دادخواست انحصار وراثت

دادخواست انحصار وراثت

در واقع ارث به معنای مالی است که پس از فوت شخص، به وراث و بازماندگان او تعلق می گیرد. همان طور که می دانیم، زمانی که فردی از دنیا می رود، مهم ترین مسئله، دیون و اموالی می باشد که از وی به جا مانده است. زیرا پس از فوت شخص، بازماندگانی وجود دارند که از این اموال ارث برده و با توجه به قانون، سهم ارث هریک از این افراد متفاوت می باشد. چنین مسائلی اغلب موجب اختلاف شده و تقسیم ارث را با دشواری روبرو می سازد. در حقیقت در حقوق کشور ایران، تنها خویشاوندان نسبی از متوفی ارث می برند. به همین خاطر است که هیچ کدام از خویشاوندان سببی که به واسطه ازدواج به یکدیگر مربوط می شوند، مشمول سهم الارث نمی باشند. البته زن و شوهر از این قاعده مستثنی هستند. هم چنین تقسیم ارث تنها در صورتی امکان پذیر است که تمامی دیون و حقوقی که بر عهده متوفی بوده، ادا شود.

انحصار وراثت

در این نوشتار در نظر داریم دادخواست انحصار وراثت را بررسی نماییم. همان طور که اشاره نمودیم، هنگامی که شخصی از دنیا می رود، انحصار وراثت در میان وراث بسیار اهمیت می یابد. بنابراین لازم است که ورثه و بازماندگان متوفی تعیین گردد تا سهم الارث هریک مشخص شده و از این طریق ارث میان آن ها تقسیم شود. در حقیقت این روال به معنای انحصار وراثت می باشد. این نکته را در نظر داشته باشید که اموال شخص مفقود الاثر تقسیم نخواهد شد؛ مگر زمانی که فوت او به درستی اثبات شود.

در حقیقت برای تقسیم قانونی اموال و دیون شخص فوت شده، لازم است که دادخواست انحصار وراثت را دریافت نمود. هنگامی که وراث به وسیله دادگاه تعیین می شوند، یک نوع گواهی تحت عنوان دادخواست انحصار وراثت صادر می شود. هریک از افرادی که از اموال متوفی ارث برده و به عبارتی ذی نفع می باشند، می توانند نسبت به گرفتن دادخواست انحصار وراثت اقدام نمایند. در واقع شورای حل اختلاف در شهری که فرد در آن فوت شده این دادخواست را صادر می کند.

دادخواست انحصار وراثت، دادخواستی می باشد که به موجب آن وارثین از دادگاه تقاضای صدور گواهی انحصار وراثت می نمایند. این دادخواست برای عرضه به دادسرا تنظیم می شود. گواهی انحصار وراثت باید به دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به آن را دارد، ارائه شود. در حقیقت صالح ترین دادگاه برای رسیدگی به این موضوع، دادگاه آخرین محل زندگی متوفی می باشد. هم چنین گرفتن دادخواست انحصار وراثت از سوی دادگاه الزامی می باشد. چرا که اگر این دادخواست یا گواهی دریافت نشود، امکان تقسیم ارث و انجام تمامی امور بانکی و دولتی وجود ندارد.

دادخواست انحصار وراثت

مرگ از جمله اتفاقاتی است که آثار حقوقی به همراه دارد. بازماندگان متوفی برای انتقال تمامی دارایی ها اعم از منقول و غیر منقول، باید دادخواست انحصار وراثت را دریافت نمایند. در حقیقت با مرگ شخص، مسئله انتقال ترکه و دارایی به وراث قانونی اهمیت می یابد. وراث باید فهرستی از اموال و دارایی متوفی تهیه و آن را تقدیم اداره دارایی نمایند و رسید دریافت کنند. پس از دریافت رسید از اداره دارایی، لازم است بازماندگان تقاضای صدور دادخواست انحصار وراثت را از دادگاه نمایند. تا بدین وسیله تکلیف دارایی های متوفی و انتقال آن به بازماندگان مشخص گردد.

در حقیقت دادخواست انحصار وراثت به درخواست وارثین از مراجع قضایی صادر می گردد. این دادخواست شامل تعداد وارثین، مشخصات آنان، نسبت آن ها با شخص متوفی و هم چنین سهم آن ها از دارایی ها و اموال می باشد. در حقیقت انحصار وراثت نخستین قدمی است که وراث برای تعیین اموال و دارایی های متوفی بر می دارند. لازم به ذکر است که در قانون امور حسبی و قانون تصدیق انحصار وراثت مصوب 1309، تمامی مقررات در خصوص دادخواست انحصار وراثت بیان شده است.

باید خاطر نشان ساخت که هر ذی نفع و هریک از وراث قانونی می توانند دادخواست انحصار وراثت را از طریق یکی از دفاتر رسمی به شورای حل اختلاف تقدیم نمایند. در ادامه به نمونه ای از دادخواست انحصار وراثت توسط یکی از ذی نفعان اشاره خواهیم نمود. به طور مثال فردی فوت کرده و وراث قانونی او، مادر، زن، دختر و پسر او هستند. حال اگر عروس شخص متوفی، تصمیم بگیرد مهریه خود را به اجرا گذاشته و از این طریق سهم الارث همسر خود را توقیف نماید، لازم است دادخواست انحصار وراثت داشته باشد. در این جا عروس خانواده، ذی نفع دادخواست می باشد.

مراحل دریافت دادخواست مربوط به انحصار وراثت

برای دریافت دادخواست انحصار وراثت باید مراحلی سپری شود تا انتقال ترکه انجام شده و اموال متوفی میان بازماندگان او تقسیم شود. در ادامه به این مراحل اشاره خواهیم نمود:

در مرحله نخست لازم است به شورای حل اختلاف آخرین محل زندگی متوفی، رفته و فرم مربوط به دادخواست انحصار وراثت را دریافت نمایید. پس از آن باید نام بازماندگان متوفی که از وی ارث می برند را به همراه نسبت آن ها ذکر کنید. سپس مدارک لازم را به شورای حل اختلاف تحویل دهید. مرحله بعدی که مهم ترین مرحله انحصار وراثت است، دریافت استشهاد محضری از دفاتر اسناد رسمی می باشد. هنگام مراجعه به دفتر اسناد رسمی، باید اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه تمام وراث و گواهی فوت را به همراه فرمی که از شورای حل اختلاف دریافت کرده اید، همراه خود داشته باشید. سپس نوبت به تعیین مالیات بر ارث می رسد. در این مرحله تمامی وراث باید فهرستی از اموال شخص فوت شده را تهیه نمایند. این فهرست به اداره دارایی برده می شود تا مالیات بر ارث تعیین گردد.

در مرحله بعدی باید تمامی فرم ها به همراه کپی برابر اصل عقدنامه همسر متوفی، به شورای حل اختلاف تحویل داده شود. سپس شورای حل اختلاف، تقاضای وراث برای انحصار وراثت را در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار به چاپ می رساند. این کار به این دلیل صورت می گیرد که در صورت وجود وارث دیگر، آن شخص مطلع شده و به دادگاه مراجعه نماید. هزینه مربوط به این انتشار به عهده وراث قانونی می باشد. در نهایت آخرین مرحله تقسیم ارث می باشد. روشن است که برای انجام این کار حضور تمامی وراث یا وکلای آنان الزامی می باشد. هریک از وراث با داشتن دادخواست انحصار وراثت اجازه برداشت از حساب بانکی متوفی را خواهند داشت.