دادخواست مطالبه سهم الشرکه
با توجه با کلمه سهم الشرکه، باید بدانیم این واژه نوعی مطالبه مالی و منقول است که می تواند موجب توقیف اموال هم بشود. پس در دادخواست مطالبه سهم الشرکه، شکلی از حقوق مالی بین شرکای تجاری بوجود می آید که در دادگاه ارائه می شود. برای داشتن سهام، وجود یک شرکت یا موسسه که در آن تعدادی از شرکا اقدام به فعالیت تجاری یا کسب درآمد میکنند، لازم است. حال باید دید که شرکای یک شرکت یا موسسه چگونه و با چه شرایطی می توانند در صورت وجود اختلاف مالی، اقدام به تنظیم دادخواست مطالبه سهم الشرکه خود از شرکت نمایند؟ قبل از تشریح این موارد، لازم است توضیح مختصری در مورد سهم الشرکه و خصوصیات آن، داشته باشیم.
سهم الشرکه چیست و چه ماهیتی دارد؟
سهم الشرکه، به دلیل وجود ارزش مالی منقول، دارای بار حقوقی است و ماهیتی حقوقی مالی دارد. برای توضیح بیشتر در این زمینه لازم است ابتدا ویژگیهای مهم سهم الشرکه را، تشریح کنیم
اولین خصیصه سهم الشرکه این است که دارای بار مالی است و از اموال منقول محسوب می شود. اینکه سهم الشرکه می تواند از اموال منقول یا غیر منقول شناخته شود، بر می گردد به نظر قانون و قاضی دادگاهی که در آن دادخواست مطالبه سهم الشرکه داده شده است. اما به دلیل وجود دین مالی بین شرکاء، این مقوله بر اساس اموال منقول مورد بررسی قرار می گیرد.
خصوصیت دیگر سهم الشرکه این است که، این سهم از اموال شخصی محسوب می گردد. این اموال شخصی شریک است که جهت کسب درآمد در شرکت یا موسسه ای، آن را به شکل سهام به کار برده است. پس شریک کسی است که سهمی از یک موسسه و شرکت تجاری یا صنعتی را به موجب قراردادی مشخص، بدست آورده است. چنانچه شریک طلب خود را بخواهد، می تواند بعد از انقضاء قرارداد و یا با انحلال شرکت، سهم خود را مطالبه کند. چنانچه شریک در گرفتن مال منقول و سهام خود، با سایر شرکا و مدیر عامل دچار اختلاف و مشکل شود، می تواند با تنظیم دادخواست مطالبه سهم الشرکه در نزد دادگاه عمومی انقلاب، طرح دعوی نماید.
سهم الشرکه به موجب قانون، قابلیت توقیف شدن را دارد. با رای دادگاه، سهام شریک در شرکتی که دارای سهم است، توقیف می شود. این کار به دلیل جلوگیری از حیف و میل سهام شریک در صورت ورشکستگی کارخانه یا امتناع سهامدار اصلی شرکت از پرداخت سهم الشرکه شرکا، می باشد.
سهم الشرکه نمی تواند به عنوان وثیقه قرار گیرد. به عبارتی دیگر، رهن گذاشتن عین دین، قابل قبول نبوده و باطل است.
ارزش مبلغ آورده سهم شریک به شرکت، قابلیت تقویم شدن را دارد. یعنی ارزش پول شریک در زمان مطالبه آن، برابر با ارزش وجه روز می باشد.
در چه صورت می توان دادخواست مطالبه سهم الشرکه تنظیم نمود؟
سهام شرکا مطابق قانون جزیی از مال شخصی محسوب می گردد. شرکا میتوانند با توجه به شرایطی، با ارائه دادخواست مطالبه سهم الشرکه به دادگاه، سهام خود از مال مشاع را مطالبه و وصول نمایند. حال باید دید که در چه مواردی شرکا می توانند نسبت به تنظیم دادخواست مطالبه سهم الشرکه اقدام نمایند.
