دادخواست نفقه فرزند
نفقه یکی از مسائل مهم حقوقی است که اغلب اوقات بر سر پرداخت و مطالبه آن مناقشات و درگیری هایی میان افراد خانواده شکل خواهد گرفت. قانون برای پایان دادن به این نزاع ها و اختلافات راهکارهایی را ارائه داده است. یکی از این راهکارها استفاده از دادخواست نفقه فرزند است که هم مادر و هم خود فرزند مجاز به استفاده و طرح آن می باشند. نفقه فرزند بدونه در نظر گرفتن جنسیت فرزند تا سن مشخصی بر عهده پدر می باشد. به همین خاطر اگر پدر در صورت داشتن توانایی مالی از انجام این مسئولیت خود داری کند از نظر قانون مجرم بوده و مورد پیگرد قرار خواهد گرفت. پدر تا زمانی که زنده بوده و در قید حیات باشد مسئولیت تامین مخارج زندگی فرزندان خود را به عهده خواهد گرفت. حال اگر فوت کند.
انجام این مسئولیت بر دوش جد پدری فرزندان، مادر و در مرحله آخر بر عهده جد مادری می باشد. اغلب مواقع جدایی پدر و مادر باعث می شود تا بر سر پرداخت نفقه فرزند اختلافات و نزاع هایی در بگیرد که در این حالت نیز قانون به کمک والدین آمده و در این باره تعیین تکلیف خواهد کرد. به این صورت که اگر بعد از جدایی فرزندان با مادر زندگی کنند. وظیفه تامین هزینه های زندگی آنان باز هم بر عهده پدر خواهد بود.
مادر چگونه می تواند دادخواست نفقه فرزند را تنظیم نماید؟
اگر که پدر در قید حیات باشد اما نفقه فرزند را پرداخت ننماید. مادر این اجازه را خواهد داشت تا علیه پدر فرزند خود دادخواست مربوطه را طرح کرده و آن را به مراجع قضایی تسلیم کند. قانون مدنی کشور دو شرط را برای مادر معین نموده است. در صورتی که مادر مشمول این دو شرط شود. مجاز خواهد بود تا دادخواست مربوطه را طرح کند. شرط نخست این است که مادر باید در صحت و سلامت کامل عقل به سر برده و در اصطلاح عاقل و بالغ و رشید باشد. شرط دوم این است که مادر باید ذینفع باشد. ذی نفع بودن مادر به این معنی می باشد که رای دادگاه به نفع او صادر شود؛ یعنی مادر از وضعیت مالی شوهر اطمینان داشته و مدارک کافی در مورد عدم پرداخت نفقه به فرزند را در دست داشته و آنها را به دادگاه ارائه نماید.
نکته: موضوع مهمی که در ارتباط با نفقه فرزند وجود دارد این است که فرزند در طرح دعوای مربوطه ذی نفع می باشد اما دارای اهلیت نمی باشد. به این صورت که خود شخصا و مستقلا نمی تواند خواسته یاد شده را تنظیم و بر علیه پدر طرح دعوا نماید. بلکه باید شخصی از طرف او این مسئولیت را بپذیرد. ماده قانونی در همین رابطه وضع شده است که در آن به طور واضح درباره این مسئله توضیحاتی ارائه شده است. طبق ماده ۶ قانون حمایت از بنیاد خانواده هر فردی که مسئولیت قیم بودن افراد محجور و یا صغیر را بر عهده داشته باشد و در اصطلاح حضانت آنان قبول نموده باشد. می تواند نسبت به پرداخت نکردن نفقه فرزند از طرف پدر و بر علیه او اقامه دعوا کرده و دادخواست مربوطه را تنظیم نماید؛ مثلا اگر مادری که پدر فرزندانش در قید حیات باشد و از توانایی مالی مطلوبی نیز برخوردار باشد اما پدر از تامین هزینه فرزندان خودداری نماید می تواند دعوای مربوط به مطالبه نفقه را طرح نماید. حال اگر پدر فوت کرده باشد مادر قادر است از جد پدری فرزندان نفقه فرزند را طلب کند و دادخواست مذبور را بر علیه او طرح نماید.
