شرط صفت در ازدواج
شرط صفت در ازدواج چیست؟
شرط صفت در ازدواج چیست و شامل چه مواردی می شود؟
در این زمینه گفته میشود، زمانی که زن و مردی قصد میکنند تا با یکدیگر پیمان ازدواج ببندند، این پیمان مانند هر پیمان دیگری نیازمند قول و قرار و شرط و شروطی است که هیچ کدام از زوجه نباید در ارتباط با آن تخلف کرده یا دروغ بگویند. لذا هر کدام از طرفین بایستی مطابق با این شرط و شروط رفتار کرده و به هیچ عنوان خلف وعده نکنند. از اینرو علاوه بر شروط ضمن عقد هر یک از طرفین می تواند شروط صحیحی را به عقد نامه اضافه کند. یکی از انواع این شروط، شرط صفت در ازدواج نام دارد. در این مقاله با موضوع شرط صفت در ازدواج با شما همراه هستیم و با هم به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت.
ازدواج یک پیمان است. این پیمان مانند هر پیمان دیگری میان دو نفر منعقد میشود. قطعا در این پیمان هر کدام از طرفین شروطی دارند. این شروط صحیح شامل موارد بیشماری میشود. این شروط باعث تعهد شده و طرفین را در چارچوبی مشخص به اجرا کردن تعهداتشان دعوت می کند. یکی از انواع این شروط شرط صفت در ازدواج نام دارد.
در یک تقسیم بندی کلی و در ماده 234 قانون مدنی بطور کامل و مفصل، در ارتباط با انواع شروط صحیحی که زوج و زوجه میتوانند آنرا لحاظ کنند توضیحاتی آمده است. این شروط به شرط صفت، شرط نتیجه در عقد نکاح و شرط فعل در ازدواج معروف هستند. لازم به ذکر است که این سه شرط احکام و قوانین خاص خود را دارند.
اما با توجه به این که موضوع مقاله ی ما مرتبط با شرط صفت می باشد. ما ابعاد این شرط را توضیح خواهیم داد.
شرط صفت در ازدواج یعنی شرط کردن وجود صفتی خاص و مشخص در طرف مقابل. هم زوج میتواند چنین شرطی برای زوجه بگذارد و هم زوجه میتواند وجود چنین صفتی را از زوج طلب کند، همچنین چنین شرطی می تواند در مهریه ی زن نیز لحاظ گردد.
شرط صفت در ازدواج (2)
شرط صفت در ازدواج از نگاه قانون
لذا در ماده 1128 قانون مدنی در این باره آمده است:
(هرگاه در یکی از طرفین صفت خاصی شرط شده و بعد از عقد معلوم شود که طرف مذکور فاقد وصف مقصود بوده برای طرف مقابل حق فسخ اعمال خواهد شد. خواه وصف مذکور در عقد تصریح شده یا عقد متباینا بر آن واقع شده باشد )
و این یعنی اگر قبل خواندن صیغه ی عقد زن و شوهر شرطی را تحت عنوان شرط صفت میان خودشان تعیین کنند و قرار بر این باشد که یکی از طرفین یا هر دو مطابق با آن رفتار کنند و صیغه ی عقد جاری گردد این بدین معنا است که طرفین باید بر انجام این شرط متعهد بمانند. حال اگر بعد از خواندن صیغه ی عقد یکی از طرفین ازین قرار یا ازین شرط سرپیچی نماید برای طرف مقابل حق فسخ آن صیغه ی ازدواج جایز خواهد بود.
شرط صفت همانطور که از نامش پیداست دلالت بر وجود صفتی خاص دارد.
به عنوان مثال: اگر مرد یا زنی قبل از جاری شدن صیغه عقد نسبت به دارا شدن یک مدرک تحصیلی یا یک جایگاه شغلی متعهد گردد و با طرف مقابل در اینباره قول و قراری بگذارد اما بعد از جاری شدن صیغه ی عقد نتواند به وعده ی خودش عمل نماید. یا وعده ای دهد اما بعد از ازدواج مشخص شود که وعده اش تو خالی بوده، طرف مقابل میتواند آن صیغه ی عقد را باطل کرده و به دلیل فریب در ازدواج خواستار جاری شدن صیغه ی طلاق گردد.
با این حال شرط صفت در مهریه چیست؟ همانطور که قبل تر ذکر کردیم اصلاح شرط صفت یعنی تعهد به وجود صفتی خاص در یک طرف یا در دو طرف. در ارتباط با مهریه این قضیه به معنای وجود صفتی خاص در مهریه می باشد. به عنوان مثال مرد به زن وعده می دهد که مهریه اش خصوصیات ویژه و منحصر بفردی را داراست. مثلا زمینی که مرد به زن به عنوان مهریه وعده اش را داده، دارای متر و معیار مشخص است. یا در منطقه ای خاص قرار دارد و یا از قیمتی معادل با یک مقدار مشخص برخوردار است. و زن با توجه به این شروط آن مهریه را می پذیرد اما بعد از جاری شدن صیغه ی عقد متوجه میشود که مشخصات مربوطه فاقد اعتبار بوده و یا شاید اصلا وجود خارجی نداشته باشند. در چنین شرایطی زن میتواند به دلیل حقه در ازدواج یا حقه در ارتباط با شروط مهریه، از خیار تخلف شرط مهریه استفاده کند. در چین شرایطی عقد نکاح صحیح و معتبر خواهد بود، اما در خصوص مهریه اینگونه عمل میشود که گویا در هنگام عقد نکاح مهریه ای تعیین نشده است و زن در صورت وقوع رابطه زناشویی، استحقاق مهرالمثل را خواهد داشت.
شرط صفت در ازدواج (3)
تخلف از شرط صفت در ازدواج چه عواقبی دارد؟
حال این سوال مطرح میشود که در صورت تخلف از این شرط ( شرط صفت در ازدواج ) چه پیامدهایی به بار خواهد نشست یا چه عواقبی تحمیل خواهند شد؟
بطور کلی این پیش فرض وجود دارد که هر کدام از طرفین یک معامله یا یک قرارداد از وعده های خودشان
سرپیچی نخواهند کرد. اما در صورت خلف وعده یا سر پیچی قطعا سروکارشان با قانون خواهد بود به این معنا که
این تخلف حق فسخ را برای طرف متضرر ایجاد کرده و قانون گذار این اجازه را به شخص متضرر می دهد که او به دلیل خلف وعده یا فریبکاری طرف مقابل، از حق فسخ قرارداد استفاده کند.
در ماده 235 قانون مدنی در اینباره آمده: هر گاه شرطی که در ضمن عقد شده است شرط صفت باشد و معلوم شود آن صفت موجود نیست کسی که شرط به نفع او شده است خیار فسخ خواهد داشت.
و خیار فسخ به این معناست که شخصی که شرط صفت در ازدواج به نفع او صادر شده است بعد از پی بردن به تزویر طرف مقابل میتواند طی تشریفات قانونی به فسخ عقد نکاح اقدام بکند. لذا این اتفاق پیامد یا عاقبت تخلف از شرط صفت در ازدواج می باشد. لازم به ذکر است که در مواردی حتی حق شکایت برای طرف مقابل جایز است و شخصی که فریب داده شده است میتواند علاوه بر درخواست جاری شدن صیغه ی طلاق از حق خودش برای شکایت قانونی استفاده کند. و این به دلیل فریب یا تدلیس در نکاح رخ میدهد.
