه دهد اگر دلایل فرد برای عدم ارائه اعتراض در مهلت مقرر مورد قبول دادگاه باشد فرد می تواند لایحه اعتراضی خود را به دادگاه ارسال نماید. دلایل معتبر و قانونی برای دادگاه فوت کسی از بستگان درجه یک، یا بیماری سخت که مانع از حرکت فرد شده باشد و یا زندانی شدن فرد یا رخ دادن بلایی طبیعی و سایر ادله ای خاص که برای هر یک از افراد متفاوت بود و دادگاه در صحت و سقم آن دارای صلاحیت می باشد.
دادگاه صالح برای تسلیم لایحه واخواهی
ابلاغ و صدور احکام در دادگاه حقوقی و کیفری بدوی یا تجدید نظر به شرط داشتن شرایط لازم قابل واخواهی هستند. افرادی که قصد ارائه لایحه واخواهی را دارند بایستی این لایحه به مرجع صادر کننده رای یا قرار صادر شود. لازم به یادآوری است که بایستی تهیه لایحه اعتراض با زبان قانونی و رعایت نکات حقوقی باشد بدون قلم خوردگی و با احترام کامل نوشته شود. در غیر این صورت برای دادگاه نیز قابل احترام نیست و ممکن است برای خواهان نتیجه معکوس داشته باشد. پس از تنظیم این لایحه توسط محکوم علیه بایستی لایحه به دادگاه صادر کننده حکم تسلیم شود و دادگاه مربوطه خارج از نوبت به پرونده رسیدگی دوباره خواهد کرد و تا زمان ابلاغ نتیجه واخواهی اجرای حکم متوقف خواهد شد.
