انفساخ قرارداد در قانون
انفساخ قرارداد در قانون
انفساخ قرارداد به چه معنی است؟ انفساخ قرارداد چه کارکردی دارد؟ مهمترین نکات انفساخ قرارداد چیست؟ در چه شرایطی از انفساخ قرارداد استفاده می شود؟ کارکرد یک وکیل پایه یک دادگستری در خصوص انفساخ قرارداد چیست؟ مرجع قضایی تصمیم گیری کننده در خصوص انفساخ قرارداد کدام نهاد است؟ مهمترین کارکرد انفساخ قرارداد چیست؟ در خصوص کدام قراردادها از انفساخ قرارداد استفاده می شود؟ مزایای انفساخ قرارداد چیست؟ معایب انفساخ قرارداد چیست؟ چرا از انفساخ قرارداد استفاده می شود؟
انفساخ قرارداد یکی از شرایط انحلال قرارداد محسوب می شود. در واقع اگر بخواهیم انفساخ قرارداد را به شکل کاملا ساده و صریح توضیح دهیم می توانیم اینگونه بیان کنیم که انفساخ زمانی ایجاد می شود که یکی از طرفین اهلیت ادامه قرارداد را از دست بدهد و یا شرایطی ایجاد شود که در اختیار طرفین نبوده و آن ها را مجبور به انحلال قرارداد کند.
اما سوالی که وجود دارد این است که آیا انفساخ در خصوص تمامی قراردادها اعمال می شود؟ و از چه شرایطی برخوردار است؟ برای پاسخ به این سوال باید ابتدا با انواع قراردادها و شرایط آن ها آشنا شویم. با شناخت انواع قراردادها در قانون و شرایط آن می توانیم ساده تر با مفاهیمی مانند انفساخ قرارداد آشنا شویم.
انفساخ قرارداد و شناخت انواع قرارداد
انفساخ قرارداد مفهومی است که به صورت مستقیم تحت قوانین و مقررات مربوط به عقود تعریف می شود. بنابراین برای فهم آن باید ابتدا بدانیم که قانون چه نظری در خصوص قراردادها دارد و چه دسته بندی برای آن انجام داده است. به طور کلی می توانیم اینگونه بیان کنیم که عقود در قانون به دو دسته مهم لازم و جایز تقسیم بندی می شود.
عقد جایز به عقدی گفته می شود که برای انحلال آن شرایط خاصی پیش بینی نشده است. در کلام ساده تر در قراردادها جایز الزام یا پیش نیاز قانونی برای انحلال قرارداد وجود ندارد. به طور مثال قرارداد وکالت ( نه به صور بلاعزل ) را می توان یک قرارداد جایز دانست. بر این اساس موکل می تواند در هر موقعیت مکانی یا زمانی که باشد وکیل را عزل و قرارداد را منحل کند.
اما همانطور که می دانید جامعه به شرایطی پایدار تر از عقود جایز نیاز دارد. به طور مثال در خرید و فروش یک ملک اساسا باید این اطمینان وجود داشته باشد که این قرارداد تحت هر شرایطی قابل انحلال نباشد. به این دسته از عقود که انحلال آن ممکن نیست مگر در شرایط خاص قانونی، عقد لازم گفته می شود. قراردادهای تجاری و مهم اجتماعی از جمله قرارداد خرید و فروش، قرارداد اجاره، قرارداد وکالت بلاعزل و ده ها مورد دیگر از جمله نمونه های یک قرارداد لازم در جامعه محسوب می شود. این ها مواردی است که هر وکیل حقوقی به آن آگاه است.
نکته ای که کاملا مشخص است این موضوع است که اساسا انفساخ قرارداد از جمله شرایط انحلال قرارداد لازم محسوب می شود. حال در ادامه می خواهیم بیشتر با شرایط انحلال قرارداد لازم از جمله انفساخ آشنا شویم. این موضوع می تواند تاثیر مهمی در تدوین و امضای قراردادها داشته باشد.
انفساخ قرارداد یکی از راه های چهارگانه انحلال
انفساخ قرارداد یکی از چهار مسیری است که برای انحلال قرارداد لازم در نظر گرفته شده است. اگر بخواهیم کمی ساده تر بیان کنیم می توانیم اینگونه بگوییم که یک عقد لازم منحل نمی شود مگر این که یکی از شرایط 4 گانه ایجاد شود. این مسیرها برای انحلال قرارداد عبارتند از ابطال قرارداد، فسخ قرارداد، انفساخ قرارداد و اقاله. این مسیر های چهارگانه تنها راه هایی است که امکان انحلال قرارداد لازم وجود دارد.
این موضوع زمانی اهمیت خودش را نشان می دهد که کمی با مفهوم قرارداد ها آشنا شویم. در کلام ساده تر قرارداد بدین معنی است که طرفین برای رسیدن به یک هدف خاص و مشترک تعهداتی را بر عهده می گیرند. با تدوین و امضای این قرارداد از دید قانون مفاد و تعهدات ذکر شده در قرارداد لازم الاجرا محسوب می شود.
در قراردادهای لازم اگر یکی از طرفین به تعهدات خود عمل نکند و یا از قرارداد بدون استفاده از مسیرهای قانونی، خارج شود قانون اجازه احقاق حق به فرد مقابل را می دهد. حال سوال اینجاست چگونه می توان از زیر بار تعهداتی خارج شد که به واسطه یک قرارداد لازم تعیین شده است؟ تنها چهار راه گفته شده در بالا می تواند به عنوان نجات دهنده و کمک کننده شناخته شود. هر کدام از این مسیرها شرایط خاص قانونی را دارد که یک وکیل حقوقی تهران یا شهرستان می تواند ساده تر در این خصوص به شما کمک کند. در ادامه کمی بیشتر در خصوص یکی از این مسیر ها یعنی انفساخ قرارداد صحبت خواهیم کرد.
انفساخ قرارداد و شرایط آن
انفساخ قرارداد همانطور که در ابتدای این مقاله گفته شد بدین معنی است که قراردادی به واسطه اتفاقاتی که در اختیار طرفین نبوده محکوم به انحلال است. در این صورت قرارداد را می توان منحل دانست. این موضوع عمدتا در خصوص قراردادهای زمان دار ( مدت زمانی میان انعقاد و اجرای کامل آن وجود دارد ) ایجاد می شود. به طور مثال یک قرارداد اجاره از نوع قرارداد لازم است که به صورت یک ساله و … منعقد می شود. اگر طی این یک سال یکی از طرفین قرارداد فوت کند قرارداد منحل محسوب می شود. به طور مثال اگر موجر فوت کند، مستاجر ادعایی نمی تواند در خصوص قرارداد خود داشته باشد و این قرارداد منحل شده محسوب می شود.
بنابراین مرگ یکی از شرایط انفساخ قرارداد محسوب می شود. به جز این می توان از بین رفتن اهلیت یکی از طرفین قرارداد و یا از بین رفتن شرایط صحت قرارداد را از جمله حالت های انفساخ دانست. به طور مثال اگر یکی از طرفین دچار جنون شود و یا از دید قانون محجور شناخته شود اساسا این قرارداد منحل اعلام می شود. توجه داشته باشد که با اعلام انحلال قرارداد لزومی به بازگشت به شرایط قبل از قرارداد وجود ندارد و همه تعهدات تا لحظه انحلال قرارداد و شرایط ذکر شده برای بعد از انحلال قرارداد باید اجرا شود. این ها مهمترین نکاتی است که باید در این خصوص به آن توجه داشته باشید.