در تنظیم دادخواست نفقه فرزند نفقه دختر و پسر چگونه تعیین خواهد شد؟
در دادخواست نفقه فرزند هیچ تفاوتی مابین مونث و یا مذکر بودن فرزند آن وجود ندارد و این موضوع ملاکی برای تعیین نفقه محسوب نخواهد شد. بعد از پذیرش این خواسته توسط دادگاه با توجه به شرایط و استطاعت مالی پدر و همچنین سن فرزندان و میزان تورم و همچنین وضعیت اجتماعی مقدار نفقه توسط دادگاه تعیین خواهد شد و پدر موظف به پرداخت آن می شود؛ بنابراین بر اساس تعریفی که از نفقه در قانون شده است پدر مکلف به تامین هزینه های خوراک و پوشاک و مسکن و تحصیل و درمان فرزندان خود باشد.
نفقه فرزند تا چه سنی بر عهده پدر خواهد بود؟
هر مردی که دارای فرزند باشد وظیفه دارد تمامی مخارج زندگی اولاد خود که در اصطلاح نفقه فرزند نامیده می شود را پرداخت نماید. بسیاری افراد این سوال را مطرح می نمایند که اگر فرزند جدا از پدر زندگی کند آیا پدر باز هم موظف به تامین مخارج او می باشد؟ جواب این سوال مشخص است و جواب آن بله می باشد زیرا طبق قانون فرزند چه با پدر زندگی کند و چه نکند باز هم تامین مخارج زندگی اش بر عهده پدر می باشد و این وضعیت در اصل موضوع تفاوتی ایجاد نمی کند؛ بنابراین فرزند پسری تا رسیدن به سن ۱۸ سالگی و در صورت ادامه تحصیل تا هر زمان که تحصیل او ادامه داشته باشد باید توسط پدر ساپورت شده و هزینه های زندگیش را پدر پرداخت نماید.
در مورد فرزند دختر نیز باید گفت دختر تا هر زمان که در خانه پدر زندگی کند و ازدواج نکرده باشد مشمول قوانین نفقه فرزند خواهد بود. حتی اگر شاغل بوده و درآمد کافی نیز داشته باشد. در تمامی این حالات پدر مکلف به تامین تمامی جوانب زندگی دختر خود خواهد بود اما در صورتی که دختر ازدواج نماید این وظیفه از روی پدر برداشته و جزء وظایف شوهر او به شمار خواهند آمد.
دادخواست نفقه فرزند (1)
مجازات تعیین شده برای افرادی که نفقه فرزند را پرداخت ننمایند؟
در صورتی که فرزندان مشمول قوانین نفقه فرزند شوند و پدر عمدا از پرداخت هزینه های زندگی آنان شانه خالی کند. مادر و یا خود فرزندان مجاز به طرح و تنظیم دادخواست نفقه فرزند می باشند. هر چند معمولا پیش از تنظیم خواسته مزبور اظهار نامه ای برای پدر ارسال می شود و طی آن از او خواسته می شود تا نسبت به پرداخت هزینه های معیشت فرزندان خود اقدام نماید اما صورتی که پدر راضی به انجام این کار نشود. دادگاه احضاریه را برای او ارسال خواهد نمود. گاهی اوقات پدر اعلام اعسار یا ورشکستگی خواهد کرد به این معنی که توانایی مالی لازم برای تامین زندگی فرزندان را ندارد. در این صورت دادگاه درباره دارایی ها و توان مالی پدر تحقیقاتی را انجام خواهد داد و فرزندان هم می توانند لیستی از اموال پدر آماده کرده و تسلیم دادگاه نمایند تا طی آن رد اعسار نمایند.