کیفرخواست چیست؟
کیفرخواست چیست؟
کیفرخواست به چه معنی است؟ چه زمانی کیفرخواست صادر می شود؟ مهمترین شرایط کیفرخواست چیست؟ در کیفرخواست چه مواردی درج می شود؟ کیفرخواست به چه معنی است؟ کیفرخواست توسط کدام نهاد صادر می شود؟ در کیفرخواست مجازات درخواست می شود؟ کیفرخواست چه کارکردی در قانون دارد؟ کارکرد یک وکیل در خصوص کیفرخواست چیست؟ آیا می توان نسبت به کیفرخواست اعتراض کرد؟ صدور کیفرخواست به چه معنی است؟ کدام بخش از قانون به کیفرخواست پرداخته است؟
اگر بخواهیم ساده و سریع بیان کنیم، کیفرخواست بعد از اثبات جرم توسط دادسرا صادر و به دادگاه مربوطه ارجاع داده می شود. در واقع کیفرخواست گزارش رسمی و قانونی و البته بسیار کوتاه از جرم اتفاق افتاده و دلایل آن است که به دادگاه ارجاع داده می شود. بر خلاف تصور بسیاری از افراد جامعه در کیفرخواست تقاضای مجازات انجام نمی شود. در کلام ساده تر دادستان در کیفرخواست تنها به اعلام جرم و اثبات آن اشاره می کند و هیچ تقاضا یا پیشنهادی برای نوع مجازات ندارد. یادتان باشد که تعیین مجازات تنها در حوزه اختیارات دادگاه است و هیچ نهاد قانونی یا دولتی دیگر نمی تواند به این حوزه وارد شود. با این تعریف کلی می توانیم وارد جزئیاتی از مفهوم کیفرخواست شویم و این مفهوم را ساده تر و بهتر بشناسیم.
برای فهم بهتر کیفرخواست باید چند مفهوم را به خوبی درک کنیم. اول این که کیفرخواست یک مفهوم در حوزه کیفری محسوب می شود. قانون کیفری ساختاری از قانون ایران محسوب می شود که به مفهوم جرم می پردازد. در واقع در این بخش از قانون مشخص می شود که چه فعلی جرم است و چگونه اثبات می شود، برای این جرم چه مجازاتی باید در نظر گرفته شود و همچنین این مجازات چگونه باید اجرا شود. بنابراین پیش از هر چیزی باید جرم را بشناسیم و بدانیم که قانون چگونه نسبت به اثبات یک جرم اقدام می کند.
کیفرخواست و مفهوم جرم در قانون
کیفرخواست به گفته یک وکیل پایه یک دادگستری از جمله مفاهیم مربوط به قانون کیفری است. از این رو به صورت مستقیم با مفهوم جرم سر و کار دارد. جرم بر خلاف تصور عموم جامعه مفهومی ساده نیست. بسیاری از افراد جرم را هر آن چیزی که خلاف قانون باشد می دانند. اما با توجه به این که قانون به واسطه اثبات جرم توانایی تصمیم گیری در خصوص جان، مال یا زندگی افراد را پیدا می کنند می توان گفت که قانون نسبت به اثبات جرم حساسیت بسیاری دارد و به سادگی هر فعلی را جرم انگاری نمی کند.
یک وکیل کیفری به خوبی می داند که زمانی قانون فعلی را جرم می داند که سه رکن اساسی برای آن اثبات شود. در کلام ساده تر زمانی برای یک متهم یا یک فعل کیفرخواست صادر می شود که سه رکن اساسی جرم توسط دادسرا اثبات شده باشد. این سه رکن عبارتند از رکن مادی، رکن معنوی و رکن قانونی. رکن مادی به این سوال پاسخ می دهد که آیا فعل اثرات منفی و آسیب زننده قابل اثباتی دارد یا خیر. در رکن معنوی قانون و دادسرا به این نکته توجه می کنند که آیا فاعل بر اساس دانش و آگاهی قبلی همچنین بر اساس نیتی سوء دست به این کار زده است یا خیر. همچنین دادسرا بر اساس رکن قانونی به مصادیق فعل در قانون توجه می کند. در کلام ساده تر زمانی می توان یک فعل را جرم دانست که قانون به صورت مستقیم یا مصداقی از آن فعل صحبتی کرده باشد. چرا که بر اساس ماده دو قانون مجازات اسلامی در صورتی که قانون نسبت به یک فعل سکوت کرده باشد نمی توان آن فعل را جرم تصور کرد. این نکته بسیار مهمی است که در خصوص اثبات جرم باید به آن توجه داشت.
کیفرخواست توسط کدام نهاد صادر می شود؟
نکته دیگری که در خصوص کیفرخواست وجود دارد این است که اساسا این مفهوم توسط دادسرا صادر می شود. بگذارید کمی ساده تر این موضوع را بیان کنیم. هر وکیلی در حوزه کیفری مانند وکیل قتل به خوبی می داند که اولین مرحله برای رسیدگی به یک پرونده یا دعوی کیفری در دادسرا اتفاق می افتد. در بیان ساده تر با ارائه دادخواست کیفری این دادسرا است که به این دادخواست رسیدگی می کند و شروع به بررسی پرونده می نماید.
مهمترین کارکرد دادسرا این است که پرونده را از نظر قانونی مورد بررسی قرار می دهد و سعی می کند فعل اعلام شده به عنوان جرم را از نظر سه رکن بیان شده در بالا مورد بررسی قرار دهد. بنابراین این دادسرا است که این سه رکن را بررسی می کند. قانون نیز برای بررسی این ارکان ابزارهای مختلفی از جمله امکان صدور انواع قرار را در اختیار دادسرا به ریاست دادستان قرار داده است.
در صورتی که دادسرا بتواند سه رکن مادی، معنوی و قانونی را برای فعل صورت گرفته اثبات کند، کیفرخواست مربوط به جرم را آماده و آن را همراه با پرونده مربوط به دادگاه ارسال می کند. بنابراین این دادسرا است که نسبت به صدور کیفرخواست و ارسال آن به دادگاه صالح ( دادگاه کیفری 1 یا 2، دادگاه انقلاب و … ) اقدام می کند.
کیفرخواست و موارد مندرج در آن
مهمترین کارکرد کیفرخواست اعلام جرم و دلایل آن است. در واقع مهمترین فاکتورهایی که در کیفرخواست بیان می شود عنوان جرم و کیفیت آن و همچنین دلایلی است که برای اثبات آن وجود دارد. این دلایل بر اساس همان سه رکن اثبات جرم بیان می شود. البته نکته ای که باید بدانید این است که تا زمان اعلام رای دادگاه همچنان جرم اثبات نشده محسوب می شود و نمی توان فرد را به عنوان مجرم شناخت. بنابراین حتی با صدور کیفرخواست که به منزله اثبات جرم توسط دادسرا محسوب می شود نمی توان فرد را مجرم دانست و این فرد تحت عنوان متهم در دادگاه حاضر خواهد شد. در کنار این موارد عناوین هویتی متهم، زمان و محل وقوع جرم، مواد قانونی که به آن استناد شده، قرار های صادر شده در دادسرا و همچنین سابقه محکومیت متهم در کیفرخواست بیان می شود.
نکته ای که وجود دارد این است که متهم امکان اعتراض به کیفرخواست در دادسرا را ندارد. چرا که دادگاه به طور کامل این کیفرخواست را مورد بررسی قرار می دهد و به متهم در خصوص اعتراض به آن و یا دفاع از خود زمان مقتضی را می دهد.
