انواع جعل اسناد
در قانون آیین دادرسی ایران و قانون مجازات های اسلامی درباره جعل اسناد مفادی ارائه شده است و این مهم به خاطر موضوع اسناد و اهمیت آن در روابط و اهمیت موضوع جعل آن و مجازات های آن است. همانطور که می دانید اسناد از معتبر ترین مدارکی است که نشان دهنده رابطه است و مدارک و شواهدی معتبر و قابل استناد در کلیه دعاوی است. اسناد ها در دو نوع عادی و سند رسمی تنظیم می شود. اسناد قانونی و رسمی کمتر مورد جعل قرار می گیرند و این به دلیل ثبت آن در مراکز قانونی است که راه های دستبرد و تغییر پس از تنظیم و امضا آن را بسته خواهد گذاشت. به هر حال جعل سند امری غیر قانونی و دارای مجازات های مشخصی است که در قانون اساسی به آن اشاره شده است. حال چه زمانی و بر چه مبنای شخص مدعی می شود که جعل اسناد انجام شده است؟ جعل سند چیست؟ در متن زیر به این موضوع خواهیم پرداخت.
جعل اسناد چیست؟
جعل اسناد به معنی ایجاد هر نوع سندی به شیوه غیر قانونی و یا دست بردن و ایجاد تغییر جزئی یا کلی در متن یا تاریخ یا مبلغ یا اضافه کردن امضاء یا حذف آن و یا اضافه کردن مطلبی یا حذف عباراتی و کلا ایجاد هر تغییری در اصل سند را جعل سند می گویند که در اسناد رسمی و اسناد عادی قابل اعمال است. در قانون آیین دادرسی از مفاد ۲۱۹ تا ۲۲۲ درباره جعل اسناد سخن گفته شده است. جعل کردن در لغت به معنی منقلب کردن و دگرگون کردن می باشد و کسی که ادعای جعل سند را در دادگاه دارد به این معنی است که در سند تغییراتی ایجاد شده است و یا سندی را که اصلا وجود نداشته است به وجود آمده است. اما دعوای جعل سند در دادگاه به چه شیوه های است؟ به طور کلی دعوای جعل سند در دادگاه های کیفری و حقوقی قابل پیگیری است.
انواع جعل اسناد (33)
انواع دعوای جعل اسناد
دادگاه کیفری؛ طبق مقررات کیفری و حقوقی جعل اسناد جرم تلقی می شود و کسی که ادعای وقوع این جرم را دارد تحت شرایطی می تواند خواستار پیگرد قانونی و کیفری جاعل از دادگاه شود. جاعل یا کسی که جعل سند به وی نسبت داده شده است پس از طرح دعوی مبنی بر جرم جعل می تواند اسناد و مدارکی را برای اثبات صحت آن ارائه دهد و در صورت محرز شدن جرم جعل برای دادگاه کیفری بخشی از سند و یا کل سند اعتبار خود را از دست خواهد داد. زمانی که دادگاه کیفری حکم بر جعلی بودن اسناد دهد دادگاه حقوقی نیز مکلف می شود تا از این حکم پیروی کرده و رای صادره خود را بر طبق جعلی بودن سند ابلاغ نماید. همچنین شخص مجرم به مجازات های کیفری محکوم خواهد شد که در ادامه به مجازات جرم جعل خواهیم پرداخت.
دادگاه حقوقی؛ گاهی شخص بنا به هر دلیلی نمی خواهد ادعای جعلیت اسناد را به دادگاه کیفری ارجاع دهد و این مهم را به دادگاه حقوقی ارائه می کند تا اعلام جعلیت اسناد شود. پس از اثبات جعلی بودن سند حکم جعل سند را از دادگاه حقوقی گرفته تا پیگیری های لازم انجام شود و سند جعلی ابطال گردد و برای شخص ذی نفع نگرانی بابت وجود سند جعلی نباشد. علت اصلی ارجاع به دادگاه های حقوقی در این نوع از دعوا همین مسئله است که با اثبات جعل حکم جعلیت را از دادگاه گرفته و درخواست ابطال کل سند و با جزئی از سند که مورد جعل قرار گرفته را بدهد. زیرا وجود سندی جعلی منافع وی را به خطر خواهد انداخت. مجازات حقوقی شخص مجرم با مجازات کیفری متفاوت است.
ادعای سند جعلی تبعی؛ ادعای سند جعلی تبعی نوع دیگر از طرح دعواست. این ادعا زمانی مطرح خواهد شد که به دعوای جعل سند خوانده می شود و شخص برای دفاع از سند خود ادعای صحت آن را خواهد داشت و مدارکی را برای ارائه به دادگاه و کارشناسان مهیا می کند. اما جرم جعل کلا از جهات مختلفی مورد بررسی قرار می گیرد که به انواع جرم جعل خوانده می شود در متن زیر به این موضوع خواهیم پرداخت.
انواع جرم جعل اسناد
جرم جعل اسناد از جهات مختلفی قابل تقسیم بندی می باشد. در حالت کلی هر جرمی حالات و جهات مختلفی دارد که شدت جرم را درجه بندی می کند. جرم جعل اسناد نیز در صورت وقوع برای دادگاه و قانون از جهاتی قابل تقسیم می باشد. جرم جعل را می توان به جعل مفادی یا مادی و یا معنوی تقسیم کرد. همچنین جعل سند را از جهت شخصیت مرتکب جرم تقسیم بندی نمود که جرم توسط اشخاص و یا مامورین دولتی انجام شده و با توسط اشخاص عادی جعل صورت گرفته است. و با از جهت اعتبار اسناد که آیا سند جعلی سند رسمی است و با سند عادی می باشد. در آخر نوع سند جعل شده و با موضوع آن که سند جعلی در چه موضوعی است؛ جعل مهر، جعل اسکناس و جعل سند و یا جعل شناسنامه تقسیم بندی می شود. بدیهی است که هر کدام از انواع این جرم بر اساس شدت جرم مجازات های برای آن عنوان می شود. اما مجازات جرم جعل چیست؟
انواع جعل اسناد (2)
مجازات جرم جعل اسناد
طبق گفته های فوق جرم جعل اسناد ممکن است در حالت های مختلفی انجام شود و در محاکم قضایی از جهت جرم انجام شده مجازاتی برای جاعل ( کسی که سند جعل می کند) در نظر گرفته می شود. طبق قانون مجازات های اسلامی به ماده قانونی ۵۲۳ به بعد جاعل بر حسب نوع جرم جعل انجام داده شده و بر حسب اهمیت موضوع یا سند جعلی در خفیف ترین حالت از مجازات به سه ماه حبس محکوم می شود و در بدترین و شدیدترین حالت از جرم محکوم به ۱۵ سال حبس خواهد شد. جعل در اسناد رسمی و اسناد دولتی از نظر قانون گذار شدیدترین جرم جعل تلقی می شود که مجازات جرم جعل اسناد دولتی و رسمی مانند جعل شناسنامه از یک سال تا ده سال حبس می باشد.
مطالب مرتبط:
