جراحات دیه
جراحات دیه چیست؟ در هر برخورد و نزاع یا تصادفی حداقل یک نفر دچار جراحات می شود. طبق قانون؛ مجرمی که باعث مصدومیت و جراحت به شخصی شود محکوم به تحمل جزای تعزیری خواهد بود. پرداخت دیه برای مجرم الزامی است و بر حسب نوع جراحت باید دیه را کامل پرداخت نماید مگر اینکه محکوم له به وی رضایت دهد. در حالت کلی انواع دیه بر حسب جراحت در قانون تقسیم بندی شده است که مبنای محاسبه مبلغ دیه هر کدام از این جراحت ها دیه کامل انسان است. تشخیص نوع جراحت بر عهده پزشکی قانونی است و تعیین دیه جراحت نیز بر عهده مراجع قضایی می باشد. در ادامه این مقاله انواع جراحات دیه را بر مبنی ماده قانونی ذکر خواهیم کرد.
انواع جراحات دیه و نحوه محاسبه آن
ملاک محاسبه در جراحات دیه عمق جراحت است. طول یا تعداد بخیه چندان مهم نیست و چیزی که در جراحت اهمیت دارد عمق جراحت و نزدیک شدن به استخوان می باشد. جراحت از خراش سطحی و کبودی کوچک تا قطع عضو را شامل می شود که در ادامه با انواع آن آشنا خواهیم شد.
ماده ۷۰۹؛ جراحات دیه صورت و سر به ترتیب زیر است.
حارصه؛ خراش سطحی پوست بدون خون ریزی که دیه آن معادل یک صدم دیه انسان کامل است.
دامیه؛ جراحتی که از تا حدی از پوست رد شود و وارد گوشت شود و خونریزی زیاد یا کم داشته باشد که دیه آن دو صدم دیه کامل است.
متلاحمه؛ بریدگی عمیق گوشتی که به استخوان نرسیده باشد و دیه آن معادل سه صدم دیه می باشد.
سمحاق؛ جراحتی عمیق که به لایه نازک پوستی برسد و خونریزی زیادی داشته باشد دیه معادل آن چهار صدم دیه کامل می باشد.
موضحه؛ جراحتی عمیق که لایه نازک استخوان را نیز شکافته و استخوان معلوم شود در این حالت دیه آن پنج صدم دیه کامل می باشد.
هاشمه؛ جراحتی که باعث بریدگی نشود اما باعث شکستگی استخوان شود ده صدم دیه کامل را شامل می شود.
منقله؛ جراحتی که استخوان نشکسته باشد اما باعث جابجا شدن استخوان شود دیه آن برابر با پانزده صدم دیه کامل است.
مأمومه؛ جراحتی که به کیسه مغز برسد برابر است با یک سوم دیه کامل انسان
دامغه؛ صدمه که کیسه مغز را پاره کند و موجب شکستگی سر می شود علاوه بر دیه مأمومه دیه صدمه کیسه مغز را شامل می شود.
جراحات دیه (1)
تبصره های ماده ۷۰۹ به قرار زیر است؛
تبصره ۱- جراحات دیه لب، گوش، بینی، داخل دهان مثل زبان و دندان حکم دیه جراحت سر و صورت را دارند.
تبصره ۲- در جراحات دیه مذکور طول و بخیه اهمیت چندانی ندارد و عمق آن مد نظر برای تعیین دیه می باشد.
تبصره ۳- جنایتی که بر گونه صورت ایجاد شود و به طوری که داخل دهان را نمایان نکند دیه آن یک بیستم دیه کامل انسان است. اما اگر به صورتی باشد که داخل دهان معلوم شود یک پنجم دیه انسان کامل به آن تعلق خواهد گرفت. پس از بهبودی جراحت اگر آوار جراحت روی صورت فاحش باشد علاوه بر دیه های که گفته شد یک بیستم دیه کامل دیگر به مجروح تعلق می گیرد.
تبصره ۴- چنانچه بعد از جنایت موضحه آثار جراحت بر روی صورت بماند علاوه بر دیه موضحه( یک پنجم دیه کامل) یک هشتادم دیه دیگر به وی تعلق می گیرد. اما اگر جراحت در حد موضوحه نبوده اما پس از التیام اثر آن روی صورت بماند علاوه بر دیه جنایت یک صدم دیه کامل دیگر به مجروح تعلق می گیرد. اگر جراحت شکافی را روی صورت ایجاد نماید دیه آن معاد هشت صدم دیه کامل است.
