مجازات عدم ثبت واقعه ازدواج
جرم عدم ثبت واقعه ازدواج
کانون خانواده از نهاد هایی است که اهمیت بسیار زیاد و ویژه ای دارد. همواره توجه قانون گذار به سوی استحکام این نهاد و همچنین ارتقا بخشیدن ساختار آن بوده است. یکی از وظایف مهم در ارتباط با تشکیل نهاد خانواده، ثبت نمودن این امر حقوقی و الزام طرفین به این مهم می باشد. امر ازدواج از جمله عقود رضایی می باشد. به این معنی که صرف در خواست ازدواج از یک طرف و پذیرفتن آن توسط طرف دوم برای صحیح بودن ازدواج کافی است و منوط به تشریفات اضافی و خاصی نخواهد بود. اما صلاح جامعه در الزامی بودن ثبت کردن امر ازدواج می باشد. اهمیت این امر تا آن حد است که جرم عدم ثبت واقعه ازدواج در قانون آمده است و برای آن توسط قانون گذار تعیین مجازات شده است.
الزامی بودن ثبت ازدواج
از جمله مواردی که در دین اسلام تحت عنوان امر مستحب مؤکد توصیه شده است، عقد نکاح می باشد. انجام این عقد ملزم به تشریفات خاصی نبوده و همین که طرفین رضایت خود را مبتنی بر رابطه ازدواج اعلام کنند و پس از جاری شدن صیغه عقد، ازدواج آنها معتبر و کاملا صحیح می باشد. با این حال به دلایل مختلف و متعدد اجتماعی، ثبت امر ازدواج برای آقایان توسط قانون گذار یک تکلیف قانونی تلقی می شود. به دلیل اینکه عدم ثبت نمودن ازدواج برای همسران آنان ممکن است عواقب خوبی نداشته باشد، تضمین اجرا نمودن عدم ثبت امر ازدواج را هم پیش بینی نموده است. در ادامه به بررسی جرم عدم ثبت واقعه ازدواج و مجازات تعیین شده برای این جرم خواهیم پرداخت.
طبق قوانین ازدواج، در ابتدا تنها ثبت ازدواج دائم برای مردان الزام داشت و مرد را موظف می کرد که در صورت ازدواج دائم، ظرف مدت معلوم ثبت ازدواج که برابر با بیست روز می باشد، به ثبت نمودن امر نکاح دائم اقدام نماید. پس از آن در قانون گذار در قوانین مصوب سال 1375 مجازات اسلامی عدم ثبت واقعه ازدواج دائم را جرم تلقی کرده و به موجب ماده 645 زوج وظیفه ثبت عقد دائمی را عهده دار می شد و در صورت ثبت نکردن نکاح، زوجه می توانست به جرم عدم ثبت واقعه ازدواج از وی شکایت کند.
در سال 1391 با به تصویب رسیدن قانون حمایت از خانواده و با توجه به اهمیت بقای نهاد خانواده و حمایت نمودن از این نهاد، در ماده 49 آن، ثبت نکردن ازدواج دائم توسط مرد جرم انگاشته می شود و برای آن مجازات نیز تعیین شده است. بر مبنای ماده ای که در بالا مطرح شد در قوانین حمایت از خانواده، ماده 645 قانون مجازات اسلامی که پیش تر ذکر شد، نسخ گردیده است. بر اساس مطالب ذکر شده و ماده نام برده، به منظور محفوظ ماندن کیان خانواده و حفظ بقای ساختار خانواده، ثبت کردن امر ازدواج دائم، طلاق و رجوع بر پایه مقررات الزامی خواهد بود. در صورت این که مردی اقدام به ازدواج طلاق یا رجوع نماید، بدون ثبت نمودن آن در دفاتر رسمی، به مجازات محکوم خواهد شد. لذا می توان گفت علاوه بر پیش بینی مجازات برای جرم عدم ثبت واقعه ازدواج، در ثبت نمودن طلاق نیز الزام وجود خواهد داشت. مجازات مرد به خاطر ثبت ننمودن واقعه نکاح دائم، تابع قوانین حمایت خانواده می باشد و در ادامه این مطلب قصد داریم به بررسی مجازات جرم عدم ثبت واقعه ازدواج بپردازیم.
