وقف خاص چیست؟
وقف خاص چیست؟
وقف خاص چه نوعی وقفی است؟ مهمترین شرایط وقف خاص کدام است؟ وقف خاص چه کارکردی دارد؟ وقف خاص چه تفاوت هایی با وقف عام داد؟ مهمترین شرایط وقف خاص کدام است؟ مهمترین شرایط قانونی وقف خاص کدام است؟ کارکرد یک وکیل پایه یک دادگستری در خصوص وقف خاص کدام است؟ وقف خاص چه کارکردهایی در جامعه دارد؟ وقف خاص در کدام بخش از جامعه کاربرد دارد؟ نقش وقف خاص در قانون چیست؟ شباهت های وقف خاص با وقف عام چیست؟
وقف خاص از انواع وقف در قانون محسوب می شود. وقف مفهومی قانونی با ریشه ای اسلامی است. از این رو برای درک بهتر قوانین وقف خاص و عام باید به مفاهیم شرعی آن بپردازیم. در واقع با شناخت قوانین شرعی و اسلامی می توانیم به اهمیت قوانین حقوقی مربوط به وقف خاص و عام بپردازیم. اولین نکته ای که وجود دارد این است که وقف خاص و عام از جمله قوانین حقوقی ایران محسوب می شود. بنابراین در این خصوص اگر نیاز به کمک یک وکیل یا مشاور داشته باشید باید سراغ وکیل وقف بروید.
به طور کلی می توان اینگونه گفت که وقف از جمله قوانین ویژه حقوقی محسوب می شود. به واسطه مفهوم وقف است که اقشار جامعه می توانند نقش موثری در پیشرفت جامعه داشته باشند. در زبان ساده تر می توان اینگونه گفت که افراد جامعه می توانند با قرار دادن تمام یا بخشی از اموال خود در اختیار جامعه امکان بهره مندی تمام افراد جامعه یا گروهی از آن ها را از این اموال فراهم کنند. بنابراین افراد جامعه به واسطه وقف می توانند امکان بهره مندی جامعه از امکانات اموال خود را فراهم بیاورد.
نکته ای که وجود دارد این است که به واسطه وقف اصل مال ضبط می شود و اجازه هیچ تغییری در آن داده نمی شود. بر اساس قانون وقف تنها امکان استفاده از مزایا و منافع مال وقف شده وجود دارد. این مسئله ای است که هم در وقف خاص و هم در وقف عام وجود دارد. حال در ادامه می خواهیم به صورت اختصاصی تر وقف خاص را مورد بررسی قرار دهیم و تفاوت آن را نسبت به وقف عام مورد بررسی قرار دهیم.
وقف خاص و عام چیست؟
وقف خاص در کنار وقف عام دو نوع وقفی است که در قانون تعریف شده است. بسیاری از افراد جامعه مفهوم وقف را به خوبی می دانند. اما نکته ای که وجود دارد این است که اساسا بسیاری از افراد جامعه تنها تصوری از وقف عام دارند. در وقف عام، مال وقف شده در اختیار افراد جامعه بدون محدودیت قرار می گیرد. یعنی همه افراد جامعه حق استفاده از مال وقف و نتایج آن را دارند. اما وقف خاص مفهومی خاص در قانون محسوب میشود.
وقف خاص در واقع وقف کردن مال در جهت استفاده افراد یا اقشار یا گروهی خاص از جامعه است. به طور مثال در وقف خاص گفته می شود که این زمین تنها برای کشاورزان محلی قابل استفاده است و یا در این مدرسه تنها افراد ناشنوا می توانند تحصیل کنند. بنابراین وقف خاص با هدفی خاص انجام می شود. این نکته ای است که یک وکیل وقف به خوبی آن را می داند.
مسئله دیگری که در خصوص وقف خاص و عام وجود دارد این است که قانون و شرع شرایط خاصی برای وقف و ادامه آن در نظر گرفته است. یکی از مطرح ترین دعوی هایی که در این حوزه وجود دارد این است که فرد به صورت رسمی وقف خاص یا عام را انجام نداده است و ورثه یا صاحبان مال در خصوص مالکیت مال ادعای خود را به دادگاه ارائه می دهند. این ها موارد و شرایطی است که در خصوص وقف خاص و عام وجود دارد.
وقف خاص و عام چه تفاوت هایی با یکدیگر دارند؟
وقف خاص و عام بر اساس تعاریفی که در بالا بیان کردیم تفاوت هایی با یکدیگر دارند. مهمترین تفاوتی که میان وقف خاص و عام می توان پیدا کرد، مفهوم موقوف علیهم است. در زبان ساده تر در وقف عام همه افراد جامعه حق استفاده از موقوفه را دارند اما در وقف خاص تنها گروه و یا افرادی خاص امکان بهره مندی از وقف را دارند.
از تفاوت های دیگر این است که در وقف عام موقوف علیهم، متولی وقف یا حاکم شرع امکان استفاده از مال وقف شده را دارند اما در وقف خاص تنها موقوف علیهم امکان استفاده از مال را دارد. بنابراین حاکم شرع یا دولت امکان دسترسی به وقف خاص را ندارند و نمی توانند کاربری آن را تغییر داده و یا در مورد سایر مقاصد بهره ببرند. این نکته بسیار مهمی است که در خصوص وقف خاص و تفاوت آن با وقف عام باید به آن اشاره کرد.
وقف خاص چه کارکردی در جامعه دارد؟
به طور کلی وقف خاص یا عام به منزله همکاری و همگامی افراد جامعه برای رشد و توسعه جامعه است. در وقف عام همه افراد جامعه این حق را دارند که از منافع مال وقف شده بهره مند شوند. در خصوص این نوع اموال غالبا حاکم شرع توانایی بهره مندی از آن در جهت پیشرفت جامعه را دارد. وقف این اجازه را به افراد جامعه می دهد که بتوانند نقشی سازنده در جامعه بازی کنند. اما مسئله ای که وجود دارد این است که همواره امکان تغییر کاربری و یا تغییر در ملک و مال وجود دارد.
در نهایت می توان گفت که وقف از مهمترین عناصر اجتماعی در قانون محسوب می شود. همانطور که گفتیم وقف مفهومی است که بر اساس اسلام و شرع تدوین شده است. از این رو انتظار می رود وکلا خصوص این نوع دعاوی بر مباحث اسلامی و شرعی نیز اشرافیت کاملی داشته باشند. در واقع اگر شما درگیر دعاوی مربوط به امور وقف شده باشید بهتر است سراغ وکیلی بروید که علاوه بر قوانین حقوقی و مدنی بر قوانین شرعی و اسلامی نیز واقف باشد. استفاده از این دست قوانین شرعی در دادگاه می تواند تاثیر خوبی بگذارد. نکته ای که وجود دارد این است که قوانین شرعی استناد قانونی ندارد اما به واسطه آن می توان بر دادگاه و قاضی تاثیری مثبت داشت و به نوعی نظر او را جلب کرد. این نکته است که باید به آن توجه داشت
