دادخواست حق ارتفاق
حق ارتفاق، حقی است که به واسطه مالکیت فرد در ملک دیگر استفاده می شود در صورتی که این حق از سوی کسانی ضایع شود، دادخواست حق ارتفاق به دادگاه جهت احقاق حقوق ارائه خواهد شد. دادخواست حق ارتفاق یکی از دعاوی ملکی است که بنابر این دادخواست کسی حق کسی را تضییع نموده و قانون به این موضوع رسیدگی خواهد کرد. در ادامه این مقاله به موضوع حق ارتفاق و دادخواست حق ارتفاق و همچنین نکات حقوقی این موضوع خواهیم پرداخت لطفا تا پایان مقاله همراه ما باشید.
منظور از دادخواست حق ارتفاق چیست؟
دادخواست حق ارتفاق یکی از انواع دادخواست هایی است که در دعوای ملکی به منظور احقاق حقوق مالک به دادگاه ارائه خواهد شد. یکی از حقوقی که ممکن است بسیاری از افراد از آن بی خبر باشند. دادخواست حق ارتفاق در راستای حمایت از این حقوق است و برای دفاع از حقوق خود لازم است تا با نکات حقوقی و مفهوم کامل این موضوع آشنایی داشته باشند. تصور کنید که دو ملک در جوار و همسایه یکدیگر قرار گرفته شده اند و یکی از مالکین این دو ملک برای رفتن به خانه خود باید از راه پله ای عبور کند که در محوطه ملک همسایه قرار دارد و بدهی است که مالک اول در مورد راه پله حق ارتفاع دارد و در صورتی که مالک دوم مانع از رفتن همسایه به ملک خود شود و یا راه پله را برای عبور او مسدود کند به نوعی حق ارتفاق او را ضایع نموده است. پس با این تفاسیر فرد برای احقاق حقوق خود لازم است تا دادخواست حق ارتفاق را به دادگاه حقوقی ارائه داده و مدعی حق ارتفاق شود.
در مثالی دیگر تصور کنید که دو زمین کشاوزی الف و ب در جوار یکدیگر قرار دارند و یکی ازاین دو زمین ها مثلا زمین کشاورزی الف برای استفاده و آبیاری از آب سهمیه یا قنات زمین کشاورزی خود باید از جوی آبی استفاده کند و آن را از زمین ب همسایه عبور دهد. پس در این حالت می توان گفت مالک زمین کشاورزی الف نسبت به زمین کشاورزی ب حق عبور یا حق ارتفاق دارد و در صورتی که مالک زمین کشاورزی ب مانع از این حق شود، مالک الف مجاز به تهیه و ارسال دادخواست حق ارتفاق خواهد بود.
در چه حالتی دادخواست حق ارتفاق به مراجع ارسال خواهد شد؟
همانطور که در متن فوق عنوان شد زمانی افراد اقدام به ارائه دادخواست حق ارتفاق خواهند کرد که حق آنها از سوی افرادی ضایع شده باشد. همچنین طبق مثال های فوق متوجه شدیم که حق ارتفاق حقی است که به وجود ملک بستگی دارد و زمانی این حق به وجود می آید که شخص مالک ملکی باشد و حق ارتفاق او در ملکی دیگر باشد و یا با ملکی مشترک باشد. پس در نتیجه این حق مربوط به ملک بوده نه مالک و به نوعی می توان گفت حق ارتفاق قائم به ملک است. پس این حق به ملک و به وجود ملک بستگی دارد نه به مالک آن. تصور کنید در مثال راه پله ساختمان، ساختمانی که راه پله ورودی آن در محوطه ملک و ساختمان همسایه بود به طور کامل تخریب شود. پس در چنین حالتی حق ارتفاق از بین خواهد رفت زیرا وابسته به ملک بود نه به شخص پس از این بابت حق ارتفاق قائم به ملک است. پس در چنین حالتی که افراد برای حق ارتفاق ملک خود مجاز به ارائه دادخواست حق ارتفاق خواهند بود.
منظور از حق ارتفاق قراردادی در دادخواست حق ارتفاق چیست؟
به طور کلی در دادخواست حق ارتفاق باید مشخص شود که حق ارتفاق به وجود آمده طبیعی است یا قراردادی که در این حالت لازم است در ادامه موضوع مورد بحث دادخواست حق ارتفاق به این موضوع که حق ارتفاق چگونه به وجود می آید مطالبی را عنوان نماییم.
همانطور که از عنوان مشخص است حق ارتفاق با قرارداد میان دو مالک به وجود آمده است که ممکن است قرارداد کتبی یا شفاهی باشد. مثلا در قراردادی دو مالک به توافق برسند که برای رفتن به پشت بام از پشت بام یا راه پله ملک همجوار استفاده شود. پس طبق حق ارتفاق ملک طبق قرارداد مشخص و تعیین شده است. تا زمانی که این دو ملک وجود دارد این حق دائمی بوده و یا ممکن است که مالکین برای مدت محدودی این توافق را انجام داده باشند. پس در صورتی که مالک ملک مانع از حق ارتفاق ملک دیگر شود مالک می تواند بنا به قانون دادخواست حق ارتفاق را به دادگاه ارائه دهند.
منظور از حق ارتفاق طبیعی در دادخواست حق ارتفاق چیست؟
ممکن است در دادخواست حق ارتفاق مدعی عنوان حق ارتفاق طبیعی را داشته باشد. منظور از حق ارتفاق طبیعی حقی است که طبق طبیعت و موقعیت ملک و بدون دخالت مالک در حین ساخت ایجاد شده باشد. مانند مسیر آبیاری زمین های بالادست که از زمین های پایین دست عبور خواهد کرد. در چنین حالتی مالکین برای تنظیم سند رسمی ملک خود باید ذکر این حق را در سند رسمی فراموش نکنند. طبق قانون برخی از حقوق ارتفاق باید در سند رسمی قید شود.
نکات حقوقی دادخواست حق ارتفاق کدام است؟
در زمان تنظیم دادخواست حق ارتفاق بایستی به موارد زیر توجه نمود؛
حق ارتفاق قابل تقسیم نخواهد بود. مالکین ملک مشاعی که در ملک دیگر حق ارتفاق داشته باشد و مالکین ملک مشاع ملک را میان خود تقسیم نمایند، حق ارتفاق به تبع نیز بین همه مشترک خواهد بود و مالکین نمی توانند آن را تقسیم کرد.
مالکین دو ملک صاحب حق ارتفاق و مالک ملکی که حق ارتفاق در ملک او ایجاد شده است باید با رعایت کامل حقوق یکدیگر رفتار نمایند. صاحب حق نباید بدون اذن و اجازه هر زمان به ملک دیگر وارد شود و مالک ملکی که حق در ملک او ایجاد شده است نباید مانع استفاده مالک دیگر از حقوق قانونی خود شود و استفاده از حق قانونی را تجاوز به حریم شخصی تلقی نمود و طرف مقابل نیز برای استفاده از حق ارتفاق خود باعث ایجاد ضرر و زیانی به ملک دیگر شود.
