لایحه اعتراض به حکم غیابی
لایحه اعتراض به حکم غیابی را با نام واخواهی نیز خواهند شناخت. زیرا واخواهی معمولا درباره رای هایی قابل اجرا خواهد بود که به صورت غیابی صادر شده اند. در واقع اولویت دادگاه در زمان صدور رای این است که دو طرف دعوا در آنجا حضور داشته باشند اما گاهی اوقات به دلایل مختلف طرفی که محکوم شده است در جلسه صدور رای حضور نداشته است بنابراین رای به حالت غیابی صادر شده است. در این حالت است که فرد علاوه بر تنظیم دادخواست تجدید نظر میتواند نسبت به صادر شدن رای به صورت غیابی اعتراض کند.
لایحه اعتراض به حکم غیابی چه زمانی وجهه ی قانونی دارد؟
در ماده ۳۰۳ قانون دادرسی مدنی چنین آمده است که حکم و رای دادگاه باید با حضور طرفین صادر شود. حال اگر شخص فرا خوانده شده به دادگاه، وکیل و یا نماینده قانونی او در هیچ کدام از جلسات رسیدگی به پرونده در دادگاه حضور نداشته باشند و به هیچ نحوی چه کتبی و چه شفاهی از خود و یا موکل خود دفاع نکرده باشند و به هیچ طریقی اخطاریه و یا ابلاغیه به دست آنان نرسیده باشد. در این صورت رای صادر شده رای غیابی می نامند در این زمان شخص خوانده می تواند نسبت به رای صادر شده از طرف دادگاه لایحه اعتراض به حکم غیابی را تنظیم و به مراجع قانونی ارجاع دهد.
نکته: اگر اخطاریه دادگاه به دست خوانده و یا شخصی که بر علیه او رای صادر شده است رسیده باشد در این صورت رای داده شده غیابی نمی باشد. زیرا شخص از جریان دادگاه مطلع بوده و زمان و مکان رسیدگی به پرونده برای او ارسال شده است.
لایحه اعتراض به حکم غیابی چیست؟
قانون گذار روش های متنوعی را برای اعتراض به حکم غیابی در نظر گرفته است که لایحه مورد نظر یکی از آن ها است. شخصی که به رای صادر شده در غیاب خود اعتراض دارد می تواند چنین دادخواستی را که نوعی واخواهی می باشد تنظیم کرده و به دادگاه تسلیم نماید. لازم به ذکر است که رسیدگی به چنین واخواهی و لایحه ای در دادگاهی انجام خواهد شد که حکم در آن صادر شده است. برخی معتقدند که تنظیم لایحه یاد شده مرحله جدیدی از رسیدگی به پرونده می باشد که بسیاری از حقوق دانان آن را رد کرده اند و معتقدند چون کار رسیدگی به دادخواست اعتراضی در همان دادگاهی صورت خواهد گرفت که رای صادر شده است بنابراین این فرایند جزیی از روند کار پرونده و ادامه آن می باشد.
لایحه اعتراض به حکم غیابی (1)
مهلت استفاده از لایحه اعتراض به حکم غیابی
در قانون برای استفاده از لایحه اعتراض به حکم غیابی در مورد پرونده های حقوقی و کیفری تفکیک ها و تفاوت های بارزی در نظر گرفته اند. به این ترتیب که بر اساس آیین دادرسی این مهلت در پرونده های حقوقی برای اشخاصی که در داخل کشور سکونت دارد ۲۰ روز و برای افرادی که در خارج از کشور مقیم می باشند ۶۰ روز در نظر گرفته شده است. حال اگر شخص خوانده بنابر دلایل موجه مانند بیماری و عدم توانایی حرکت کردن، بازداشت و فوت یکی از نزدیکان مانند فرزند، همسر، پدر و مادر نتوانسته باشد در مهلت تعیین شده لایحه مربوطه را تنظیم و روانه دادگاه کند می تواند دادخواست خود را خارج از مهلت تعیین شده ارائه دهد. در مورد پرونده های کیفری موضوع اندکی متفاوت خواهد بود. زیرا مهلت استفاده از این لایحه دقیقا بعد از ابلاغ حکم به فرد و تنها ۱۰ روز در نظر گرفته شده است.
همچنین در این گونه پرونده ها و برای درنظر گرفتن مهلت تنظیم دادخواست اعتراضی هیچ تفاوتی میان شخص مقیم ایران با اشخاصی که در خارج از کشور زندگی می کنند وجود ندارد و مهلت برای هر دو دسته تنها ۱۰ روز می باشد. تنها دلیل این امر اصل بر سرعت رسیدگی به چنین پرونده هایی عنوان شده است. به این صورت که در پرونده های کیفری سرعت به سرانجام رساندن ان ها در اولویت رسیدگی قرار دارد. لازم به یادآوری است که حضور فرد خوانده در دادسرا در صورتی که بعدا در هیچ جلسه دادگاه حضور نداشته باشد مانعی برای صدور رای به صورت غیابی نخواهد شد.
نکته: امکان تنظیم این لایحه در تمامی پرونده های کیفری و حقوقی که در ارتباط به حق الناس و یا نظم عمومی باشند وجود دارد. با این حال طرح این دادخواست درباره پرونده هایی که مربوط به فقه باشند به هیچ عنوان امکان پذیر نخواهد بود. زیرا در مورد حدود الهی نمی توان شخصی را به صورت غیابی متهم و نسبت به او رای صادر کرد. به عبارتی ساده تر در مورد ۹ جرم حدی که در این مورد وجود دارند می توان شخص را به طور غیابی از اتهام مبرا دانست و حکم برائت او را صادر کرد ولی همان طور که قبلا ذکر شد امکان مجرم شناختن و حکم صادر کردن درباره او به شکل غیر حضوری وجود نخواهد داشت.
شرایط لازم برای رسیدگی به لایحه اعتراض به حکم غیابی
همانند بسیاری از لایحه ها و خواسته های حقوقی برای رسیدگی به لایحه اعتراض به حکم غیابی شرایطی لازم است که باید مهیا شوند تا پرونده در جریان رسیدگی قرار بگیرد. این شرایط عبارتند از:
۱: پرونده هایی که مورد رسیدگی قرار می گیرند نباید درباره جرایم حق الهی باشند.
۲: شخص خوانده و یا متهم نباید در هیچ جلسه ای در دادگاه حضور به هم رسانیده باشد و همچنین نباید هیچ گونه لایحه و دادخواست دفاعی برای دفاع از خود به دادگاه ارائه داده باشد.
۳: این لایحه زمانی کاربردی خواهد بود که رای غیابی بر علیه فرد صادر شده باشد.
۴: فرد معترض باید مدت زمانی که قانون برای اعتراض تعیین کرده است را در نظر داشته و در همین بازه زمانی نسبت به تنظیم لایحه اقدام نماید.
نکته: نکته مهمی که درباره صدور رای غیابی وجود دارد این است که فرد خوانده در جلسات دادگاه حضور خواهد داشت و در آخرین جلسه که قرار است رای صادر شود ممکن از در فاصله ای که برای تنفس دادگاه در نظر گرفته می شود دادگاه را ترک کند. در این صورت رای صادر جنبه غیابی نخواهد داشت بلکه رای به صورت حضوری در نظر گرفته خواهد شد.
