لایحه در خصوص کمیسیون ماده صد شهرداری
کمیسیون ماده صد شهرداری چیست؟
کمیسیون ماده صد شهرداری یک مرجع جهت رسیدگی به تخلفات مربوط به ساختمان سازی است. این کمیسیون متشکل از نماینده دادگستری، نماینده فرمانداری، نماینده شورای شهر و نماینده شهرداری است. این مرجع از لحاظ ضوابط شهرداری و ایمنی به تخلفات ساختمانی رسیدگی می کند. به عبارت دیگر اگر مردم در حین ساختمان سازی تخلفی از حیث ضوابط شهرسازی و ایمنی مرتکب گردند، مرجع صالح رسیدگی کننده به این تخلفات، کمیسیون ماده صد شهرداری خواهد بود.
سابقه تشکیل کمیسیون های اداری شهرداری مطابق با قانون شهرداری به سال 1345 بر می گردد. در این سال ماده 100 به قانون شهرداری که در سال 1334 تصویب شده بود الحاق گردید. اگر چه کمیسیون ماده صد شهرداری، در شهرداری مستقر است، امّا دارای شخصیت حقوقی مستقلی می باشد.
تخلفاتی که کمیسیون ماده صد شهرداری صالح به رسیدگی به آن ها خواهد بود از قرار زیر است:
در صورتی که بنایی بدون پروانه، یا خارج از پروانه و یا زیاده بر آن ساخته شود.
چنانچه پارکینگ در ساختمان احداث نشود و یا احداث شده ولی غیر قابل استفاده باشد.
در صورتی که در نتیجه ساختمان سازی به معابر شهر تجاوز شود.
در صورتی که بنا استحکام نداشته باشد. یا در احداث بنا ضوابط بهداشتی، فنی و شهرداری رعایت نشود.
در صورتی که کاربری یک بنا بدون مجوز تغییر داده شود.
در صورت تخلف مهندس ناظر ساختمان.
فرایند رسیدگی
به موجب تبصره 1 ماده 100 قانون شهرداری، رسیدگی در کمیسیون های موضوع این ماده به تقاضای شهرداری آغاز می گردد. همانطور که مورد اشاره واقع شد در مواردی که بنا از لحاظ اصول شهرسازی، بهداشتی و یا فنی مغایر با پروانه ساخت باشد، یا اصلا پروانه ساخت صادر نشده باشد، شهرداری موظف است موضوع را در یکی از کمیسیون های ماده صد شهرداری مطرح کند. پس از وصول پرونده، کمیسیون به ذینفع اعلام می کند که در طول مدت 10 روز نسبت به دفاع و ارائه لایحه در خصوص کمیسیون ماده صد شهرداری اقدام کند و توضیحات خود را به صورت کتبی ارسال نماید.
اصولاً رسیدگی به لایحه در خصوص کمیسیون ماده صد شهرداری به صورت غیابی صورت می گیرد. این بدین معنا است که معمولاً ذی نفع در کمیسیون ماده صد حضور پیدا نمی کند. در عوض وی می تواند با نوشتن لایحه در خصوص کمیسیون ماده صد شهرداری، از حقوق خود دفاع کند. البته در صورتی که ادای توضیح توسط ذینفع لازم باشد، حضور وی بلامانع است.
کمیسیون پس از انجام بررسی های لازم و تشکیل جلسه ای با حضور نماینده شهرداری، ظرف یک ماه اقدام به صدور رای می کند. نماینده شهرداری در کمیسیون حق رای ندارد. حضور وی صرفاً از جهت ادای توضیحات در این جلسه می باشد. پس از صدور رای، شهرداری، مالک بنا و یا قائم مقام آنها ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ رای می توانند به آن اعتراض کنند. مرجع صالح برای رسیدگی به اعتراض یکی دیگر از کمیسیون های مندرج در ماده صد قانون شهرداری خواهد بود. رای این کمیسیون قطعی است.
کمیسیون ماده صد شهرداری چه آرایی صادر می کند؟
صدور رای به تخریب
صدور حکم به قلع و قمع بنا؛ ممکن است تصمیم کمیسیون مبنی بر قلع تمام یا بخشی از بنا باشد. شهرداری مکلف است تصمیم مزبور را به مالک بنا ابلاغ کند. در این مورد مهلت مناسبی به مالک داده می شود. این مدت نباید از دو ماه بیشتر باشد. چنانچه مالک در مدت مزبور نسبت به قلع بنا اقدامی نکند، شهرداری راساً اقدام به قلع و قمع بنا می کند. در این صورت هزینه های این کار را مطابق با آیین نامه اجرای وصول عوارض از مالک دریافت خواهد کرد.
صدور رای به اخذ جریمه
کمیسیون در صورت عدم ضرورت قلع بنا در مورد اضافه بنای زیاده بر مساحت مندرج در پروانه ساخت، می تواند حکم به اخذ جریمه صادر کند. مطابق با تبصره 2 ماده 100 قانون شهرداری، حکم به اخذ جریمه در صورتی صادر می شود که بنا داخل در حوزه استفاده از زمین های مسکونی باشد. مبلغ جریمه، متناسب با استفاده ای که از قسمت اضافه می شود و همچنین، با توجه به موقعیت مکانی ملک تعیین می گردد. کمیسیون در تعیین مبلغ جریمه، نوع ساختمان از حیث مصالحی که در آن مصرف شده را نیز در نظر می گیرد. چنانچه مالک از پرداخت جریمه خودداری کند، شهرداری موضوع را دوباره در کمیسیون مطرح کرده و تخریب بنا را تقاضا می کند. در این مورد کمیسیون حکم به تخریب بنا را صادر می نماید.
در موارد مذکور اگر بنا در حوزه اراضی، اداری، صنعتی و تجاری باشد نیز کمیسیون می تواند در صورت وجود شرایط فوق رای بر اخذ جریمه صادر نماید. تنها تفاوت جریمه اضافه ساخت در اراضی مسکونی با اراضی تجاری، اداری و صنعتی در حداقل و حداکثر نرخ جریمه می باشد. به این صورت که اگر بنا در اراضی مسکونی واقع باشد، مبلغ جریمه نباید از دو برابر ارزش معاملاتی هر متر از زمین کمتر و از سه برابر ارزش معاملاتی آن بیشتر باشد. ولیکن در مورد بنایی که در حوزه اراضی تجاری، صنعتی و اداری قرار داشته باشد، مبلغ جریمه نباید کمتر از دو برابر و بیشتر از چهار برابر ارزش معاملاتی بنا بیشتر باشد. یکی از موارد تقدیم لایحه در خصوص کمیسیون ماده صد شهرداری ممکن است این مورد باشد.
اعتراض به آرای کمیسیون ماده صد شهرداری
به موجب تبصره 10 ماده 100 قانون شهرداری اعتراض به آرای صادر شده از کمیسیون باید ظرف 10 روز از تاریخ ابلاغ رای با ارائه لایحه در خصوص کمیسیون ماده صد شهرداری صورت گردد. مرجع تجدید نظر از آرای صادره توسط کمیسیون ماده 100 شهرداری یکی دیگر از کمیسیون های ماده 100 قانون شهرداری خواهد بود. البته اعضای کمیسیون جدید نباید همان اعضای کمیسیون سابق باشند.
مطابق با قانون شهرداری، مالکین موظفند هنگام ساخت بنا به مساحت و حدودی که در پروانه ساخت ذکر شده است توجه داشته و از آن تجاوز نکنند. در غیر این صورت شهرداری مکلف است از ادامه عملیات ساخت و ساز بنا جلوگیری به عمل آورد.
