نحوه مطالبه ضمانتنامه بانکی
نحوه مطالبه ضمانتنامه بانکی
ضمانتنامه بانکی چیست؟ ضمانتنامه بانکی چه کارکردی دارد؟ مهمترین عنصر ضمانتنامه بانکی چیست؟ چه زمانی از ضمانتنامه بانکی استفاده می شود؟ مهمترین موارد مربوط به ضمانتنامه بانکی چیست؟ مهم ترین کارکرد ضمانتنامه بانکی چیست؟ چه زمانی بانک نسبت به صدور ضمانتنامه بانکی اقدام می کند؟ نوع سند ضمانتنامه بانکی چیست؟ کارکرد یک وکیل پایه یک دادگستری در خصوص ضمانتنامه بانکی چیست؟ مهم ترین شرایط ضمانتنامه بانکی چیست؟ نحوه مطالبه ضمانتنامه بانکی چگونه است؟ برای مطالبه ضمانتنامه بانکی باید چه شرایطی را رعایت کرد؟ در مطالبه ضمانتنامه بانکی باید به چه مواردی توجه کرد؟ چه زمانی بانک نسبت به مطالبه ضمانتنامه بانکی پاسخ مثبت می دهد؟ آیا امکان مطالبه ثانویه ضمانتنامه بانکی وجود دارد؟
ضمانتنامه بانکی از جمله اسناد رسمی و قابل اتکایی محسوب می شود که به درخواست مشتری توسط بانک صادر می شود. بر اساس این سند، بانک به عنوان ضامن شناخته شده و مکلف است در صورت ایجاد شرایط ایجاد شده در ضمانت نامه و رد تعهدهای ذکر شده نسبت به پرداخت خسارت اقدام کند. در کلام ساده تر بانک مکلف خواهد بود که خسارت ذی نفع را پرداخت نماید. بنابراین امکان مطالبه ضمانتنامه بانکی برای ذی نفع زمانی ممکن است که موارد و تعهدات مندرج در تعهدنامه برابر با شرایط دریافت خسارت باشد. در غیر این صورت این مطالبه رد می شود.
ما در این مقاله می خواهیم بدانیم که ضمانتنامه بانکی دقیقا چیست و چه کارکردی در نظام قانونی و اجتماعی ایران دارد؟ مسئله ای که وجود دارد این است که ضمانتنامه بانکی از جمله اسناد رسمی و قابل پیگیری محسوب می شود. از این رو ذی نفع می تواند از طریق مراجع قضایی نسبت به مطالبه آن اقدام کند. اما مسلما بهترین مسیر برای این کار اقدام از طریق بانک و دریافت خسارت از آن است. چرا که بانک به عنوان ضامن شناخته شده و در صورت برقراری شرایط مکلف به پرداخت خسارت ذی نفع خواهد بود. حال در ادامه بیشتر در این خصوص خواهیم گفت.
ضمانتنامه بانکی از منظر قانونی
ضمانتنامه بانکی همانطور که گفته شد از جمله اسناد رسمی و معتبر قانونی در ایران محسوب می شود. قبل از این که بخواهیم نحوه مطالبه ضمانتنامه بانکی بشناسیم ابتدا باید بدانیم که ضمانتنامه بانکی از منظر قانونی چگونه تعریف می شود و چه شرایط مهمی دارد.
اولین نکته ای که باید بدانید این است ضمانتنامه بانکی یک نوع قرارداد به درخواست مشتری (ضمانت خواه) توسط بانک با ذی نفع منعقد می شود. بر اساس این قرارداد بانک مکلف است بر اساس شرایط تعیین شده در ضمانت نامه نسبت به تامین خسارت اقدام کند. بنابراین طرفین این قرارداد ذی نفع و بانک به عنوان ضامن می باشد.
نکته دیگری که هر وکیل حقوقی در خصوص این ضمانت نامه می داند این است که این قرارداد به عنوان یک قرارداد لازم و سند رسمی محسوب می شود. یعنی امکان انحلال قرارداد مگر در شرایط خاص قانونی وجود ندارد و از اعتبار بسیار بالایی برخوردار است.
