دادخواست علیه ظهر نویسی چک
دادخواست علیه ظهر نویسی چک هنگامی مورد استفاده قرار خواهد گرفت که مشکلات حقوقی مختلفی بر اثر ظهر نویسی برای چک مورد نظر شخص به وجود بیاید.
ظهر نویسی چک به چه معنا است؟
در واقع ظهر نویسی چک همان پشت نویسی آن می باشد که در اصطلاح حقوقی با این نام شناخته شده است. هنگامی که برگه پشت نویسی شد تمامی منافع برگه به سود شخصی می شود که پشت نویسی به نام او نوشته شده است. در حقیقت با این کار سود این برگه تجاری به شخص دیگری منتقل خواهد شد.
هدف از انجام ظهر نویسی چک چیست؟
هدف از ظهر نویسی چک انتقال، ضمانت و یا وکالت می باشد. برخی مواقع پشت نویسی این برگه تجاری به منظور ضمانت انجام خواهد گرفت اگر طی انجام معامله ای نیاز به ضمانت فردی باشد. پشت این برگه را امضاء کرده تا در صورتی که وجه مورد نظر پرداخت نشود شخصی که پشت برگه تجاری را امضاء نموده است وجه قابل پرداخت را پرداخت نماید. لازم به ذکر است که پشت نویسی تنها برای برگه هایی که دارای وجه مشخص و همچنین به نام فرد مشخصی باشند قابل اجرا خواهد بود. زمانی که صاحب چک بخواهد آن را به شخص دیگری منتقل کند باید پشت برگه را دو بار امضاء کند. نکته مهمی که در این رابطه وجود دارد این است که چکی که پشت نویسی شده است را می توان دست به دست و بین چندین نفر رد و بدل شود. از طرفی چکی که پشت نویسی نشده باشد تحت هیچ شرایطی قابل انتقال نخواهد بود. همچنین باید دارای امضاء صادر کننده و دارنده فعلی باشد و در صورتی که شخصی ادعا کند که صاحب اصلی برگه تجاری می باشد باید برای اثبات مدعای خود دادخواستی را تنظیم کرده و سپس به دادگاه مراجعه نماید.
دادخواست علیه ظهر نویسی چک (2)
چه مواقعی می توان از دادخواست علیه ظهر نویسی چک استفاده نمود؟
قبل از هر چیز لازم به شرح است که پشت نویسی تحت دو شرایط انجام خواهد گرفت. اول انتقال و دوم ضمانت. اگر فردی برگه ای تجاری به او منتقل شده باشد و قسمت پشت آن امضاء نشده باشد و در اصطلاح دارای پشت نویسی نباشد می تواند دادخواست علیه ظهر نویسی چک را تنظیم کرده و به وسیله آن ادعای خود را مبنی بر مالک بودن چک مورد نظر به اثبات برساند. حالت دوم زمانی رخ خواهد داد که فردی پشت برگه را به عنوان ضمانت امضاء و پشت نویسی کرده باشد و متعهد شود که در صورت پرداخت ننمودن وجه چک، خود تمام وجه را پرداخت نماید اما در وقت مقرر از پرداخت خودداری نماید. در این صورت طرف مقابل می توان برای مطالبه حق خود دادخواست مزبور را طرح کرده و در دادگاه از فرد شکایت نماید.
چگونگی تنظیم دادخواست علیه ظهر نویسی چک
قانون برای اعتبار بخشیدن به برگه های تجاری امکان تنظیم دادخواست علیه ظهر نویسی چک را امکان پذیر کرده است. بنابراین تمامی افرادی که پشت برگه تجاری را پشت نویسی کرده اند در قبال ارزش و اعتبار و البته اجرای آن مسئول و پاسخ گو می باشند. همچنین از نظر قانون صاحب اصلی چک شخصی است که چک به نام او صادر شده است. بر اساس ماده ۳۱۵ قانون تجارت برای طرح دعوا و استفاده از دادخواست مورد نظر از زمانی که چک صادر خواهد شد به مدت ۱۵ روز فرصت برای پرداخت وجه برای دارنده در نظر گرفته خواهد شد. البته نباید فراموش کرد که این فرصت تنها برای چک هایی است که در محل صادر شدن آن ها مطالبه شوند. این مهلت برای برگه هایی که نقطه ای دورتر از محل صدور واقع شده اند تا ۴۵ روز تمدید خواهد شد.
در این بازه زمانی شخصی که برکه را در اختیار دارد جهت وصول آن باید به بانک مراجعه کند و در صورتی که مبلغ مندرج در برگه در حساب شخص صادر کننده آن وجود نداشته باشد بانک گواهی عدم پرداخت را صادر خواهد کرد. بعد از این مرحله شخصی که برگه را در اختیار دارد می تواند از شخص صادر کننده و همچنین شخصی که آن را پشت نویسی کرده شکایت نماید. بعد از سپری شدن مدت زمان معلوم شده که قانون آن را در اختیار فرد قرار داده است تا از طریق قانون مطالبه گر حقوق خود باشد دیگر فرد پشت نویس هیچ گونه مسئولیتی در قبال برگه تجاری نخواهد داشت و تنها شخص صادر کننده مسئول پرداخت وجه به دارنده خواهد بود. در صورتی که پشت نویسی برگه تجاری به منظور ضمانت بوده باشد تمامی مسئولیت های پرداخت وجه بر عهده ضمانت کننده آن خواهد بود که در این حالت هیچ گونه محدودیت زمانی برای اقدام قانونی نسبت به چک وجود نخواهد داشت و فرد می تواند در هر زمانی که اراده کند برای وصول وجه چک اقدام نماید.
نکته: اگر چک مورد نظر در وجه حامل بوده باشد و پشت آن توسط فردی امضاء شده باشد. در این حالت فرد امضاء کننده ضامن چک به شمار آمده و موظف است وجه درج شده در برگه تجاری را به دارنده پرداخت نماید.
دادخواست علیه ظهر نویسی چک (1)
در صورت معلوم نبودن علت ظهر نویسی چک
اگر فردی پشت چک را پشت نویسی کرده و به طور مشخص علت این کار را معلوم نکرده باشد. در این حالت فردی که دادخواست علیه ظهر نویسی چک را تنظیم کرده باید آن را تسلیم دادگاه کرده و دادگاه نیز با بررسی مدارک و شواهد در دسترس برای تشخیص این مطلب که چه کسی عمل پشت نویسی را انجام داده وارد عمل شده و اصل امضاء را با پشت نویسی برگه تطبیق داده و حکم مورد نظر را در این رابطه صادر خواهد کرد. همچنین فردی که ادعای ضمانتی بودن چک را در دادگاه ارائه نماید باید با ذکر دلایل ادعای خود را ثابت کند. در غیر این صورت ادعای او مبنی بر ضمانتی بودن برگه تجاری رد خواهد شد و شکایت و دادخواست او راه به جایی نخواهد برد.
نکته: در صورتی که فرد امضاء کننده و پشت نویس چک فوت و یا ورشکسته شود و یا به هر دلیلی حساب بانکی او مسدود شود، دلیلی بر رفع مسئولیت از او بابت پشت نویسی برگه یاد شده نخواهد بود.
