تاثیر جنون زوجین بر فسخ نکاح
نقش جنون در فسخ نکاح
جنون یکی از شرایط لازم برای اجرای فسخ نکاح به شمار می رود. اگر بخواهیم تعریف مناسبی از جنون را ارائه دهیم باید در ابتدا یک تقسیم بندی بر روی آن داشته باشیم. به طور کلی این اصطلاح به دو بخش تقسیم می شود که یکی از آنها دائمی و نوع دوم آن به صورت ادواری می باشد. البته این تقسیم بندی به هیچ وجه در اجرای فسخ تاثیر ندارد و اگر زوج یا زوجه به این بیماری مبتلا باشند این حق را برای طرف مقابل ایجاد می کنند و به نوعی شرط لازم برای آن استقرار جنون می باشد. البته چالش پیش رو در اجرای این حکم تعریف جنون و تقسیم بندی های آن در قانون مدنی است که هیچگونه توضیح روشنی از آن ارائه داده نشده است.
شرط دومی که منجر به این مساله می شود زمانی است که جنون تحقق می یابد که البته تفاوت هایی در میان زوجین برای این امر وجود دارد. به این ترتیب که باید به طور حتم زمانی که عقد صورت می گیرد زن به جنون مبتلا شده باشد. در غیر این صورت مرد نمی تواند این حق را طلب کند و به جای آن شرایط طلاق برای او فراهم می شود؛ اما در طرف مقابل این حق برای زن کاملا شرعی است و در هر شرایطی می تواند برای زوج خود فسخ در نکاح را درخواست کند.
تاثیر جنون زوجین بر فسخ نکاح (2)
نتایج اعمال حق فسخ نکاح
از نگاه شرع که فسخ نکاح میان زن و شوهر صورت می گیرد به معنای پایان یافتن هرگونه رابطه زناشویی است. این در حالی است که این دو نفر از منظر قانون هنوز به هم مقید و به نوعی در زوجیت هم می باشند. بر این اساس چنانچه هر یک از افراد که حق فسخ را انجام داده است، به هر دلیلی به همسر خود مراجعه کند به این معنی است که فسخ را زیر پا گذاشته و این حق را به طور کامل از دست خواهد داد. البته نکته ای که در این میان بسیار حائز اهمیت است چگونگی برپا داشتن این مساله است. به این ترتیب که تنها زمانی هر کدام از طرفین می توانند نسبت به انجام آن اقدام کنند که در زمان عقد و قبل از آن طرف مقابل جنون را دارا بوده باشد و این موضوع با زمانی که در طول زندگی مشترک آن را دچار شده باشد متفاوت است.
در شرایطی که مرد بعد از ازدواج به جنون مبتلا شود، زن این حق را دارد که نکاح را یک طرفه فسخ نماید. این در صورتی است که اگر زن حتی بعد از آغاز زندگی مشترک به این جنون مبتلا شود، مرد چنین حقی را نمی تواند داشته باشد. دلیل این امر هم توانایی مرد در پیشبرد امورات زندگی و تامین امرار معاش برای زوجه است؛ اما در این راه یک حق برای او در نظر گرفته شده است و آن طلاق است. در این صورت مرد خواهد توانست به استناد به موضوع یاد شده از همسر خود جدا شود. زمانی که شرایطی برای زوجه پیش آمده باشد که بر اثر جنون شریک خود بتواند نکاح را فسخ کند اما بنا به دلایلی این امکان وجود نداشته باشد، از این طریق می تواند دادخواست طلاق بدهد چراکه از مصادیق بارز عسر و حرج به شمار می روند.
نکته قابل توجه در این میان آگاهی از مجنون بودن طرف مقابل در زمان عقد است. به این ترتیب که اگر هر یک از افراد به جنون طرف مقابل در زمان عقد آگاهی داشته باشند به هیچ عنوان نمی توانند تقاضای فسخ در نکاح را داشته باشند و تنها راه آن تقاضای عسر و حرج است که حق طلاق را برای آنها میسر می کند.
تاثیر جنون زوجین بر فسخ نکاح (3)
تکلیف مهریه و نفقه در صورت فسخ نکاح
یکی از مهمترین مسائلی که در فسخ نکاح بسیار مورد توجه مردان است و سوالات و ابهامات زیادی در این مورد پیش آمده است، این موضوع است که اگر زوجه به جنون مبتلا شده باشد آیا مهریه و نفقه به او تعلق خواهد گرفت یا خیر؟ در جواب این ابهام باید عنوان کرد که چنانچه در زمان عقد زوجه جنون داشته باشد و به عبارتی قبل از آنکه نزدیکی بین آنها صورت گرفته باشد عمل فسخ در نکاح به انجام رسیده باشد، در این صورت هیچگونه مهریه ای به زوجه تعلق نخواهد گرفت؛ اما اگر نزدیکی بین زن و مرد انجام شده باشد و بعد از آن هر کدام بخواهند فسخ را اجرا کنند باید به طور حتم مهریه در حق زن پرداخت شود و از نظر قانون هیچگونه دلیل قانع کننده ای برای عدم پرداخت وجود نخواهد داشت.
با توجه به اینکه اینگونه موارد در بیشتر مواقع زمانی انجام می شوند که هیچگونه نزدیکی بین زن و مرد پیش نیامده است، زوجه به جای آنکه به دنبال فسخ باشد، می تواند طلاق را از همسر خود بگیرد تا از این طریق قسمتی از مهریه و نفقه خود را بتواند دریافت کند چرا که در غیر این صورت نفقه و مهریه ای به او تعلق نخواهد گرفت.
تاثیر جنون زوجین بر فسخ نکاح (4)
عوامل تاثیر گذار بر فسخ نکاح از طرف هریک از زوجین
هر کدام از زوجین در ابتلا به جنون و جاری شدن فسخ نکاح دارای تاثیراتی هستند که در ذیل به عوامل دخیل در آنها اشاره خواهیم کرد.
موارد فسخ نکاح از جانب مرد
در ماده 1122 قانون مدنی عیب های که برای مرد در نظر گرفته شده است که به موجب این عیوب او از انجام تکالیف زناشویی خود ناتوان می ماند و از این طریق زن می تواند درخواست فسخ در نکاح را بدهد.
یکی از این عیوب عنن است. این مورد به موضوعی اشاره دارد که اگر یک سال از زمان مراجعه زن به دادگاه سپری شده باشد و مشکلات جنسی مرد همچنان بر قوت خود باقی باشد، زن می تواند حق فسخ در نکاح مابین خود و همسرش را تصاحب کند.
یکی دیگر از عیوب مرد مربوطه اخته شدن اوست که خصاء نام دارد. همچنین مقطوع بودن آلت تناسلی از دیگر مواردی است که جز عیوب مرد به شمار رفته و حق صدرالاشاره را برای زن ایجاد می کند.
موارد فسخ نکاح از جانب زن
در ماده 1123 موارد ذیل را برای دادن حق فسخ نکاح به مرد را توجیه می کند.
یکی از این موارد ابتلا شدن زوجه به جذام است. برص نیز که یک نوع بیماری پوستی است که لکه های سفید و مشکی بسیار بزرگی را بر روی بدن به وجود خواهد آورد، از دیگر موارد قابل استناد است. زمین گیر شدن و از دست دادن بینایی کامل زوجه سبب می شود که مرد بتواند تقاضای فسخ را داشته باشد. همچنین افضاء و قرن نیز می توانند از دیگر عوامل تاثیر گذار به حساب آیند که در قانون مدنی نیز به آنها اشاره شده است.
