محرومیت از ارث

محرومیت از ارث

محرومیت از ارث بر اساس قانون

محرومیت از ارث چیست؟ آیا امکان محرومیت از ارث وجود دارد؟ شرایط محرومیت از ارث چیست؟ چه زمانی امکان محرومیت از ارث وجود دارد؟ کارکرد یک وکیل پایه یک دادگستری در خصوص محرومیت از ارث چیست؟ مهمترین شرایط و نکات مربوط به محرومیت از ارث چیست؟ آیا بر اساس وصیت نامه امکان محرومیت از ارث وجود دارد؟ نظر قانون در خصوص محرومیت از ارث چیست؟ نهاد تصمیم گیری کننده در خصوص محرومیت از ارث چیست؟ نظر اسلام و شرع در خصوص محرومیت از ارث چیست؟ چرا قانون امکان محرومیت از ارث را فراهم نکرده است؟

محرومیت از ارث بدین معنی است که مالک اموال مانند پدر یک یا چند فرزند خود را از دریافت ارث محروم کند. به نوعی به هر دلیل وی نمی خواهد فرزند یا فرزندانش درصدی از اموال وی را صاحب شوند. اما مسئله ای که وجود دارد این است که قانون به صورت مستقیم امکان محرومیت از ارث را نداده است. در واقع آن چیزی که در جامعه از محرومیت از ارث شنیده می شود تنها تهدیدی است که بیشتر قدرت کلامی دارد تا قدرت عملیاتی! اما مسئله ای که وجود دارد این است که آیا فردی می تواند فرد دیگر را به صورت خود خواسته و بدون وجود موانع ارث از لیست وراث اموال خودش کنار بگذارد؟

در واقع ما در این مقاله به دنبال پاسخ به این سوال هستیم که آیا قانون این اجازه و اختیار را به فرد می دهد تا بتواند خودش بر اساس اهلیتی که دارد نسبت به انتخاب وراث اقدام کند و یا فردی را از بین وراث خارج نماید؟ با توجه به این که قانون این اجازه را به فرد نداده است می خواهیم با دلایل قانون آشنا شویم و این که اگر فردی به جد بخواهد این اقدام را انجام دهد آیا یک وکیل حقوقی می تواند در این مسیر به او کمک کند؟

محرومیت از ارث و بررسی مفاهیم

محرومیت از ارث بدین معنی است که فرد به عنوان مالک به هر دلیل تشخیص می دهد که یکی از افراد باید از لیست وراث خارج شود. به این حالت محروم شدن از ارث گفته می شود. در فیلم ها و سریال ها بسیار شنیده شده است که پدری در عصبانیت فرزند خود را از ارث محروم می کند و یا به هر دلیل پدری دوست ندارد فرزند او از اموال وی سهمی داشته باشد. نکته جالب توجه این جاست که در چنین فیلم و سریال ها به نوعی نشان داده می شود که گویی در واقعیت نیز چنین اتفاقی رخ می دهد و امکان محروم کردن ارث برای پدر وجود دارد. اما آن چیزی که حقیقت دارد چیز دیگری است.

بگذارید کمی به صورت بنیادی تر به این مسئله نگاه کنیم. قرآن و به تبع آن قانون در مسئله انحصار وراثت سعی می کند تقسیم اموال را بر اساس دو بعد و یا دو ابزار بسیار مهم انجام دهد. اول این که باید وراث مشخص شود و دوم این که باید میزان دارایی ها و همچنین بدهی و دیون متوفی تعیین گردد. بر اساس این دو بعد است که امکان تقسیم اموال برای قانون و دادگاه ایجاد می شود.

در تعیین وراث دو تعریف نسبی و سببی اهمیت پیدا می کند. بر اساس قانون خویشان متوفی یا به صورت سببی با وی در ارتباط بودند ( بر اساس عقد و نکاح ) و یا بر اساس تولد و بنا بر قاعده خون رابطه خویشاوندی داشته اند. مانند پدر، پسر، برادر، خاله و … . هر دو گروه بر اساس قانون و قاعده های مشخص به عنوان وارث می توانند شناخته شود.

محرومیت از ارث و مسئله خویشاوندی

مسئله ای که وجود دارد این است که محرومیت از ارث زمانی که موانع ارث ( مشخص شده بر اساس قانون ) وجود نداشته باشد بدین معنی است که یکی از این رابطه باید نقض شود. در واقع اگر فردی که باید از ارث محروم شود یک خویش سببی باشد باید قرارداد مربوط به این خویشاوندی منحل شده باشد و اگر فرد به عنوان یک خویش نسبی شناخته شود باید عملا ثابت شود که وی ارتباط  خونی ندارد و به صورت اشتباهی به عنوان یک خویش نسبی مطرح می شود. بنابراین در این رابطه چیزی نیست که به سادگی صورت بگیرد.

در کلام ساده تر محرومیت از ارث به معنی از بین بردن قانون و قاعده های روابط خویشاوندی است. از این روست که قانون نسبت به این موضوع مخالف است. حتی یک وکیل حقوقی تهران یا شهرستان که از تجربه کاری بالایی نیز برخوردار باشد نمی تواند به صورت مستقیم در این خصوص عمل کند.

محرومیت از ارث در عمل

محرومیت از ارث حتی بنا بر وصیت نامه نیز امکان پذیر نیست. در واقع اگر بخواهیم ساده تر بیان کنیم وصیت تملیکی تنها بر یک سوم اموال نافذ است. بنابراین متوفی تنها می تواند خویش خود را تنها از یک سوم اموال محروم کند. اما مسئله ای که وجود دارد این است که متوفی می تواند در صورت رضایت همه وراث برای بیش از یک سوم اموال خود وصیت داشته باشد.

در کلام ساده تر زمانی وصیت برای بیش از یک سوم اموال نافذ است که تمامی وراث آن را قبول داشته باشد. با رد وصیت توسط یکی از وراث تنها یک سوم از اموال تعیین شده در وصیت نامه نافذ خواهد بود. مابقی باید از طریق انحصار وراثت تعیین تکلیف شود.

اما از نظر عملی تنها یک مسیر واقعی برای محرومیت از ارث وجود دارد. در واقع اگر پدری بتواند رابطه نسبی خود و فرزند خود را نفی کند عملا امکان محروم کردن وی از ارث وجود دارد. در واقع اگر پدری بتواند ثابت کند که فردی که تحت عنوان فرزند وی شناخته می شود رابطه نسبی با وی نداشته و عملا فرزندش محسوب نمی شود می تواند این فرد را از ارث محروم نماید. در واقع با نفی نسب عملا فرد خود به خود از لیست وراث خارج می شود و نیاز به اقدام دیگری وجود ندارد. اما باید در نظر داشته باشید که استفاده از چنین مسیر چندان ساده نیست و نیاز به ادله اثبات بسیار قوی دارد. از این رو بهتر است پیش از هر اقدامی از یک وکیل مجرب در این حوزه کمک بگیرید.