تنظیم دادخواست نفقه فرزند
نفقه یکی از مباحث مهم حقوقی است که بسیاری مواقع بر سر پرداخت و مطالبه آن نزاع هایی شکل خواهد گرفت که به ناچار قانون در آنها وارد شده و برای پایان دادن به آن ها راهکارهایی را ارائه می دهد. یکی از این راهکارها تنظیم دادخواست نفقه فرزند می باشد که هم مادر و هم خود فرزند قادر به تنظیم آن می باشند. نفقه فرزند اعم از دختر و یا پسر تا سن و شرایط مشخصی بر عهده پدر می باشد. لذا در صورتی که پدر در صورت استطاعت مالی از این مسئولیت شانه خالی کند از نظر قانون مجرم شناخته شده و مورد پیگرد قرار خواهد گرفت.
پدر تا زمانی که زنده باشد تامین مخارج زندگی فرزندان خود را به عهده خواهد گرفت و در صورتی که فوت کند این وظیفه بر عهده جد پدری فرزندان، مادر و در نهایت جد مادری خواهد افتاد. گاهی اوقات جدایی پدر و مادر سبب خواهد شد تا بر سر نفقه فرزند اختلافات شدیدی پیش بیاید که در این حالت نیز قانون تعیین تکلیف نموده و وظیفه تامین هزینه های زندگی فرزندان را در صورتی که حضانت آن ها به مادر واگذار شده باشد باز هم بر عهده پدر خواهد بود.
مادر چگونه می تواند دادخواست نفقه فرزند را تنظیم نماید؟
مادامی که پدر در قید حیات باشد ولی از پرداخت نفقه فرزند خود داری نماید. مادر مجاز است علیه پدر فرزند خود دادخواست مزبور را تنظیم و آن را روانه مراجع قضایی کند. قانون دو شرط را برای مادر تعیین کرده است. در صورتی که مادر دارای این دو شرط باشد می تواند دادخواست مربوطه را تنظیم کند. شرط اول این است که مادر باید عاقل و بالغ و رشید باشد و در صحت کامل عقلی به سر ببرد. شرط دوم این خواهد بود که مادر باید ذینفع باشد. یعنی رای دادگاه به نفع او باشد. منظور این است که مادر از وضعیت مالی شوهر اطمینان داشته و مدارک کافی در مورد عدم پرداخت نفقه به فرزند را در دست داشته و آن ها را به دادگاه ارائه نماید.
نکته: مسئله مهمی که در رابطه با نفقه فرزند وجود دارد این است که فرزند در طرح دعوای یاد شده ذینفع می باشد اما اهلیت ندارد. به این معنی که خود شخصا و مستقلا نمی تواند بر علیه پدر طرح دعوا نماید. بلکه باید شخصی از طرف او این وظیفه را بر عهده بگیرد. بر همین اساس ماده قانونی نیز برای این موضوع وضع شده است. طبق ماده ۶ قانون حمایت از بنیاد خانواده هر شخصی که حضانت و مسئولیت قیم بودن افراد محجور و یا صغیر را بر عهده داشته باشد می تواند نسبت به عدم پرداخت نفقه فرزند بر علیه پدر فرزندان اقامه دعوا نماید. حال اگر مادری که شوهرش در قید حیات باشد و از توانایی مالی نیز برخوردار باشد می تواند چنین دعوایی را طرح نماید و در صورتی که پدر فوت کرده باشد مادر می تواند از جد پدری فرزندان خود نفقه فرزند را مطالبه کند و دادخواست مربوطه را بر علیه او طرح نماید.
تنظیم دادخواست نفقه فرزند (1)
در تنظیم دادخواست نفقه فرزند نفقه دختر و پسر چگونه تعیین خواهد شد؟
در دادخواست تفقه فرزند هیچ گونه تفکیکی میان دختر و یا پسر بودن فرزند وجود ندارد و این موضوع ملاکی برای تعیین نفقه به حساب نخواهد آمد. بعد از قبول این دادخواست از طرف دادگاه با توجه به شرایط مالی پدر و همچنین سن و سال فرزندان و میزان تورم و همچنین وضعیت اجتماعی مقدار نفقه توسط دادگاه تعیین خواهد شد و پدر مکلف به پرداخت آن می شود. در هر صورت بنا بر تعریفی که از نفقه در قانون شده است پدر باید تامین کننده هزینه های خوراک و پوشاک و مسکن و تحصیل و درمان فرزندان خود باشد.
نفقه فرزند تا چه سنی بر عهده پدر خواهد بود؟
هر مردی که از زنی صاحب فرزند شود موظف است تمامی هزینه های زندگی که در اصطلاح نفقه فرزند نامیده می شود را پرداخت نماید. حال شاید این سوال پیش بیاید که اگر فرزند جدا از پدر زندگی کند تکلیف چیست؟ تکلیف کاملا مشخص است زیرا طبق قانون فرزند چه با پدر زندگی کند و چه نکند باز هم تامین مخارج زندگیش بر عهده پدر می باشد و این وضعیت در اصل موضوع تفاوتی ایجاد نمی کند. بنابراین فرزند پسری تا رسیدن به سن ۱۸ سالگی و در صورت ادامه تحصیل تا هر زمان که تحصیل او ادامه داشته باشد باید توسط پدر ساپورت شده و هزینه های زندگیش را پدر پرداخت نماید.
در مورد فرزند دختر نیز باید گفت دختر تا هر زمان که در خانه پدر زندگی کند و ازدواج نکرده باشد مشمول قوانین نفقه فرزند خواهد بود. حتی اگر شاغل بوده و درآمد کافی نیز داشته باشد. در تمامی این حالات پدر مکلف به تامین تمامی جوانب زندگی دختر خود خواهد بود اما در صورتی که دختر ازدواج نماید این وظیفه از روی پدر برداشته و جزء وظایف شوهر او به شمار خواهند آمد.
نکته: در رابطه با تهیه جهیزیه برای دختر نیز باید دانست که این مورد خاص جزء نفقه فرزند به حساب نخواهد آمد و اگر دختر بعد از رفتن به خانه شوهر طلاق بگیرد پدر مسئولیتی در قبال تامین هزینه های زندگی او نخواهد داشت.
تنظیم دادخواست نفقه فرزند (3)
مجازات تعیین شده برای افرادی که نفقه فرزند را پرداخت ننمایند؟
در صورتی که فرزندان مردی مشمول قوانین نفقه فرزند شوند اما پدر از روی عمد و یا لج و لجبازی از پرداخت هزینه های آن ها خودداری کند. مادر و یا خود فرزندان می توانند جهت گرفتن حق خود دادخواست مربوطه را تنظیم و او را به دادگاه احضار نمایند. هر چند اغلب قبل از طرح دادخواست یاد شده اظهار نامه ای برای او ارسال خواهد شد و در صورتی که باز راضی به پرداخت نفقه فرزند خود نشود. دادگاه احضاریه را برای او ارسال خواهد نمود. گاهی اوقات پدر اعلام اعسار خواهد کرد به این معنی که توانایی مالی برای پرداخت نفقه به فرزندان را ندارد. در این حالت دادگاه درباره دارایی های او تحقیق کرده و فرزندان هم می توانند لیستی از اموال پدر تهیه کرده و تقدیم دادگاه نمایند تا به وسیله آن رد اعسار کنند. اگر پدر در دادگاه محکوم شود ولی از پرداخت هزینه های زندگی فرزندان سرباز زند بر اساس ماده ۶۴۲ تعزیرات به ۱ ماه و یک روز تا ۶ ماه حبس محکوم خواهد شد.
