لایحه سوء استفاده از سفید امضا
سوءاستفاده نوعی خیانت در امانت است که سوء استفاده از سفید امضا از این قاعده مستثنی نیست. شخصی که از سفید امضا به نفع خود سوءاستفاده انجام دهد مجرم شناخته می شود و مستوجب مجازات تعیین شده می باشد. اما سفید امضا چیست و مجازات سوء استفاده از آن چه خواهد بود؟ لایحه مربوط به این موضوع حقوقی چگونه تنظیم خواهد شد؟ همچنین تفاوت جعل سند و سوء استفاده سفید امضا در چیست؟ برای آگاهی از این موضوعات و سایر نکات دیگر در این مورد تا پایان این مقاله همراه ما باشید.
سوء استفاده از سفید امضا چگونه است؟
گاهی در ارتباطات مالی یا تجاری میان افراد چک های سفید امضا شده رد و بدل خواهد شد تا بعدا مبلغ مورد قبول طرفین در برگه چک نوشته شود که اطمینان و اعتماد میان افراد مهمترین عامل این مبادله خواهد بود. چنانچه فرد دارنده چک از اعتماد صادر کننده چک سوء استفاده کند مثلا مبلغ خیلی بیشتری را در برگه چک درج کند خیانت در امانت محسوب می شود و صادر کننده چک می تواند با تنظیم و تسلیم لایحه سوء استفاده از سفید امضا به دادگاه خواستار رسیدگی خواهد شد.
ممکن است سفید امضا در تصرف شخصی باشد که به طرق دیگری آن را به دست آورده است به هر حال هر نوشته متقلبانه در برگه سفید امضا یا انجام امضا و مهر متقلبانه در نوشته ای یا نوشتن مبلغ یا نوشته ای خلاف واقع و توافق خیانت محسوب می شود.
مجازات سوء استفاده از سفید امضا چه خواهد بود؟
طبق ماده 673 قانون مجازات های اسلامی که در مبحث خیانت در امانت مطرح شده است هر شخصی که از سفید مهر یا سفید امضایی که به او داده شده است و یا به شیوه ای آن را به دست آورده است سوء استفاده از سفید امضا کند به یک تا سه سال حبس محکوم خواهد شد.
پس متعاقب آنچه گفته شد هر کسی که اقدام به سوء استفاده از سفید امضای که به وی امانت داده یا سپرده شده است نماید و سلب تعهد و انجام تعهد را که می تواند شخص امضا کننده یا دارایی های او را تهدید نماید و یا آن را به خطر بیندازد مستوجب مجازات خواهد بود. به حکم قانون مواردی چون ید متصرف و یا تحصیل کننده امضا یا سفید مهر مشروعیت داشته باشد جرم سوء استفاده قابل تحقیق می باشد.
اگر اخذ کننده سند یا سارق و یا به تهدید یا به عنف اقدام به انجام جرم در خصوص سفید امضا کرده باشند و از او سوء استفاده کرده باشند مرتکب جرایم جعل و سرقت و اخذ سند به تهدید شده باشند مرتکب جرایم خاص شده اند که از جرم تحت عنوان یعنی خیانت در امانت خارج است. چه زمانی فرد مدعی طبق قانون می تواند لایحه مذکور را برای دادگاه ارسال نماید در متن زیر به این موضوع خواهیم پرداخت
چه زمانی می توان لایحه سوء استفاده از سفید امضا را به دادگاه تسلیم کرد؟
همانطور که در تعریف جرم سوء استفاده از سفید امضا گفته شد نوشتن مطلب یا مبلغ در بالای امضا توسط کسی به طوری که با آنچه توافق شده است هماهنگ نباشد و دارایی شخص یا خود او را به خطر بیندازد و یا او و دارایی هایش را تهدید کند مرتکب جرم مزبور شده است و شخص مقابل نیز با تنظیم لایحه سوء استفاده از سفید امضا خواستار رسیدگی به تخلف و جرم واقع شده شود. اما این سوال پیش می آید که چه زمانی می توان مدعی شد که جرم مزبور صورت گرفته است. اگر ورقه یا برگه به منظور خاصی تودیع شده باشد ولی وجود یک دین یا بدهی در برگه مشخص شده باشد به این معنی که فرد اقدامی خلاف توافق یا پیش بینی قبلی انجام داده باشد جرم مزبور را مرتکب شده است. در موردی که فرد متنی را که با توافق قبلی نوشته شده است تغییر ندهد اما مبلغ مورد توافق را در سفید امضا تغییر دهد. همچنین در حالتی که متن بالای امضا هماهنگ با موارد پیش بینی نشده نباشد حتی اگر رقم مورد توافق تغییر نکرده باشد.
جرم مزبور ممکن است به صورت انفرادی و یا مشارکتی صورت بگیرد مثلا کسی به درخواست شخص دیگر در متن بالای امضا مطلبی را از قول صاحب امضا بنویسد و شخص دیگر آن را به نفع خود استفاده کند پس در این حالت دو نفر مرتکب جرم شده اند. پس در این حالت نویسنده متن مانند جرایم مشخص شده دیگر مرتکب جرم شده است و دیگری نیر عمدا یا عالما از آن استفاده خواهد کرد. بنابراین در حالت های فوق فرد مدعی که خود یا دارایی های او در خطر و تهدید باشد شامی تواند لایحه مزبور را به مرجع قضایی تسلیم نمایید.
تفاوت جعل سند با سوءاستفاده از سفید امضا
ممکن است برای خوانندگان مطلب این سوال پیش بیایید که سوء استفاده از سفید امضا با جعل سند چه تفاوتی دارد. معمولا جرم مزبور یعنی سوء استفاده از سفید امضا توسط شخصی انجام می شود که برگه سفید امضا به وی داده شده است به این معنی صاحب امضا آن را به وی سپرده است. اما همانطور که در متن فوق گفته شد ممکن است این جرم توسط شخص ثالث انجام شود و این شخص اگر بدون آگاهی و شناخت از شخصی که سفید امضا به او سپرده شده است از آن سوء استفاده کند جرم ارتکابی وی جعل سند خواهد بود.
پس عدم شناخت و آگاهی در مورد شخص دارنده سفید امضا و یا امضا کننده اعمالی را بر روی سفید امضا انجام دهد بر اساس قوانین جعل سند با وی برخورد قانونی خواهد شد. شخص دارنده سفید امضا در قانون امین خوانده می شود پس چنانچه شخص ثالث به سفارش و خواسته کسی که سفید امضا به او سپرده شده است ( شخص امین ) مطالب سوء استفاده را انجام دهد جرم وی معاون در جرم یا معاون مباشر جرم محسوب می شود. مباشر اصلی جرم فرد امین می باشد. مطابق قانون مباشر اصلی جرم به یک تا سه سال حبس محکوم خواهد شد و معاون در جرم با نظر قاضی ممکن است به نصف مجازات مباشر محکوم شود.
