تامین خواسته
تامین خواسته چیست؟
همه می دانیم که معنی لغوی تامین یعنی قرار دادن در امنیت و آرامش. پس تامین خواسته روشی برای جلوگیری کردن از ضایع شدن حق است. در این روش، خواهان دقیقا خواسته ی خود و یا چیزی در حدود آن را از دارایی و املاک خوانده تا پایان آخرین جلسه دادرسی توقیف می کند و از فروش و نقل و انتقال آن اموال جلوگیری می کند تا وقتی که تمام طلب خود را بگیرد.
هر وقت حقی از فردی ضایع شود، فرد مدعی می تواند برای وادار کردن طرف مقابل به دادن حق خود طرح دعوا کند. به همین خاطر برای جلوگیری از ضایع شدن حقوق اشخاص در مدت زمان دادرسی و رسیدگی به پرونده، قانون گذار این حق را به فرد مدعی خواهد داد تا بتواند مال مشخص مورد طلب و یا چیزی در معادل ارزش آن از دارایی و اموال فرد خوانده توقیف کند.
تامین خواسته چیست؟ (4)
قرار تامین خواسته چه وقت صادر می شود؟
بر مبنای قانون آیین دادرسی مدنی ماده 108 قرار تامین خواسته امکان دارد که پیش از اقامه دعوی یا در طی دعوی و تا پیش از صدور رای نهایی دادگاه صادر شود.
قانون گذار این امکان را به دعوی داده است که پیش از طرح دعوای اصلی و تقدیم آن به دادگاه درخواست قرار تامین را بدهد و یا در موقع تنظیم دادخواست بجز بیان کردن خواسته خود درخواست تامین خواسته را نیز بدهد.
البته به طور کلی در زمان دادرسی، برای خواهان این امکان وجود دارد که در مرحله بدوی و یا در مرحله تجدید نظر، درخواست تامین خواسته خود را به دادگاه رسیدگی کننده تقدیم کند.
قرار تامین خواسته دارای ماهیتی فوریتی است و برای پیشگیری از ضایع شدن حق و حقوق مدعی است در نتیجه دادگاه رسیدگی به دعوی باید فورا در مورد آن تصمیم بگیرد.
براساس قانون مدنی برای صدور قرار تامین خواسته فرد مدعی باید ذینفع باشد و همچنین اهلیت داشته باشد. در ضمن علاوه بر موارد ذکر شده خواسته فرد مدعی باید مشخص و قابل بررسی باشد و دارای ابهام نباشد؛ مثلا ممکن است برای پیشگیری از ضایع شدن حق خواهان یک خانه یا زمین توقیف شود.
تامین خواسته چیست؟ (2)
اجرای تامین خواسته به چه صورت است؟
بر مبنای قانون آیین دادرسی مدنی ماده 117، در موقع صدور قرار تامین خواسته به علت فوریت آن، باید حکم فوری به شخص خوانده ابلاغ و بعد از آن اجرا شود. در بعضی موارد که امکان ابلاغ فوری آن ها وجود نداشته باشد و تاخیر در اجرا باعث ضایع شدن و یا تفریط خواسته شود پس ابتدا قرار اجرا می شود و پس از آن به خوانده ابلاغ می شود. در زمان اجرا شدن این قرار احتمال دارد که اموال غیرمنقول و منقول توقیف شوند.
بعضی وقت ها امکان دارد که دادگاه به جای یک مال، اموال دیگری را در ازای آن توقیف کند و به این شیوه تامین را به مال دیگری تبدیل کند.
البته این نکته قابل ذکر است که قانونگذار به خوانده این امکان را داده است که به جای مالی که توقیف شده و یا دادگاه در حال توقیف کردن آن است به اندازه همان مال، در یکی از شعب بانک ها و یا در صندوق دادگستری اوراق بهادار و یا پول نقد به طور ودیعه قرار دهد. در ضمن شخص خوانده می تواند فقط یکبار درخواستی را به دادگاه تقدیم کند و بخواهد که به جای مال مورد توقیف شده یک ملک و یا مال دیگر را توقیف کنند. البته مشروط به اینکه اگر مالی که خوانده پیشنهاد داده است از نظر ارزش مادی و سهولت فروش کمتر از مالی نباشد که قبلا توقیف شده است و خواهان نیز این تبدیل مال را بپذیرد.
نکات کاربردی در مورد اجرای قرار تامین خواسته
نکاتی کاربردی در مورد اجرای قرار تامین خواسته وجود دارد که عبارتند از:
اجرای قرار تامین خواسته در مورد مال منقول (ماشین و…) و وجه نقد باعث می شود که استفاده از آن ها ممنوع باشد. ولی در مورد مال غیر منقول، استفاده از آن ها مانعی ندارد فقط مانع فروش و یا نقل و انتقال مال به غیر مالک می شود.
بعد از توقیف مال خوانده هر نوع معامله ای در مورد آن غیر نافذ است و از نظر کیفری بر اساس قانون تعزیرات ماده 663 به عنوان دخالت و یا تصرف غیرمجاز در اموال و اشیای توقیف شده جرم شناخته می شود و مجازات به آن تعلق می گیرد.
برای توقیف مال خوانده در دست فرد ثالث و یا طلب فرد خوانده از فرد ثالث معمولا به خود فرد ثالث ابلاغ می شود.
اگر مالی که برای توقیف معرفی شده است در یک حوزه قضایی دیگر باشد این کار با اعطای نیابت قضایی به عمل می آید.
در همه مواردی که قرار تأمین منتهی به مال توقیف شده شود باید تمام مقررات مربوط به مستثنیات دین در آن رعایت شود.
در مورد قرار تامین خواسته، توقیف مزایا و حقوق کارمندان دولت و … اگر متاهل باشند یک چهارم و اگر متاهل نباشند یک سوم است و در مورد حقوق بازنشستگی هم یک چهارم آن قابل توقیف است.
تامین خواسته چیست؟ (3)
شرایط صدور تامین خواسته
مرجع رسیدگی به خاطر اینکه بتواند برای تامین خواسته قراری را صادر کند اول نیاز به درخواست فرد خواهان دارد و تا خواهان این درخواست را به دادگاه تقدیم نکند امکان صدور این قرار وجود ندارد.
در ضمن شرایط صدور تامین خواسته باید برای دادگاه احراز گردد که این شرایط عبارتند از:
خواسته قطعی (منجز) باشد
خواسته فرد خواهان باید مربوط به زمان حال باشد و وقت مطالبه آن شده باشد و منوط به گذر زمان نباشد.
البته اگر خواسته دارای یک سند رسمی باشد که خواهان بتواند در معرض ضایع شدن و یا تفریط مال را به دادگاه ثابت کند و این امکان را بدهد که تا زمان سررسید مطالبه خود مال از بین می رود دادگاه می تواند زودتر از موعد درخواست صدور تامین مال را صادر کند. اگر خواسته ی یک دعوا مقداری پول باشد خواسته نامعلوم است.
میزان خواسته معلوم باشد
خواسته باید معلوم باشد چون دادگاه نمی تواند در مورد مالی که نامعلوم است قراری صادر کند.
خواسته عین مشخص و معین باشد
مثلا اگر خواسته مورد دعوا یک شئ و یا کالا می باشد باید تشخیص و تفکیک آن از سایر موارد امکان داشته باشد.