ماده ۷۱۰ قانون مدنی؛ اگر جراحت وارد شده مربوط به جایی از بدن غیر از سر صورت باشد و در صورتی که جراحت وارده شده بر عضو مشخص دارای دیه مشخص باشد دیه به حساب جراحات ( حارصه، دامیه و …. موضحه ) از دیه عضو مشخص می شود. چنانچه عضو آسیب دیده دارای دیه معینی نباشد ارش ثابت محسوب می شود.
ارش ثابت؛ نوعی دیه است که برای عضو های آسیب دیده ای که شرع برای آن مبلغی مشخص نکرده است و نسب به عضو آسیب دیده، شدت جراحت و میزان آسیب وارد شده به فرد بر اساس نرخ دیه کامل و نظر کارشناسان پزشک قانونی قاضی مبلغی را به عنوان ارش در نظر می گیرد و مهلتی برای پرداخت آن وجود ندارد.
تبصره ۱- جراحت وارد شده به گردن جزء جراحات دیه بدن است.
تبصره ۲- هر یک از جراحات وارد شده به بدن با یک ضربه به وجود آمده باشد ولی از نظر سطح و عمق جراحت چند نوع جراحت محسوب شود برای تعیین دیه عمق ترین جراحت در نظر گرفته می شود. اگر جراحت با چند ضربه وارد شده ایجاد شده باشد مثلا با یک ضربه حارصه ایجاد شود و با یک ضربه دیگر تبدیل به جراحت موضحه شود برای هر جراحت دیه جداگانه حساب خواهد شد و جراحت وارده شده چه به وسیله یک نفر ایجاد شده باشد یا به وسیله دو نفر یا بیشتر فرقی در اصل موضوع ندارد.
ماده ۷۱۲ جراحات دیه جائفه؛ هرگاه گلوله یا تیزی علاوه بر جراحت های هاشمه، موضحه یا منقله به داخل بدن ( سینه گلو یا حلق ) فرو برود دو جراحت محسوب می شود و علاوه بر یکی از سه جراحت گفته شده جراحت جائفه نیز محسوب می شود.
ماده ۷۱۳ جراحات دیه نافذه؛ جراحتی که از گلوله یا نیزه بر دست و پا کسی وارد ایجاد شود برای مرد یک دهم دیه کامل و برای زن ارش ثابت تعیین می شود.
تبصره ۱- حکم مذکور درباره جراحت عضو هایی است که دیه آن بیشتر از یک دهم دیه کامل باشد، در عضو های با دیه کمتر یا مساوی با یک دهم ارش ثابت محسوب می شود.
تبصره ۲- اگر شی تیزی وارد بدن شود و از طرف دیگر بدن خارج شود دو جراحت نافذه محسوب می شود. یعنی دو دهم دیه کامل
ماده ۷۱۴ صدماتی که موجب تغییر رنگ پوست شود؛
سیاه شدن، کبود شدن و سرخ شدن پوست صورت به ترتیب هر کدام شش هزارم دیه کامل، سه هزارم دیه کامل و یک و نیم هزارم دیه کامل تعیین می شود.
ایجاد صدمات و تغییر رنگ پوست سایر اعضای بدن نصف مقادیر مذکور بر حسب مورد است.
تبصره ۱- در این حکم مابین عضو دیه مقدر و تعیین نشده تفاوت وجود ندارد و فرقی بین تغییر رنگ تمام یا قسمتی از پوست نیست.
تبصره ۲- تغییر پوست سر ارش ثابت است.
ماده ۷۱۵؛ صدمه ای که باعث ورم سر و بدن صورت شود ارش محسوب می شود اگر علاوه بر تورم باعث ایجاد تغییر رنگ هم شود شامل دیه و ارش ثابت خواهد بود.
نکته؛ دیه کامل ۴۸۰۰۰۰۰۰۰ میلیون تومان است البته این مبلغ برای ابتدای سال 1400 میباشد و هر سال تغییر میکند.
نکته؛ در ماه های حرام مانند محرم و صفر دیه جراحت به شیوه ماه های عادی حساب می شود اما دیه فوت شخص دو برابر تعیین شده است.
