ابطال رای کمیسیون ماده 100
منظور از کمیسیون ماده 100 شهرداری چیست؟
مطابق با ماده 100 قانون شهرداری، ممکن است در مراحل ساخت و ساز بنایی، از قوانین و ضوابط مربوطه تخلفی صورت گیرد. در این صورت رسیدگی به این تخلف در صلاحیت کمیسیونی است که با حضور نمایندگان دستگاه های مختلف از قبیل وزارت کشور، تشکیل می یابد. بر اساس ماده مزبور، کمیسیون مربوطه در شهرداری تشکیل می شود. از نظر حقوقی این کمیسیون از جمله مراجع رسیدگی شبه قضایی به شمار می رود. کمیسیون می بایست به صورت مستمر جلسه تشکیل دهد. چنانچه کمیسیون با رسیدگی و بررسی مدارک، تخلف ساخت و ساز را محرز دانست، ممکن است به صدور یکی از آرای زیر اقدام نماید:
رای تخریب بنای غیر مجاز
رای مبنی بر پرداخت جریمه نقدی
اگر کمیسیون ماده 100 شهرداری در موارد احراز تخلف رای بر تخریب صادر نماید، مطابق با قانون شهرداری، مالک می بایست نسبت تخریب قسمت مورد حکم اقدام نماید. اگر ظرف مدت قانونی مالک از تخریب ملک خودداری نماید، مامورین شهرداری به نمایندگی از مالک و با اجازه رئیس دادگستری شهرستان نسبت به تخریب ملک اقدام می کنند. همچنین است در صورتی که کمیسیون مزبور حکم به پرداخت جریمه نقدی به ازای تخلفات ساختمانی صادر نماید. در این مورد مالک می بایست نسبت به پرداخت مبلغ مورد حکم، به شهرداری می باشد. چنانچه مالک در ظرف مهلت قانونی از پرداخت جریمه به شهرداری خودداری نمود، شهرداری می تواند بر علیه او در دادگاه عمومی و حقوقی شهرستان محل وقوع ملک شکایت کند. چنانچه مالک به پرداخت جریمه و خسارت آن محکوم گردد، مطابق با قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، خسارات مربوطه از اموال وی وصول می گردد.
ابطال رای کمیسیون ماده 100 به چه صورت انجام می گیرد؟
همانطور که اشاره شد رسیدگی در کمیسیون ماده 100 قانون شهرداری، شبه قضایی است. بنابراین رایی که کمیسیون مذکور صادر می کند، در مراجع گوناگونی قابل اعتراض است که در ادامه برخی از آنها را مورد بررسی قرار خواهیم داد:
ابطال رای کمیسیون ماده 100 شهرداری در دیوان عدالت اداری: مطابق با اصل 173 قانون اساسی دیوان عدالت اداری مرجع رسیدگی به شکایات و تظلمات مردم از ادارات و سازمان های دولتی و عمومی غیر دولتی از قبیل شهرداری است. بر همین مبنا طبق ماده 2 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت ادرای، شعب دیوان، صلاحیت رسیدگی به اعتراضات مردم نسبت به آرای کمیسیون ماده 100 قانون شهرداری را دارند. برای اعتراض در دیوان عدالت اداری طبق ماده 4 قانون تشکیلات این دیوان، خواهان می بایست دادخواست تنظیم کرده و شعبه مورد نظر تقدیم نماید. مرکز امور اداری دیوان عدالت اداری در پایتخت بوده و در مراکز استان ها دفاتری دارد.
برای ابطال رای کمیسیون ماده 100، خواهان می تواند دادخواست خود را به هر کدام از دفاتر دیوان عدالت اداری که معمولاً در مجموعه سازمان بازرسی کل یا دادگستری کل استان مستقر است، تقدیم نماید. شعبه دیوان عدالت اداری مدارک مورد استناد خواهان را بررسی نموده و در صورتی که او را صاحب حق تشخیص دهد، نسبت به صدور حکم ابطال رای کمیسیون ماده 100 شهرداری اقدام می نماید.
