مجازات تقلب در کنکور
آیا تقلب در کنکور جرم تلقی می گردد؟
مجازات تقلب در کنکور در دو و سه دهه اخیر در ایران بازتاب های زیادی داشته است. قوانین، مقررات و آیین نامه های مختلفی در این زمینه وجود دارد. امتحانات نهایی و شرکت در آزمون سراسری برای دانش آموزان با استرس و دغدغه های زیادی همراه می باشد. آنها احتمالا برای دور زدن این تنش ها به راهکارهایی مانند تقلب کردن روی بیاورند.این در حالی است که مجازاتهای سختی در انتظار آنها می باشد. تقلب در کنکور جرم تلقی می گردد و در صورت مشاهده آن، عواقبی در پی خواهد داشت. نکته مهمی که باید به آن توجه کنید، این است فقط تقلب در آزمون جرم نیست؛ بلکه تقلب در امتحانات نهایی دانشگاه ها و مدارس نیز، در صورت مشاهده جرم بوده و باید مجازات شوید.
قوانین مربوط به مجازات تقلب در کنکور
در خصوص مجازات تقلب در کنکور دو قانون را می توان مورد بررسی قرار داد. آنها شامل قانون رسیدگی به تخلفات و جرایم در آزمون های سراسری و بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی می باشند. رسیدگی به مجازات تقلب در امتحان به عهده هیات بدوی و هیات تجدید نظر است. آنها متشکل از دو حقوقدان، مدیر کل حقوقی دستگاه ذیربط، مسئول اجرایی آزمون ها و معاون دستگاه مربوطه هستند.
قانون رسیدگی به تخلفات و جرایم در آزمون های سراسری
قانون رسیدگی به تخلفات و جرایم در آزمون های سراسری در سال 1384 در 13 ماده و 3 تبصره به تصویب شورای نگهبان رسیده است. در قانون مذکور عبارت آزمون سراسری به مجموعه کنکورهایی گفته می شود که در سطح کشوری برگزار می شوند. آنها شامل تمام آزمون های دانشگاه ها و موسسه های آموزش عالی می شوند. تخلفاتی که جرم تلقی گردیده در ماده 5 این قانون آمده عبارت هستند از:
هر عملی که باعث اخلال در برگزاری آزمون شده و یا اینکه وسایل غیر مجاز به جلسه آورده شود. در این شرایط، داوطلبان با مجازات اخطار کتبی و درج آن در پرونده داوطلب و همچنین حذف از گزینش در همان سال روبرو خواهند شد.
در صورتی که داوطلبان مرتکب تخلفاتی مانند ارائه مدرک یا گواهی جعلی در آزمون، تبانی با داوطلبان دیگر و عوامل اجرایی آزمون و ثبت نام با هویت مجعول گردند، با مجازات محرومیت از گزینش علمی در همان سال، رد قبولی داوطلبان در همان سال و محروم ماندن از شرکت در آزمون به مدت 10 سال مواجه خواهند شد.
مجازات تقلب در کنکور برای به کاربردن وسایل غیر مجاز مانند وسایل الکترونیکی محرومیت از شرکت در آزمون به مدت 10 سال، رد صلاحیت داوطلب و ابطال قبولی در همان سال می باشد.
کمک به داوطلب خارج از محدوده آزمون جهت پاسخ به پرسش های کنکور، جزای نقدی ده میلیون ریال تا یک میلیارد ریال، حبس از یک تا پنج سال یا اجرای هر دو تعیین شده است.
استفاده غیر مجاز از اطلاعات داوطلبان طبق ماده 7 جزای نقدی و حبس پیش بینی گردیده است.
جابه‌جا کردن برگه های سوالات و پاسخنامه داوطلبان با یکدیگر طبق ماده 7 جزای نقدی 10 میلیون ریال تا 1 میلیارد ریال همراه با حبس 1 تا 5 سال در نظر گرفته شده است.
علنی کردن سوالات آزمون، کوشش برای دستیابی به آنها و مشارکت در این امر به حبس 1 تا 5 سال به همراه جزای نقدی معین شده است.
معامله سوالات آزمون حین برگزاری آزمون و مشارکت در این امر، داوطلبان با جزای نقدی 10میلیون ریال تا 1 میلیارد ریال و حبس یک تا پنج سال مواجه خواهند شد.
از مصادیق مجازات تقلب در کنکور در ماده 7 قانون رسیدگی به تخلفات و جرایم در آزمون های سراسری اشاره شده است. بر اساس ماده 7 چنانچه ارتکاب به هر یک جرایم ماده 5 به صورت شبکه ای و گروهی انجام پذیرد، تشدید مجازات در پی خواهد داشت.
بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی
در قسمت تعزیرات قانون مجازات اسلامی نیز مجازات تقلب در کنکور پیش بینی گردیده است. طبق ماده 541 این قانون، هر شخصی که به جای داوطلب در هر یک از آزمون های کشوری (ورودی دانشگاه، موسسات آموزش عالی، تربیت معلم، امتحانات نهایی) شرکت کند، علاوه بر مجازات اداری و انتظامی، مشمول پرداخت جریمه نقدی می باشد. آنچه که در ماده 541 قانون مجازات اسلامی قابل توجه بوده، اشاره این قانون فقط به فرض حضور یک شخص به جای داوطلب دیگر می باشد و مصادیق دیگری در این قانون وجود ندارد. هر چند جزای نقدی در تاریخ 1399 مصوب هیات وزیران به 8 الی 25 میلیون ریال تغییر نموده است.
مصادیق مجازات تقلب در کنکور کشورهای دیگر
مجازات تقلب در کنکور در سایر کشورها نیز وجود دارد؛ اما نحوه برخورد، میزان مجازات و چگونگی آن از کشوری به کشور دیگر متفاوت است. مجازات های تعیین شده بر اساس سن کیفری داوطلبان به تصویب رسیده اند. برای مثال در کشور چین برای جرم تقلب در کنکور، حبس 7 سال و در کشور آلمان جریمه تقلب در امتحان و کنکور از اخراج تا جریمه نقدی پیش بینی گردیده است. در کشور ایران علاوه بر قانون مجازات اسلامی و رسیدگی به تخلفات، آیین نامه های انضباطی دیگری نیز وجود دارند که مجری آنها آموزش و پروش و وزارت علوم است. این وزارتخانه ها به سایر انواع تقلب ها که موضوع قانون رسیدگی به تخلفات و ماده 541 قانون مجازات اسلامی نیستند، رسیدگی می کنند. دانش آموزانی طبق ماده 541 قانون مجازات اسلامی مجازات می شوند که در سن کیفری قرار گرفته باشند؛ زیرا بر مبنای ماده 146 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392 افراد نابالغ مسئولیت کیفری ندارند.
مراحل رسیدگی به مجازات تقلب در کنکور
مشخص کردن مجازات تقلب در کنکور مانند تمام رویه های قضایی، یکه فرایند مشخصی را دارد. در این فرایند مسئولین برگزار کننده و داوطلبان با اعلام شکایت به سازمان سنجش، روند رسیدگی را آغاز می کنند. اگر برای متخلفین کنکور مجازاتی پیش بینی نشود، و طبق بندهای الف، ب و ج قانون رسیدگی به تخلفات، فقط با محرومیت از آزمون مواجه گردند، پرونده به دادسرا یا دادگاه کیفری ارسال نخواهد شد. در غیر این صورت، رسیدگی به پرونده از هیئت بدوی دادگاه شروع می شود. در مواردی که نیاز به تجدید نظر خواهی باشد، به هیات تجدید نظر ارجاع می گردد.
