دادخواست الزام به پرداخت نفقه پدربزرگ
در جامعه ما اطلاع و شناخت افراد از نفقه اقارب و به ویژه پرداخت نفقه پدربزرگ چقدر است؟ کلمه نفقه، پرداخت نفقه، درخواست نفقه و… واژه هایی هستند که ما کمابیش آنها را می شنویم. شاید بدون توجه به معنی و کاربرد نفقه به راحتی از کنار آن بگذریم. برای آشنایی بیشتر بهتر است که ابتدا به تعریف قانونی و شرعی نفقه بپردازیم.
پرداخت نفقه از جمله پرداخت نفقه پدربزرگ، به عنوان یک واژه کاربردی با معنی خاص است. در قوانین حقوقی و همچنین در شرع اسلام به این واژه پرداخته شده است. نفقه عبارت است از: تامین هزینه و سایر مخارج ضروری زندگی اعم از خوراک، پوشاک، هزینه های درمان و… که بر عهده فرد سرپرست قرار می گیرد. تا برای افراد واجب النفقه و تحت سرپرستی خود تامین نماید.
نفقه به چه افرادی تعلق می گیرد
افرادی که مطابق با قانون حق دریافت نفقه را دارند و باید پرداخت نفقه برای آنها انجام بگیرد. عبارتند از: پرداخت نفقه پدربزرگ، پرداخت نفقه پدر و پرداخت نفقه فرزند. البته در اینجا ذکر این نکته اهمیت فراوانی دارد که نفقه همسر هم جزء نفقه های ضروری محسوب می شود. پرداخت نفقه همسر بر سایر نفقه ها ارجحیت دارد. ابتدا می بایست نفقه همسر پرداخت شود. بعد به امورات سایرین و پرداخت نفقه آنها در صورت تمکن مالی فرد پرداخته می شود.
الزامات قانونی پرداخت نفقه پدربزرگ
تاکیدات قانونی و شرعی در ارتباط با پرداخت نفقه پدر بزرگ، و کمک به هزینه زندگی و انجام امورات افراد واجب النفقه، موجب شده است، تا مطابق قوانین و شرع پدربزرگ، پدر و اولاد در مقابل همدیگر تعهداتی در این زمینه داشته باشند. پرداخت نفقه فرزند توسط پدر در صورت نیاز فرزند به این توجه و مساعدت گذشته از جنبه قانونی و شرعی، پیوند های موجود در زندگی را مستحکم تر می گرداند.
از آنجایی که پدر در برابر فرزند تعهد به پرداخت و کمک در جهت تامین هزینه زندگی را دارد. متقابلا” فرزند نیز در صورت نیاز پدر به کمک در مخارج ضروری زندگی و تامین مایحتاج زندگی، وظیفه یاری و مساعدت در این زمینه ها را خواهد داشت.
در صورت عدم وجود پدر در زندگی وظیفه پرداخت مخارج ضروری زندگی اولاد اولاد بر پدر بزرگ واجب می شود. وظیفه خطیر و انسانی پرداخت نفقه افراد واجب النفقه در صورت تمکن مالی فرد پرداخت کننده است. چنانچه فرد دچار مشکلات مالی باشد و اصطلاحا” از پس امورات زندگی و مخارج خودش بر نیاید. پرداخت نفقه سایرین را نیز مطابق با قانون و شرع نمی تواند انجام دهد.
به دلیل اینکه در صورت عدم وجود پدر، پرداخت نفقه و تامین مایحتاج زندگی برای اولاد اولاد از وظایف قانونی و شرعی پدربزرگ می باشد. این رفتار و وظیفه به صورت متقابل برای اولاد اولاد نیز وجود دارد. در صورت نیاز به ضروریات زندگی پرداخت نفقه پدربزرگ مطابق با قانون و شرع بر اولاد اولاد واجب می شود.
پرداختن به امورات زندگی نزدیکان و تامین مایحتاج زندگی آنان همیشه و در همه حال پسندیده است. این رفتار انسانی چه از طرف جامعه، چه از طرف دین و شرع هم مورد تحسین و تقدیر قرار گرفته است. هرچند پرداخت نفقه اقارب (نزدیکان) از دیدگاه قانون به عنوان وظیفه به آن نگریسته می شود. این امر هیچ خدشه ای به جنبه انسانی قضیه وارد نمی آورد.
شاید سخت گیری قانون برای پرداخت نفقه اقارب (نزدیکان) در صورت دارایی و تمکن مالی فرد، بیشتر به خاطر تاکید بر این مهم و جلوگیری از بروز خیلی از ناهنجاری ها در زندگی امروزی است. اما شایسته می نماید تا افراد جامعه حتی در صورت عدم وجود قوانین هم، به وضعیت معیشتی و اوضاع زندگی نزدیکان خود توجه و عنایت خاصی داشته باشند.
