شرایط صدور حکم آزادی مشروط
صدور حکم آزادی مشروط تابع شرایطی است که مطابق ماده ۳۸ قانون مجازات های اسلامی اگر شخص برای بار اول مرتکب جرمی شود که مجازات آن جرم محکومیت حبس خواهد بود و اگر نیمی از مدت زمان حبس را گذرانده باشد دادگاه صادر کننده مجازات محکوم علیه می تواند با در نظر گرفتن شرایطی حکم بر آزادی مشروط زندانی را صادر نماید. شرایط در ماده قانونی فوق کاملا مشخص شده است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت. اما قبل از آن لازم است تا تعریفی از عنوان آزادی مشروط داشته باشیم. تا پایان مقاله ما را همراهی نمایید.
منظور از صدور حکم آزادی مشروط چیست؟
قانون صدور حکم آزادی مشروط را به دلیل اصلاح بزه و آماده سازی شرایط برای زندگی اجتماعی دوباره می باشد. این حکم زمانی صادر می شود که محکومیت حبس محکوم علیه به پایان نرسیده باشد و در طول مدتی که در حبس بوده است رفتار پسندیده ای از خود بروز داده باشد و دستور های دادگاه را مبنی بر اجرای حکم را به درستی انجام داده باشد. این حکم شامل همه زندانیان مرد و زن با هر سن و سالی که دارای شرایط قانونی هستند، می شود. همانطور که از عنوان آن مشخص است آزادی زندانی مشروط است یعنی با شرط و وثیقه آزاد خواهد شد. این افراد پس از آزادی از سوی قانون رها نمی شوند و زیر نظر نیروی انتظامی و قانون زندگی اجتماعی خود را از سر خواهد گرفت. همچنین در صورت نیاز تحت حکایت های درمانی نیز قرار خواهد گرفت.
افرادی که با حکم آزادی مشروط آزاد می شوند به نوعی خود را برای بازگشتن به آغوش جامعه آماده خواهند کرد. در حالت کلی می توان گفت آزادی مشروط فرصتی است که به محکوم داده می شود تا از آزادی مطلق بهره مند شود. همیشه تاثیر مجازات در زمان تعیین آن مشخص نمی شود بلکه تاثیر مجازات بر افراد مجرم در زمانی هویدا می شود که محکوم تحت مجازات قرار گرفته باشد و مدتی را در زندان سوری نماید. زمانی که برای مسئولین زندان مسجل شود شخص با این مجازات تنبیه شده است و یا به عبارتی اصلاح شده است می توان برای او آزادی مشروط خواست. می توان آزادی مشروط را نیز مرحله ای بین زندان و آزادی مطلق دانست. اما برای اعطای آزادی مشروط شرایطی لازم است که به آن در متن بیر به تفصیل خواهیم پرداخت.
شرایط صدور حکم آزادی مشروط (1)
شرایط صدور حکم آزادی مشروط کدام است؟
طبق ماده ۳۸ برای صدور حکم آزادی مشروط افراد باید نصف محکومیت خود را سپری کرده باشند و برای اولین بار جرمی را مرتکب شده باشد که در چنین حالتی اگر افراد دارای شرایط ذیل باشند دادگاه برای اصلاح بزهکار و بازگشت او به جامعه اقدام به صدور حکم آزادی مشروط خواهد کرد. در متن زیر این شرایط را خواهیم داشت.
پس طبق ماده فوق الذکر یکی از شرایط اعطای حکم آزادی مشروط عدم سابقه کیفری است. شخص برای اولین بار به علت جرم محکوم شده باشد. پس روشن است چنانچه محکوم علیه قبل به جرمی محکوم شده باشد نمی تواند مشمول آزادی مشروط شود. بازم به ذکر است که مجازات حبس تنها شرط آزادی مشروط خواهد بود.
گذراندن بخشی از محکومیت؛ دیگر شرط لازم برای برخورداری از آزادی مشروط گذراندن بخشی از محکومیت است. اگر مجازات محکوم تا سه سال حبس باشد باید نصف حبس را در زندان سپری کرده باشد و اگر بیشتر از سه سال حبس باشد باید بیشتر از نصف حبس یعنی دو سوم محکومیت خود را گذرانده باشد سپس قادر به درخواست آزادی مشروط خواهد بود.
حسن رفتار؛ به نظر قانونگذار حسن اخلاق و رفتار به معنی اصلاح و تربیت بزهکار می باشد. چنانچه فرد به طور مستمر از خود احلام و رفتار پسندیده نشان دهد مستحق دریافت حکم آزادی مشروط خواهد بود. روانشناسان و افراد مسئول زندان، زندانی را که قوانین زندان را رعایت نماید او را به حسن رفتار معرفی خواهند کرد.
عدم تکرار جرم و پیش بینی آن توسط دادگاه؛ پیش بینی عدم تکرار جرم کاری مشکل و سخت است و محرز شدن این موضوع شاید نیاز به زمان و روانکاوی فرد دارد پس بایستی به دادگاه اطمینان داده شود که محکوم پس از آزادی به قید شرط دوباره مرتکب جرم نخواهد شد.
جبران خسارت وارده شده به بزه دیده؛ بزهکار شخص مجرم و محکوم به حبس است و بزه دیده شاکی خصوصی است. اگر شخص شاکی خصوصی داشته باشد بایستی به وی قرار پرداخت خسارت را در حین آزادی مشروط دهد و یا تا حدی که توان دارد خسارت را به میزانی برای فرد بزه دیده جبران نماید. عدم استطاعت مالی نیز باعث صدور حکم آزادی مشروط نخواهد شد فقط محکوم علیه بایستی به شاکی خصوصی خود قول جبران خسارت دهد.
آثار صدور حکم آزادی مشروط چه خواهد بود؟
برای صدور حکم آزادی مشروط از دادگاه صالح باید روند مشخصی را طلب نمود. زندانی چنانچه شروط فوق الذکر را برای خود بداند تقاضای کتبی خود را با توجه به مقررات زندان تنظیم کرده و به مسئولان زندان تحویل خواهد داد. این تقاضا باید به تایید رئیس زندان، موافقت دادستان و تایید دادیار ناظر زندان برسد. سپس پرونده زندانی به دادگاه صدور محکومیت زندانی ارسال می شود. سپس دادگاه با بررسی پرونده زندانی چنانچه واجد شرایط باشد حکم را بر آزادی مشروط وی صادر خواهد کرد. چنانچه این تشریفات انجام شود و دادگاه رای خود را مثبت اعلام نماید آثاری را به دنبال خواهد داشت.
مدت آزادی پس از صدور حکم آزادی مشروط شروع خواهد شد و بقیه مجازات باقیمانده فرد را شامل خواهد شد. اما دادگاه قادر به تغییر آن خواهد بود. مدت زمان آزادی مشروط کمتر از یک سال و بیشتر از پنج سال نیست. ممکن است دادگاه برای فرد در دوران آزادی مشروط قوانینی وضع نماید باید به آن پایبند بود در غیر این صورت مرتکب جرم جدیدی خواهد بود. این قوانین ممکن است ممنوعیت در تردد و یا ممنوعیت در اشتغال به کار و یا معرفی فرد به مراکز معتبری باشد به هر حال فرد برای رسیدن به آزادی بدون شرط و مطلق باید این دوره را با رعایت قوانین مربوطه طی نماید.
