توقیف اموال منقول
توقیف به معنی تصرف و بازداشت یک دارایی می باشد و محکوم علیه به کسی گفته می شود که حکم صادر شده به ضرر او باشد و با صدور این حکم دارایی های او از تصرف او خارج شده و توقیف خواهند شد.
اولین اقدام برای توقیف اموال منقول
برای توقیف اموال منقول در درجه اول باید صورت برداری از اموال انجام بگیرد و سپس بررسی و ارزیابی را انجام داد. در صورت لزوم جابجایی و انتقال مال به مکان دیگر از طرف دادگاه یک نفر به عنوان امین انتخاب خواهد شد تا مال را تا رسیدن به مقصد تعیین شده همراهی نماید. اموال منقول چیست؟ اموال منقول به مال و دارایی گفته می شود که بتوان آن ها را جابه جا کرد.
مقررات عمومی توقیف اموال منقول
انجام توقیف اموال منقول دارای مقررات و قوانین خاصی می باشد که لازم است درباره نحوه اجرای آن ها اطلاعات لازم و کافی را کسب نمود. بعضی از دارایی ها هر چند ادعایی مبنی بر مالکیت آن ها وجود داشته باشد، باز هم از تصرف و بازداشت مستثنی می باشند زیرا گاهی اوقات تشخیص و رای قاضی نسبت به این نوع پرونده ها با توجه به شرایط و نیاز فرد محکوم علیه و خانواده او تغییر خواهد کرد. به طوری که بازداشت دارایی های فرد امکان پذیر نخواهد بود. بر طبق قانون قبل از هر گونه اقدام مبنی بر تصرف و بازداشت دارایی باید تمام خصوصیات و موارد مربوط به آن به طور کامل بررسی در پرونده درج شوند و در پایان به وسیله شاهدین امضا شود. مهمترین مقررات در این باره عبارتند از:
۱: حفاظت از اموال: باید در زمان اجرای حکم تمام ویژگی های دارایی مانند ارزش مادی و سایر خصوصیات آن ارزیابی شوند و قیمتی نهایی برایشان تعیین شوند.
۲: حفاظت از اموال: طبق ماده ۷۷ قانون اجرای احکام مدنی این نوع دارایی ها باید بعد از بازداشت در همان مکان اولیه خود باقی بمانند و تنها در شرایط خاص و با نظر قاضی می توان آنها را جابجا کرد.
توقیف اموال منقول (1)
الزامات قانونی برای توقیف اموال منقول زن و شوهر
اجرای این نوع احکام مستلزم رعایت و اجرای قوانین خاصی می باشند که در رابطه با آن ها وضع شده اند.
۱: دارایی های زن که به طور خاص متعلق به او بوده و از آن ها استفاده های روزمره خواهد کرد. طبیعتا به او تعلق خواهند گرفت و شخصی که ادعایی غیر از این داشته باشد باید دلیلی بر ثابت کردن ادعای خود ارائه دهد.
۲: درباره دارایی هایی که در اصل متعلق به مرد می باشد، مانند لباس ها و سایر لوازم شخصی، در این حالت نیز اگر فردی ادعایی غیر از این داشته باشد باید با ارائه سند و مدرک آن را ثابت نماید.
۳: برخی از دارایی ها جزء هیچ کدام از دسته های اول و دوم قرار نخواهند گرفت. در این صورت مالک هر دو نفر یعنی هم زن و هم مرد شناخته می شوند.
نکته: در چنین مواردی باید از همه دارایی ها صورت برداری شود و نوع، قیمت و مالکیت آن به طور دقیق مشخص شود تا تنها دارایی های متعلق به محکوم علیه ضبط و متصرف شوند. در واقع باید از همان ابتدا تعیین شود که کدام دارایی متعلق به فرد محکوم علیه است تا برای بازداشت همان مال اقدام قانونی انجام بگیرد.
انواع توقیف اموال منقول
در ضبط و تصرف این نوع دارایی ها به دو صورت می توان عمل کرد و یا به زبان ساده تر دو نوع تصرف و بازداشت در همین رابطه وجود دارد که عبارتند از:
۱: توقیف فیزیکی: در این نوع از تصرف، طلبکار درخواست ضبط دارایی را داده و شخص محکوم علیه حق جابه جایی و تصرف دارایی خود را نخواهد داشت.
۲: توقیف قانونی: در این نوع از تصرف، دارایی از لحاظ قانونی ضبط شده و بدهکار نمی تواند با فروش آن خود را از زیر دین خارج نماید.
برای توقیف اموال منقول به چه مواردی باید توجه نمود
برای توقیف اموال منقول باید به موارد زیر توجه نمود؛
۱: دارایی هایی مانند ماشین، موتور سیکلت و هر وسیله دیگری که دارای سند مالکیت باشد نیز به وسیله اجرای ثبت و همچنین از طریق تصرف مال یا همان قرار تامین خواسته قابل تصرف می باشد.
۲: در مورد اموال یاد شده که در یک مکان وجود دارند باید خاطر نشان کرد که اموال و وسایل به مالک مکان تعلق دارند. مگر آن که فرد دیگری مدرک و سندی دال بر رد این ادعا را ارائه نماید. در مورد وسایل و مال شخصی مردانه و زنانه نیز اموال به فرد صاحب و متصرف ملک متعلق خواهد بود.
توقیف اجرایی اموال منقول
اگر شاکی یا خواهان قبل از مهلت ده روزه که از طرف دادگاه تعیین شده است. مال مورد نظر را تصرف ننماید و طرف مقابل در زمان تعیین شده به تعهدات خود عمل نکند، شاکی یا خواهان اجازه دارد بعد از اتمام مهلت تعیین شده بلافاصله مال را تصرف کند که به آن توقیف اجرایی گفته می شود.
توقیف اموال منقول (2)
نکات حقوقی در مورد توقیف اموال منقول
طبق قوانینی که در مورد این نوع دارایی ها وجود دارند بعضی از دارایی ها مانند منزل مسکونی که محکوم علیه به همراه خانواده در آن زندگی می کنند جزومستثنیات دین به شمار آمده و نمی توان آن را تصرف نمود. لازم به ذکر است که در مفاد این قانون اشاره ای به این موضوع که ملک قطعا باید به اسم محکوم علیه باشد نشده است. به همین دلیل در اغلب پرونده ها قضات قسمتی از دارایی را تصرف و قسمتی دیگر را مستثنی می کنند. تا با به فروش رساندن ملک شخص محکوم علیه بتواند مالکی کوچکتر خریداری و یا رهن نماید و باقی مانده مبلغ را به طلبکار پرداخت نماید.
اگر اموال و دارایی های تصرف شده به مزایده گذاشته شوند باید هزینه مزایده برابر با نیم عشر دولتی یعنی ۵ درصد از کل ارزش دارایی به حساب دادگستری واریز شود.
اگر قبل از اجرای حکم شخصی ادعای ملک تصرف شده را داشته باشد، باید یک اعتراض ثالث اجرایی را مطرح کند و در صورتی که بتواند ادعای خود را ثابت کند و حق با او باشد دستور متوقف شدن پروسه اجرایی صادر خواهد شد.
نکته پایانی
توقیف و تصرف دارایی ها یکی از سخت ترین و طولانی ترین و همچنین پیچیده ترین پروسه های حقوقی می باشد که، نیازمند صرف زمان بسیار طولانی است. بنابراین بهترین کار استفاده از تجربیات و دانش یک وکیل پایه یک می باشد.