شرایط قانونی مورد نیاز برای پرداخت نفقه پدربزرگ
قانونگذار برای پرداخت نفقه پدر و پرداخت نفقه پدربزرگ شرایط و مقرراتی را قرار داده است. این اشخاص در صورت دارا بودن شرایط ذیل می توانند درخواست پرداخت نفقه از فرزند خود را داشته باشند: 1- عدم توانایی مالی 2- عدم توانایی جسمی و فیزیکی. عدم توانایی انجام کار و فعالیت برای کسب درآمد، موجب می شود تا این افراد نتوانند به امورات ضروری زندگی خود رسیدگی نمایند. و بالطبع نیاز به کمک و مساعدت و دریافت نفقه داشته باشند.
اعمال پرداخت نفقه پدربزرگ بر افرادی که سرپرستی افراد واجب النفقه را برعهده دارند، از طرف قانونگذار بستگی به شرایط مناسب مالی و تمکن افراد پرداخت کننده خواهد داشت. این شرایط به دقت مورد بررسی قرار می گیرد. افرادی که فاقد شرایط قانونی مذکور باشند اجباری در پرداخت نفقه و مخارج زندگی افراد واجب النفقه خود نخواهند داشت.
جنسیت افراد و همچنین متاهل و یا مجرد بودن آنان در پرداخت نفقه پدر بزرگ اهمیتی ندارد. در صورت عدم وجود پدر و نیاز پدر بزرگ به مخارج زندگی، اولاد اولاد (نوه) ملزم به پرداخت نفقه پدر بزرگ خواهد بود. از منظر قانونی و شرعی جنسیت خاصی برای پرداخت نفقه پدر بزرگ مد نظر نیست.
مواد قانونی مرتبط با نفقه پدربزرگ
متن ماده 1200 قانونی مدنی صراحتا” به پرداخت نفقه پدر بزرگ پرداخته است. این ماده قانونی تصریح می نماید که (( نفقه ابوین با رعایت الاقرب فالاقرب به عهده اولاد و اولاد اولاد است )). توجه به این ماده قانونی تاکید بر پرداخت نفقه پدر توسط فرزند را بیان می کند. در صورت عدم وجود فرزند یا عدم تمکن مالی ایشان، پرداخت نفقه پدر بزرگ بر عهده اولاد اولاد است. بدون توجه به شرایط جنسیتی و تاهل وی، ضمن برخوردای از وضعیت مالی مناسب می بایست این وظیفه را انجام دهد.
رعایت پرداخت نفقه که در قانون به اقرب فالاقرب مشهور است، تاکید بر پرداخت نفقه افراد واجب النفقه دارد. افراد ذکور در صورت تاهل و داشتن فرزند ابتدا می بایست، از عهده امورات زندگی همسر و فرزندان خود بر آیند. نفقه زن و فرزند بر سایر نفقه های نزدیکان (اقارب) از جمله پرداخت نفقه پدر بزرگ ارجحیت قانونی و شرعی دارد.
نحوه ارائه دادخواست الزام به پرداخت نفقه پدربزرگ
افرادی که پرداخت نفقه پدربزرگ بر آنها لازم و واجب است، چنانچه شرایط قانونی که ذکر گردید را دارا باشند و از پرداخت نفقه پدربزرگ خود خودداری نمایند، پدربزرگ این افراد که دارای شرایط دریافت نفقه است می تواند برای دریافت نفقه خود از آنان اقدام نماید. ابتدا با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی الکترونیکی اقدام به ثبت نام شخصی در این سامانه می نمایند. پس از دریافت کد و رمز شخصی برای ورود و برخورداری از امکانات سامانه، که از آن به عنوان ثبت ثنا هم نام برده می شود برای ارائه دادخواست اقدام می نمایند.
دادخواست الزام به پرداخت نفقه پدربزرگ باید از طرف خود شخص پدربزرگ تنظیم شود. دادخواست مذکور باید از طریق دفاتر خدمات قضایی در سامانه ثنا ثبت گردیده و به دادگاه ارسال شود. هرگونه اقدام قانونی و اداری در مورد دادخواست الزام به پرداخت نفقه پدربزرگ، توسط پیامک انجام می شود و از طریق شماره تلفن همراه ایشان که قبلا” ثبت شده است اطلاع داده می شود.
تعیین شعبه رسیدگی در دادگاه، تصمیم گیری و صدور رای و… از مواردی است که توسط سامانه ثنا به متقاضی (پدر بزرگ) از طریق پیامک ابلاغ می گردد.
دادگاه با رعایت تمامی شرایط و مقررات قانونی، و توجه به وضعیت مالی و معیشتی فرد پرداخت کننده، اقدام به الزام اولاد اولاد برای پرداخت نفقه پدربزرگ خود می نماید. برخورداری از وضعیت مالی مناسب ملاک تصمیم گیری و رای دادگاه خواهد بود.