دادگاه های عمومی و حقوقی شهرستان محل وقوع ملک؛ در صورتی که کمیسیون ماده 100 شهرداری از انجام وظایف قانونی خود در ارتباط با پرونده ای خودداری نماید، می توان بر علیه کمیسیون مزبور در دادگاه حقوقی شکایت طرح نمود. در واقع مرجع تجدید نظر و ابطال رای کمیسیون ماده 100 شهرداری، دادگاه های عمومی و حقوقی محل وقوع ملک می باشد. در این روش نیز خواهان می بایست، دادخواست نگارش کرده و آن را به دفتر دادگاه تحویل دهد.
نکاتی در خصوص رای کمیسیون ماده 100
کمیسیون ماده 100 قانون شهرداری، یک کمیسیون مستقل از شهرداری است و حضور نماینده شهرداری در جلسات آن تنها به دلیل ارائه توضیحات قانونی در ارتباط با پرونده است. هر چند این کمیسیون معمولاً در محل شهرداری تشکیل می یابد ولی اعضای تصمیم گیرنده آن عبارتند از:
نماینده وزارت کشور، به انتخاب وزیر کشور
یکی از قضات دادگستری به انتخاب وزیر دادگستری
یکی از اعضای انجمن شورای اسلامی شهر، به انتخاب شورای اسلامی شهر
نماینده شهرداری
کمیسیون موظف است پیش از آغاز رسیدگی در خصوص تخلفات ساخت و ساز به مالک بنا اخطاریه ارسال نماید. در اخطاریه باید نوع تخلف ساختمانی که در بنا ارتکاب یافته است، تعیین گردد. مالک حداقل ده روز فرصت دارد تا لایحه دفاعیه خویش را به جهت ثبت در دبیرخانه اداره کل کمیسیون ماده 100 ارائه دهد. باید توجه داشت که اگر مالک ظرف مهلت قانونی نسبت به تقدیم دفاعیه اقدام نکند، رسیدگی در کمیسیون ماده 100 قانون شهرداری آغاز شده و تا صدور رای ادامه پیدا خواهد نمود.
در مواردی که دیوان عدالت اداری به پرونده ابطال رای کمیسیون ماده 100 رسیدگی می نماید، مطابق با قانون مکلف است تنها از جهات شکلی به پرونده رسیدگی کند. در واقع از نظر قانونی شعبه دیوان عدالت اداری نمی تواند رای کمیسیون ماده 100 قانون شهرداری را از از حیث ماهوی بررسی کرده و ابطال نماید. منظور از بررسی پرونده از حیث شکلی این است که شعبه دیوان عدالت اداری می بایست بررسی نماید که آیا در فرایند رسیدگی و صدور رای توسط کمیسیون ماده 100 شهرداری، قوانین و مقررات مربوط به آیین دادرسی و تشکیلات اداری کمیسیون رعایت گردیده است یا خیر. در صورتی که عدم رعایت مقررات شکلی توسط دیوان عدالت اداری محرز گردد، حکم به ابطال رای کمیسیون ماده 100 صادر می نماید.
اثرات ابطال رای کمیسیون ماده 100
چنانچه هر کدام از مراجع صلاحیتدار نسبت به ابطال رای کمیسیون ماده 100 مبادرت نمود، بلافاصله رای بی اعتبار می شود. در نتیجه چنانچه تمام یا قسمتی از رای کمیسیون اجرا شده باشد، شهرداری موظف است نسبت به اعاده وضع سابق در مورد ملک، اقدام نماید. علاوه بر این در صورتی که به موجب اجرای رای کمیسیون ماده 100 شهرداری خسارتی به ملک یا مالک وارد آید، مالک می تواند علیه شهرداری دعوای جبران خسارات مالی را طرح نماید. مرجع رسیدگی به این دعوا، دادگاه عمومی و حقوقی شهرستان محل وقوع ملک می باشد.
