مجازات انتشار تصاویر مبتذل در فضای مجازی
مجازات انتشار تصاویر مبتذل در فضای مجازی چیست؟
امروزه از آنجایی که افراد بیشتر به سمت فعالیت در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی متمایل شده اند، جرایم مربوط به این فضا از جمله انتشار تصاویر مبتذل نیز افزایش پیدا کرده اند. در این متن مجازات انتشار تصاویر مبتذل در فضای مجازی را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
مجازات انتشار تصاویر مبتذل در فضای مجازی مطابق با قانون مجازات اسلامی
در قانون مجازات اسلامی و در ماده 742 این قانون عقوبت و مجازات انتشار تصاویر مبتذل در فضای مجازی آورده شده است.
عین ماده 742 قانون مجازات اسلامی:
“هرکس به وسیله سامانه های رایانه ای یا مخابراتی یا حامل های داده محتویات مستهجن را منتشر، توزیع یا معامله کند یا به قصد تجارت یا افساد تولید یا ذخیره یا نگهداری کند، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (۵.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا چهل میلیون (۴۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
تبصره ۱- ارتکاب اعمال فوق در خصوص محتویات مبتذل موجب محکومیت به حداقل یکی از مجازاتهای فوق می شود.
محتویات و آثار مبتذل به آثاری اطلاق می گردد که دارای صحنه ها و صور قبیحه باشد.
تبصره ۲- هرگاه محتویات مستهجن به کمتر از ده نفر ارسال شود، مرتکب به یک میلیون (۱.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا پنج میلیون (۵.۰۰۰.۰۰۰) ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.
تبصره ۳ـ چنانچه مرتکب اعمال مذکور در این ماده را حرفه خود قرار داده باشد یا به طور سازمان یافته مرتکب شود چنانچه مفسد فی الارض شناخته نشود، به حداکثر هر دو مجازات مقرر در این ماده محکوم خواهد شد.
تبصره ۴ـ محتویات مستهجن به تصویر، صوت یا متن واقعی یا غیرواقعی یا متنی اطلاق میشود که بیانگر برهنگی کامل زن یا مرد یا اندام تناسلی یا آمیزش یا عمل جنسی انسان است.”
پس همانطور که مشخص است در قانون مجازات اسلامی در مورد مجازات انتشار تصاویر مبتذل در فضای مجازی در صورتی که مرتکب به عنوان مفسد فی الارض شناخته نشود دو نوع مجازات حبس از نود و یک روز تا دو سال و مجازات نقدی از 500 هزار تومان تا 4 میلیون تومان در نظر گرفته شده که بسته به نوع و شدت جرم ممکن است یکی یا هر دوی این مجازات شامل حال فرد مجرم شود. علاوه بر این ماده قانونی در ماده 743 قانون مجازات اسلامی نیز مجازات انتشار تصاویر مبتذل در فضای مجازی به صورت زیر آورده شده است:
عین ماده 743 قانون مجازات اسلامی:
“هرکس از طریق سامانه های رایانه ای یا مخابراتی یا حامل های داده مرتکب اعمال زیر شود، به ترتیب زیر مجازات خواهد شد:
الف) چنانچه به منظور دستیابی افراد به محتویات مستهجن، آنها را تحریک، ترغیب، تهدید یا تطمیع کند یا فریب دهد یا شیوه دستیابی به آنها را تسهیل نموده یا آموزش دهد، به حبس از نود و یک روز تا یک سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (۵.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا بیست میلیون (۲۰.۰۰۰.۰۰۰)ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد. ارتکاب این اعمال در خصوص محتویات مبتذل موجب جزای نقدی از دو میلیون (۲.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا پنج میلیون (۵.۰۰۰.۰۰۰) ریال است.
ب) چنانچه افراد را به ارتکاب جرائم منافی عفت یا استعمال مواد مخدر یا روانگردان یا خودکشی یا انحرافات جنسی یا اعمال خشونتآمیز تحریک یا ترغیب یا تهدید یا دعوت کرده یا فریب دهد یا شیوه ارتکاب یا استعمال آنها را تسهیل کند یا آموزش دهد، به حبس از نود و یک روز تا یک سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (۵.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا بیست میلیون (۲۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات محکوم می شود.
تبصره ـ مفاد این ماده و ماده (742) شامل آن دسته از محتویاتی نخواهد شد که برای مقاصد علمی یا هر مصلحت عقلایی دیگر تهیه یا تولید یا نگهداری یا ارائه یا توزیع یا انتشار یا معامله می شود.”
همانطور که مشاهده می شود مجازات انتشار تصاویر مبتذل در فضای مجازی در قانون مجازات اسلامی مسئله ای تعریف شده است و جز در مواردی که با اهداف علمی و عقلی و در جهت آموزش یا سایر مقاصد موجه انجام نشود انتشار تصاویر مبتذل در فضای مجازی جرم محسوب شده و مجازات مخصوص به خود را دارد.
مجازات انتشار تصاویر مبتذل در فضای مجازی (2)
مجازات انتشار تصاویر مبتذل در فضای مجازی- انتشار تصاویر دیگران
علاوه بر موارد فوق الذکر قانون مجازات اسلامی افرادی را که اقدام به انتشار تصاویر دیگران نیز در فضای مجازی می کنند مجرم می شناسد و در ماده 745 خود به این موضوع اشاره دارد.
عین ماده 745 قانون مجازات اسلامی:
“هرکس به وسیله سامانه های رایانه ای یا مخابراتی صوت یا تصویر یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگری را بدون رضایت او جز در موارد قانونی منتشر کند یا در دسترس دیگران قرار دهد، به نحوی که منجر به ضرر یا عرفاً موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (۵.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا چهل میلیون (۴۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.”
البته توجه داشته باشید که در این ماده قانونی اشاره شده است که انتشار تصاویر دیگران در صورتی جرم محسوب می شود که موجب آبروریزی آن فرد و هتک حرمت او شود پس در صورتی که در پس انجام این عمل قصد و نیت مذکور وجود نداشته باشد و انتشار تصاویر تنها به منظور شناخته شدن فرد یا شهرت او انجام شود جرم محسوب نشده و دارای عقوبت یا مجازات نمی باشد.
مجازات انتشار تصاویر مبتذل در فضای مجازی (1)
مجازات تهدید به انتشار تصاویر مبتذل در فضای مجازی
حال که با مواد قانونی مذکور در قانون مجازات اسلامی در رابطه با مجازات انتشار تصاویر مبتذل در فضای مجازی آشنا شدیم، ممکن است برای برخی افراد این سوال پیش آید که آیا تهدید به انتشار تصاویر مبتذل در فضای مجازی نیز جرم محسوب می شود و دارای مجازات است یا خیر؟ درباره پاسخ این پرسش توجه شما را به ماده 669 قانون مجازات اسلامی که در این باره وضع شده است جلب می کنیم.
عین ماده 669 قانون مجازات اسلامی:
“هر گاه کسی دیگری را به هر نحو تهدید به قتل یا ضررهای نفسی یا شرفی یا مالی و یا به افشاء سری نسبت به خود یا بستگان او نماید، اعم از اینکه به این واسطه تقاضای وجه یا مال یا تقاضای انجام امر یا ترک فعلی را نموده یا ننموده باشد به مجازات شلاق تا (۷۴) ضربه یا زندان از دوماه تا دو سال محکوم خواهد شد.”
پس از آنجایی که تهدید به انتشار تصاویر مبتذل در فضای مجازی، نوعی تهدید به ضرر شرفی و آبرویی و افشای سر فرد مورد تهدید یا بستگان او، محسوب میشود دارای مجازات و فرد مرتکب مجرم محسوب می شود.