به طور مثال فرض کنید که طرفین یک قرارداد برای اطمینان از اجرای قرارداد و جبران زیان و خسارت های احتمالی نیاز به دریافت ضمانت معتبر است. از این رو بانک به عنوان یک نهاد رسمی و قابل اتکا می تواند این ضمانت را از سوی طرف دیگر قرارداد به ذی نفع ارائه دهد. بانک این ضمانت را بر اساس دریافت چک، طلا یا سند ملکی و … از طرف ضمانت خواه به ذی نفع ارائه می دهد. بنابراین جبران خسارت از طرف بانک و به واسطه اموال مشتری صورت می گیرد.
نکته مهم دیگری که در این بین وجود دارد این است که ضمانت نامه یک سند غیر قابل بازگشت محسوب می شود. یعنی بانک نمی تواند ضمانت انجام شده را بازپس بگیرد و همچنین امکان انتقال این ضمانت نامه به غیر وجود ندارد. یعنی ذی نفع نمی تواند آن را به نفع فرد دیگری منتقل کند. مسئله بسیار مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که ضمانتنامه بانکی به شکل مستقل از قرارداد پایه تنظیم و منعقد می شود. بنابراین در مطالبه آن نیز نیاز به قرارداد پایه فی مابین طرفین وجود ندارد.
ضمانتنامه بانکی و مطالبه آن
حال سوال مهم و اساسی این است که چگونه می توان نسبت به مطالبه ضمانتنامه بانکی اقدام کرد؟ همانطور که گفته شد از جمله مهمترین ویژگی های ضمانتنامه بانکی که هر وکیل حقوقی تهران یا شهرستان به خوبی بدان آگاه است این است که این ضمانت نامه یا قرارداد به صورت مستقل از قرارداد پایه تدوین و منعقد می شود. بنابراین در زمان مطالبه نیز قرارداد پایه به عنوان سند یا مدرک مورد استفاده قرار نمی گیرد.
بگذارید کمی این مسئله را ساده تر عنوان کنیم. در قرارداد پایه ممکن است شرایط ضرر و زیان و پرداخت خسارت به شکل خاصی مشخص شده باشد. نکته ای که وجود دارد این است که در قرارداد ضمانتنامه بانکی این شرایط باید به صورت مستقل ذکر شده باشد. یعنی شرایط بروز زیان و نوع و میزان پرداخت خسارت مشخص شود. حال اگر میان شرایط مشخص شده در ضمانتنامه بانکی و قرارداد پایه اختلاف وجود داشته باشد در خصوص مطالبه ضمانت نامه تنها مفاد مندرج در آن به عنوان سند مورد بررسی قرار می گیرد. بنابراین از مهمترین شرایط مطالبه ضمانتنامه بانکی این است که مدارک و اسناد ارائه شده توسط ذی نفع باید منطبق بر شرایط و مفاد ذکر شده در ضمانت نامه باشد.
نکته دیگری که باید به آن توجه داشته باشید این است که ضامن یا بانک می تواند بر اساس شرایط مندرج و مدارک ارائه شده نسب به رد مطالبه اقدام کند. همچنین بانک هیچ گونه ضمانتی در خصوص اسناد و مدارک ارائه شده و همچنین تاخیر در ارائه آن ها ندارد. اما مسئله ای که وجود دارد این است که امکان مطالبه ثانویه بعد از رد درخواست وجود دارد. بانک نیز موظف است طی 5 روز بعد از درخواست مطالبه ضمانتنامه بانکی نسبت به بررسی شرایط و مدارک ارائه شده اقدام نماید. همچنین در صورتی که میان بانک و ذی نفع اختلافی ایجاد شود، ذی نفع می تواند با در اختیار داشتن سند رسمی ضمانتنامه بانکی از طریق مراجع قضایی اقدام نماید. این مسئله ای است که باید به آن توجه داشته باشید.
