مطالبه خسارت از کار افتادگی
مطالبه خسارت از کار افتادگی چگونه است؟
مطالبه خسارت از کار افتادگی هنگامی مطرح می شود که در نتیجه فعل یا اقدام زیان بار یک شخص، شخصی دیگر توانایی انجام کار را از دست بدهد. مطابق با ماده 1 قانون مسئولیت مدنی هرگاه رفتار یک شخص موجب بروز زیان مادی یا معنوی برای شخص بزه دیده شود، مسبب حادثه مسئولیت پرداخت کلیه خسارات را بر عهده خواهد داشت. برای مطالبه خسارت از کار افتادگی شرایط گوناگونی وجود دارد که در ادامه این نوشتار به بررسی مهمترین این شرایط خواهیم پرداخت.
شرایط مطالبه خسارت از کار افتادگی
برای آن که بتوان خسارت از کار افتادگی را مطالبه کرد باید شرایط زیر وجود داشته باشد:
وجود رابطه سببیت میان فعل زیان بار و از کار افتادگی بزه دیده؛ شرط اصلی برای آن که بتوان خسارت از کار افتادگی را مطالبه کرد، وجود رابطه علیت میان رفتار شخص، مثل رانندگی و نتیجه حاصل شده رابطه سببیت وجود داشته باشد. برای مثال اگر در نتیجه برخورد یک خودرو با یک عابر پیاده، شخص مصدوم توانایی انجام کار را به علت قطع نخاع از دست بدهد، مصدوم می تواند خسارت از کار افتادگی را مطالبه کند. اما اگر ثابت شود قطع نخاع شخص به دلیلی مثل سقوط از پنجره اتاق و … بوده است، نمی تواند خسارت از کار افتادگی را مطالبه کند. در واقع برای تحقق این شرط، از کار افتادگی باید در نتیجه رفتار یا فعل شخص محکوم علیه حادث شده باشد.
یکی دیگر از شرایط مطالبه خسارت از کار افتادگی این است که خسارت فقط باید یک بار جبران شود. در نتیجه اگر فرد خسارت از کار افتادگی را یک بار از بیمه دریافت کند، دیگر نمی تواند برای دریافت دوباره آن به راننده مقصر مراجعه کند. البته باید در نظر داشت که خسارت از کار افتادگی با دیه متفاوت است. ممکن است به دلیل وقوع آسیب هایی بر جسم بزه دیده، به او دیه تعلق گرفته شود.
خسارت از کار افتادگی به دلیل تقصیر شخص آسیب دیده حادث نشده باشد. برای مثال ممکن است ورود به یک منطقه نظامی ممنوع اعلام شده باشد. اگر شخص با وجود آگاهی داشتن نسبت به این ممنوعیت، به آن منطقه وارد شده و به او تیر اندازی شود، نمی تواند خسارت از کار افتادگی را مطالبه کند. به طور کلی عامل اصلی ورود خسارت از کار افتادگی نباید تقصیر شخص از کار افتاده باشد.
برای مطالبه خسارت از کار افتادگی، شخص آسیب دیده یا وکیل او باید در دادگاه حقوقی یا کیفری طرح دعوی کند. در ادامه شیوه مطالبه خسارت از کار افتادگی در هر یک از محاکم حقوقی و کیفری را مورد بررسی قرار می دهیم.
طرح دعوی در محاکم کیفری
چنانچه خسارت از کار افتادگی به دلیل ارتکاب یک جرم حادث شده باشد، تعیین میزان و نحوه پرداخت آن در صلاحیت دادگاه کیفری قرار دارد. برای مثال اگر شخصی در نتیجه ارتکاب جرم ضرب و جرح توانایی کار کردن را از دست داده باشد، دادگاه کیفری در ضمن رسیدگی به جرم ضرب و جرح، میزان خسارت از کار افتادگی و نحوه پرداخت آن را تعیین می کند.
مطابق با قانون آیین دادرسی کیفری، تحقیقات مقدماتی در خصوص جرم ضرب و جرح و سایر جرایم مشابه در دادسرای عمومی و انقلاب به عمل می آید. در صورتی که به نظر مقام های قضایی دادسرا، متهم مجرم باشد، کیفرخواست صادر شده و پرونده به دادگاه کیفری صالح ارسال می شود.
دادگاه کیفری پس از بررسی محتویات پرونده و صدور قرارهای مناسب، دستور تعیین وقت رسیدگی و احضار طرفین را صادر می کند. با حضور طرفین در جلسه دادرسی، دادگاه اظهارات آنان را استماع کرده و پس از اعلام ختم دادرسی حکم مقتضی را صادر می کند. دادگاه کیفری در ضمن صدور حکم به پرداخت خسارت از کار افتادگی، شخصی که مسئولیت پرداخت این خسارت را به عهده دارد نیز مشخص می کند. شرکت بیمه یا شخص مقصر حادثه حسب مورد ممکن است به عنوان مسئول پرداخت خسارت از کار افتادگی تعیین شوند.
مطالبه خسارت از کار افتادگی در دادگاه عمومی و حقوقی
رایجترین شیوه برای مطالبه خسارت از کار افتادگی، اقامه دعوای مطالبه در دادگاه عمومی و حقوقی است. برای این کار شخص از کار افتاده یا وکیل او باید دادخواست حقوقی را تنظیم کرده و به دادگاه ارسال نمایند. برای آن که به دادخواست مطالبه خسارت از کار افتادگی در دادگاه عمومی و حقوقی رسیدگی شود، اطلاعات زیر باید در دادخواست ذکر شده باشد:
نام، نام خانوادگی و سایر مشخصات شناسایی خواهان؛ خواهان شخصی است که دعوای حقوقی به درخواست او شروع شده و مدعی است حق او ضایع گردیده است. در موضوع مورد بحث ما خواهان همان شخصی از کار افتاده می باشد.
نام، نام خانوادگی و سایر مشخصات شناسایی خوانده؛ خوانده کسی است که دعوای حقوقی بر علیه او اقامه می شود. در موضوع مورد بحث ما خوانده کسی است که با رفتار زیانبار خود موجب از کار افتاده شدن خواهان شده است.
دلایل و منضمات؛ خواهان باید در این بخش از دادخواست کلیه اسناد و مدارکی که به استناد آن خود را مستحق دریافت خسارت از کار افتادگی می داند بیان کند. معمولاً به عنوان یکی از اسناد ضروری برای اثبات این دعوی، نظریه پزشک کارشناس مبنی بر از کار افتادگی خواهان است.
شرح دادخواست؛ در این بخش از دادخواست، خواهان باید سیر ترتیبی رخدادهایی که موجب از کار افتادگی وی و مطالبه خسارت شده است را بیان کند. برای مثال اگر وقوع یک تصادف رانندگی یا حادثه کار موجب بروز این خسارت شده، در قسمت شرح دادخواست، خواهان باید مکان، زمان و چگونگی رخ دادن آن سانحه را بیان کند.
مشاوره حقوقی
مطالبه خسارت از کار افتادگی با مراجعه به دادگاه کیفری یا حقوقی ممکن است. برای انجام این کار باید نسبت به قوانین و مقررات گوناگون مثل قانون تامین اجتماعی اشراف داشته باشید. گاه ارتکاب یک اشتباه کوچک حقوقی، ممکن است نتایج ناگوار فراوانی را در پی داشته باشد. از همین رو توصیه می شود پیش از انجام هرگونه اقدام حقوقی در ارتباط با مطالبه خسارت از کار افتادگی با یک یا چند نفر وکیل دادگستری مشاوره حقوقی داشته باشید.