در صورتی که شرکتی که شریک در آن سهام دارد، بوسیله تصمیمات یک یا چند شریک دچار انشعاب شود و یا از بین برود. همچنین اگر کل سهام شرکت نیز از دست برود، هر یک از شرکای زیان دیده می توانند به دادگاه، دادخواست مطالبه سهم الشرکه بدهند.
مدت فعالیت شرکت در زمان تاسیس باید در اساسنامه آن قید شود. چنانچه زمان و یا تاریخ انقضاء در اساسنامه قید نشده باشد، شرکا می توانند با ارائه دادخواست مطالبه سهم الشرکه، سهام خود را از شرکت طلب نمایند. در صورتی که در اساسنامه مدت فعالیت شرکت قید شده باشد، شرکا تا زمان انحلال شرکت نمی توانند مطالبه سهم خود را داشته باشند.
ممکن است سهامدار اصلی شرکت از پرداخت سهم هر یک از شرکا، خودداری نماید. در این صورت، شرکا می توانند با تنظیم دادخواست مطالبه سهم الشرکه، آن را مطالبه نمایند.
شرکت سهامی در طول مدت فعالیت خود، امکان سوددهی دارد. اگر سهامدار و مدیر اصلی شرکت از اختصاص سود حاصل شده به شرکا امتناع ورزد، شرکای می توانند جهت مطالبه سهم خود، دادخواست مطالبه سهم الشرکه به دادگاه ارائه بدهند.
چگونگی پرداخت مطالبه شرکا
ماهیت حقوقی طلب شرکا، در زمان رسیدگی به دادخواست
از آنجایی که سهم الشرکه قابلیت توقیف دارد، لذا شرکا می توانند جهت مطالبه سهام خود، به دادگاه دادخواست مطالبه سهم الشرکه بدهند. دادگاه نیز می تواند با استناد به ماده 20 قانون مدنی و برای احقاق حقوق شرکا، نسبت به توقیف سهام شرکت اقدام نماید. وقتی سهام شرکت توقیف شد، شرکا با هماهنگی دادگاه می توانند طلب و سهم خود را از محل توقیف سهام شرکت استحصال نمایند. ممکن است سهامدار اصلی تقاضای امهال در پرداخت سهم الشرکه شرکا را داشته باشد. دادگاه در این مورد می تواند مهلت مشخصی را برای سهامدار اصلی جهت پرداخت مطالبات شرکا، معین کند. اگر شکایت شریک از شرکت جهت طلب سهم خود باشد، باید به دادگاه عمومی انقلاب دادخواست مطالبه سهم الشرکه بدهد. ممکن است دعوی شرکا با سهامدار اصلی، چیزی خارج از مطالبه مالی باشد. در این صورت شرکا باید آن را مطابق با ماده 22 قانون دادرسی مدنی، در شرکتی که در آن سهم دارند، حل و فصل کنند.
برای تنظیم دادخواست مطالبه سهم الشرکه، چه مدارکی نیاز است؟
قبل از ارائه دادخواست به دادگاه، شرکا باید مدارک مربوط به دعوی خود را آماده نمایند. این مدارک که باید منضم به دادخواست مطالبه سهم الشرکه شود، به شرح زیر است.
1- اصل یا رونوشت برابر با اصل مدارک هویتی شاکی (کارت ملی و شناسنامه)
2- رونوشت قرارداد شریک با شرکت سهامی. این بند اختیاری است و الزامی در ارائه آن نیست.
3- پرداخت هزینه دادرسی به دادگستری
4- در صورت فقدان مدرک مربوط به بند 2، شاکی می تواند از وجود شاهد استفاده نماید. همچنین می تواند از دادگاه تقاضای تحقیقات محلی و یا استعلام موضوع مطروحه در دادخواست مطالبه سهم شرکه خود را، داشته باشد.