مجازات جرم عدم ثبت واقعه ازدواج (2)
بررسی مجازات جرم عدم ثبت واقعه ازدواج
همان طور که در بالا به آن اشاره شد ثبت نمودن امر ازدواج و همچنین ثبت نمودن عقد موقت در برخی شرایط خاص که عبارتند از باردار شدن زوجه، توافق کردن طرفین و وجود شرط ضمنعقد مبنی بر ثبت رسمی عقد و ازدواج موقت، الزامی می باشد. در قانون مصوب برای حمایت از خانواده برای جرم ثبت نکردن واقعه ازدواج مجازات مشخص تعیین گردیده است و امکان استناد به ماده 645 قانون مجازات اسلامی برای آن وجود نخواهد داشت. بر طبق ماده 49 قانون مصوب حمایت از خانواده که مجازات جرم عدم ثبت واقعه ازدواج به قرار زیر می باشد:
” اگر زوج بدون ثبت نمودن در دفاتر رسمی اقدام به ازدواج دائم، طلاق یا فسخ نکاح نماید یا پس از رجوع ظرف مدت یک ماه آن را ثبت ننماید یا در مواردی که برای ثبت واقعه ازدواج موقت الزام وجود دارد، از آن خودداری نماید، علاوه برا ملزم شدن به ثبت رسمی عقد، به حبس تعزیری با درجه 7 و همچنین پرداخت جریمه نقدی با درجه 5 محکوم خواهد شد. “
طبق این ماده مجازات جرم عدم ثبت واقعه ازدواج دائم شامل جزای نقدی درجه 5 و علاوه بر آن حبس تعزیری درجه 7 می باشد. لازم به ذکر است که مجازات جرم عدم ثبت واقعه ازدواج تنها شامل آقایانی می شود که از ثبت نمودن ازدواج با خانم امتناع نموده اند و خانم را نمی شود برای این امر مجرم شناخته و به خاطر ثبت ننمودن ازدواج یا نکاح برای او مجازات تعیین نمود. مجازات برای جرم عدم ثبت کردن ازدواج یا نکاح در این ماده قانونی هم ازدواج و نکاح دائم را شامل می شود و هم برای ازدواج موقتی است که بر اساس قانون در آن مرد موظف به ثبت نمودن آن شده است.
مجازات جرم عدم ثبت واقعه ازدواج (3)
مرجع شکایت از جرم عدم ثبت واقعه ازدواج
طبق مقررات مرجع شکایت علیه جرم عدم ثبت واقعه نکاح یا ازدواج دائم یا موقت دادسرا می باشد. زوجه امکان شکایت کیفری از همسر خود به جرم عدم ثبت ننمودن ازدواج یا نکاح دائم و موقت را در دادسرا دارد. بدین وسیله زوج نه تنها به مجازات ثبت نکردن واقعه ازدواج دائم یا موقت محکوم خواهد شد، بلکه موظف به ثبت کردن عقد نکاح دائم یا موقت خود نیز می شود. این امر را می توان یک ضمانت اجرای حقوقی مطلوب برای بانوان دانست. لازم به ذکر است که زوجه این امکان را دارد که به جای شکایت نمودن علیه زوج به جرم عدم ثبت واقعه ازدواج، به صورت حقوقی اقدام نماید و به دادگاه دادخواست ثبت ازدواج یا نکاح موقت و دائم را ارائه دهد. برای این امر دادگاه خانواده، دادگاه صلاحیت دار و اصلح به منظور ملزم نمودن زوج به ثبت کردن واقعه نکاح دائم یا در موارد خاص نکاح موقت می باشد.
مقالات مرتبط:
