قرارهای دادسرا
قرارهای دادسرا
قرارهای دادسرا چیست؟ مهمترین قرارهای دادسرا کدام ها هستند؟ علت نیاز به قرارهای دادسرا چیست؟ قرارهای دادسرا چه کارکردی دارند؟ کدام قانون اجازه صدور قرارهای دادسرا را داده است؟ تفاوت حکم با قرارهای دادسرا چیست؟ قرارهای دادسرا در کدام حوزه صادر می شوند؟ مهمترین نکات در خصوص قرارهای دادسرا کدام است؟ قرارهای دادسرا چه ویژگی هایی دارد؟ قرارهای دادسرا قابل اعتراض است؟ یک وکیل چه کارکردی می تواند در خصوص قرارهای دادسرا داشته باشد؟ شرایط قرارهای دادسرا چیست؟
قرارهای دادسرا از جمله مهمترین ابزارهای قانونی در حوزه کیفری محسوب می شود که به دادسرا این قدرت را می دهد که بتواند در جهت کشف و اثبات جرم و یا در جریان اجرای احکام از آن استفاده کند. در واقع قرارهای دادسرا مهمترین ابزار و اهرم برای کش و اثبات جرم محسوب می شود. این قرارها به دادسرا این قدرت را می دهد که بتواند از تمام ظرفیت های قانونی به شکل محدود و البته موقت استفاده کند. نکته مهمی که در خصوص قرارهای دادسرا وجود دارد این است که قرار تنها رای و دستوری است که از طرف دادسرا صادر می شود. در کلام ساده تر دادسرا امکان صدور حکم را ندارد. تنها دادگاه است که امکان صدور قرار یا حکم را در پرونده دارد. حال برای این که بتوانیم قرارهای دادسرا را بشناسیم و کارکرد آن ها را درک کنیم باید با دو عنوان قرار و دادسرا به صورت جداگانه آشنا شویم. در این صورت است که می توانیم انواع قرارهای دادسرا را مورد بررسی قرار دهیم.
قرارهای دادسرا و مفهوم قرار در قانون
قرارهای دادسرا از دو عنوان قرار و دادسرا به صورت جداگانه تشکیل شده است. در قانون دو نوع رای از نظر بنیادی در نظر گرفته شده است. به طور کلی قرار و حکم انواع این رای ها محسوب می شود. در قانون ایران حکم به رای گفته می شود که اولا قاطع و ثانیا در جهت ماهیت دعوی باشد. اما اگر دستور یا رای صادر شده یکی از این دو ویژگی را نداشته باشد به آن قرار گفته می شود.
به طور کلی قرار به عنوان یک ابزار در دادگاه های کیفری و حقوقی مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع می توانیم اینگونه بیان کنیم که دادگاه و یا دادسرا به واسطه قرار این امکان را پیدا می کنند که دستورات خاصی را صادر کنند و یا اجازه هایی را به مجریان قانون در جهت رسیدگی به پرونده بدهند. در این صورت قرار قاطعیت خود را از دست می دهد و همچنین در جهت ماهیت دعوی نیز محسوب نمی شود.
قرارهای دادسرا و نگاه به مفهوم دادسرا در قانون
قرارهای دادسرا به مفهوم دادسرا نیز وابسته است. همانطور که گفتیم قرارها هم در دادسرا و هم در دادگاه صادر می شوند. همچنین قرارها در هر دو گروه قانون یعنی گروه قوانین کیفری و گروه قوانین حقوقی نیز استفاده می شود. اما زمانی که از عنوان دادسرا در کنار قرار استفاده می کنیم می توانیم کاملا قاطعانه بیان کنیم که منظور از آن، قرارهای کیفری است.
برای این که بتوانیم با مفهوم دادسرا آشنا شویم باید ابتدا بدانیم که قانون کیفری اساس چه قانونی است و چه کاربردهایی می تواند داشته باشد. به طور کلی همه مفاهیم موجود در قانون کیفری بر اساس جرم تدوین شده است. در کلام ساده تر قانون کیفری به این سوالات پاسخ می دهد که چگونه می توان یک جرم را اثبات کرد؟ در صورت اثبات چه مجازاتی برای آن با در نظر گرفته شود؟ همچنین در این بخش از قانون نحوه اجرایی شدن مجازات و نظارت بر آن نیز مورد بررسی قرار گرفته است. از بین این سه فاکتور مهم در قانون کیفری دو مورد از آن ها تحت اختیارات دادسرا و یک مورد از آن را دادگاه کیفری رسیدگی می کند. اثبات جرم و نظارت بر اجرایی شدن مجازات از کارهایی است که دادسرا انجام می دهد و صدور مجازات بر اساس مندرجات پرونده بر عهده دادگاه است.
به نوعی دادخواست کیفری در اولین مرحله وارد دادسرا می شود. دادسرا با بررسی دادخواست سعی می کند ثابت کند که آیا جرمی اتفاق افتاده است یا خیر. بعد از آن اگر اثبات شود که جرمی واقع شده، دادسرا با صدور کیفرخواست پرونده را به دادگاه صالح ارجاع می دهد. دادگاه بعد از بررسی پرونده و کیفر خواست، نسبت به صدور حکم اقدام می کند. بعد از آن مجازات صادر شده به دادسرا ارجاع می شود تا نسبت به اجرا و نظارت بر آن اقدام شود. بنابراین دادسر یکی از مهمترین عناوین قانونی محسوب می شود. این کل کارکرد دادسرا در قانون کیفری محسوب می شود. حال نقش قرارهای دادسرا در این بین چیست؟
قرارهای دادسرا چیست؟
قرارهای دادسرا بر اساس تعاریفی که از قرار و دادسرا ارائه دادیم قابل دسترس و مشخص است. به طور کلی می توانیم اینگونه بگوییم که دادسرا تنها قادر به صدور قرار است و نمی تواند هیچ حکمی را صادر کند. قرارهای دادسرا به نوعی شبیه به یک ابزار مهم قانونی محسوب می شود. در واقع می توان گفت که قرارهای دادسرا عمدتا در جهت کشف و تعقیب جرم و اثبات آن کارایی دارد. از این رو بر اساس کاربردی که قرارهای دادسرا دارند آن ها را به انواع مختلف تقسیم بندی کرده اند. انواع قرارهای دادسرا در ادامه آورده ایم.
قرار جلب به دادسری از انواع قرارهای دادسرا است که کارایی بسیار زیادی دارد. به طور کلی زمانی قرار جلب صادر می شود که دادسرا مطمئن شود متهم مجرم است. از دیگر قرارهای دادسرا را می توان قرار منع تعقیب دانست. در واقع در صورتی که ثابت شود متهم مجرم نیست و یا دلایل کافی برای اثبات جرم او وجود ندارد، دادستان قرار منع تعقیب را صادر می کند. قرار موقوفی تعقیب نیز از دیگر انواع قرار های دادسرا محسوب می شود. این قرار بدین معنی است که شرایطی ایجاد شود که به دلایلی غیر از دلایل مرتبط به جرم امکان پیگیری متهم وجود نداشته باشد. به طور مثال با مرگ متهم یا گذشت شاکی این قرار صادر می شود. قرار ترک تعقیب از دیگر قرارهای مهم دادسرا است. این قرار زمانی صادر می شود که شاکی پیش از صدور کیفر خواست رضایت خود را اعلام کند. همه این ها از قرارهایی است که در دادسرا استفاده می شود.
