لایحه حکم رشد
لایحه حکم رشد یک دادخواست حقوقی برای نشان دادن سن قانونی به منظور اعمال در امور مالی می باشد. هر فردی به محض تولد می تواند دارای مال شود اما تا رسیدن به سن ۱۸ سالگی حق تصرف و خرید و فروش آن را نخواهد داشت.
مراحل استفاده از لایحه حکم رشد
برای استفاده از این لایحه و اهلیت استیفاء دو مرحله وجود دارد که برای این کار در نظر گرفته شده اند. اولین مرحله وارد شدن به سن بلوغ می باشد که دختر یا پسر به محض رسیدن به این سن می توانند در تمامی امور غیر مالی خود تصمیماتی مطابق میل خود اتخاذ نمایند. مرحله دوم رسیدن به سن قانونی یعنی ۱۸ سالگی است که با رسیدن به این سن شخص می تواند از تمامی حقوق خود به عنوان یک انسان بزرگسال بهرمند شود. همچنین تکالیف و وظایف متعددی بر عهده او قرار خواهد گرفت.
چرا در پروسه تنظیم لایحه حکم رشد باید تعیین سن شود؟
همانطور که پیشتر شرح داده شده لایحه حکم رشد صرفا برای ثابت کردن رشید شدن فرد و رسیدن به سن رشد می باشد. پس بدیهی است که تعیین سن یکی از ارکان های مهم و بارز در به ثمر رساندن این لایحه می باشد. این دلیل شاید مهمترین باشد اما تنها دلیل این کار نمی باشد. یکی دیگر از دلایل انجام این کار تردید داشتن درباره سن شناسنامه ای فرد می باشد زیرا برخی درباره سن واقعی خود مطمئن نیستند بنابراین زمانی که نیازمند طرح و اجرای این لایحه هستند باید سن دقیق خود را بدانند. از دیگر دلایل می توان به عدم وجود مدارک هویتی اشاره کرد که اغلب افرادی که در پرورشگاه ها زندگی می کنند و یا اتباع سایر کشورها این گروه را تشکیل می دهند.
چرا امکان تنظیم لایحه حکم رشد تا قبل از سن بلوغ امکان پذیر نمی باشد؟
تنظیم لایحه حکم رشد تا قبل از رسیدن فرد به سن بلوغ امکان پذیر نخواهد بود. همان گونه که همه می دانند سن بلوغ یک مسئله شرعی می باشد که فرد را در برابر وظایف شرعی و دینی مکلف می کند. در صورتی که دختر یا پسری این مرحله را بگذراند می تواند نسبت به اثبات رسیدن به سن رشد اقدام نماید. برای انجام این کار باید به دادگاه مراجعه کرده و تقاضای صدور این حکم را برای خود بنماید.
چگونگی صدور گواهی رشد توسط پزشکی قانونی
هر زمان که فرد لایحه حکم رشد را تنظیم کرده و آن را تقدیم دادگاه نماید دادگاه او را به پزشکی قانونی ارجاع داده تا پزشکان و متخصصان این اداره با استفاده از معاینات بالینی سن فرد را تعیین کرده و در تشخیص واجد شرایط بودن حکم رشد او به دادگاه مربوطه یاری رسانند. نحوه انجام این کار در پزشک قانونی به این شکل است که رشد عقلی و جسمی فرد را با استفاده از راهکارهای مناسب مانند استفاده از معاینات دندان پزشکی، معاینات ظاهری، رادیولوژی سنجیده و نتیجه نهایی را به مراجع قضایی اطلاع خواهند داد.
دلیل مهم بودن مذهب در تنظیم لایحه حکم رشد
علت مهم بودن این مسئله در تنظیم این لایحه و همچنین گرفتن این حکم این است که سن بلوغ و سن رشد دو ارکان مهم و بنیادی در این موضوع می باشند که باید با جدیت مورد توجه قرار بگیرد. حال باید دانست که در ادیان و مذاهب مختلف این سنین با هم متفاوت می باشند. مثلا در مذهب اهل سنت شافعی، حنبلی و حنفی سن بلوغ برای دختر و پسر ۱۵ سال در نظر گرفته شده است و در مذهب سنی مالکی این عدد ۱۸ می باشد. در مذهب شیعه اثنی عشری این ین برای دختران ۹ و برای پسران ۱۵ سال می باشد همچنین در دین یهود این سن برای پسران ۱۳ و برای دختران ۱۲ سال تمام می باشد.
اهمیت مطرح شدن سوالات مربوطه از طرف قاضی
سوالاتی که از طرف قاضی طرح شده و از شخص پرسیده خواهند شد از اهمیت بالایی برای صادر شدن حکم رشد برخوردار هستند. زیرا جواب های صحیح و منطقی تاثیر زیادی در جلب نظر قاضی و همچنین رای نهایی او خواهد داشت. بنابراین دختران و پسرانی که متقاضی دریافت این حکم هستند باید از آمادگی بالایی برای پاسخگویی به این سئوالات داشته باشند. سوالات پرسیده شده در جلسه دادگاه معمولا پرسش هایی درباره مسائل مالی و اقتصادی می باشند. برای نمونه از این افراد در مورد قیمت روز دلار و سکه و همچنین خدمات بانکی و خرید وسایل و لوازم با استفاده از چک و یا اقساط سوال خواهد شد.
نکته: نکته ای که درباره تنظیم لایحه حکم رشد وجود دارد این است فرایند رسیدگی به آن در دادگاه خانواده امکان پذیر خواهد بود. همچنین بهتر است افراد قبل از اقدام این مسئله را درک نمایند که این درخواست یک خواسته حقوقی و قضایی می باشد که باید به شکل حقوقی و طبق قانون تنظیم شود.
لایحه حکم رشد (2)
مزایای اخذ حکم رشد چیست؟
اخذ و دریافت لایحه حکم رشد از فواید و مزایای فراوانی برخوردار می باشد. برای نمونه سبب عدم سوء استفاده اشخاص دیگر از افراد سفیه خواهد شد. به نحوی که اگر شخصی چنین حکمی را دریافت نماید قادر خواهد بود درباره مال و مسائل مالی خود و بدونه نیاز به افراد دیگر تصمیم گیری کند. در کشور ما و بسیاری از کشورهای دیگر کودکان و نوجوانانی که این حکم درباره آنان صادر نخواهد شد حق ندارند اموال خود را معامله نمایند و هر گونه معامله با این افراد از لحاظ قانونی باطل می باشد. همین امر تا حد زیادی به این گونه افراد کمک می کند که تا رسیدن به سن رشد از قیم و یا نماینده یا والدین خود برای انجام امور مالی خود بهره بگیرند.
نکته: در صورتی که فرد بخواهد ازدواج کند اگر به سن ۱۸ سالگی رسیده باشد نیازی به دریافت حکم یاد شده نخواهد داشت. اما اگر سن او کمتر از ۱۸ باشد باید نسبت به اخذ این حکم اقدام نماید. لازم به ذکر است که امر ازدواج یک امر غیر مالی محسوب می شود که در آن نیازی به صدور چنین حکمی وجود ندارد اما به دلیل تبعات مالی که ممکن است در آینده گریبان فرد را بگیرد اقدام برای گرفتن این حکم خالی از لطف نخواهد بود.