شرایط پرونده در صورت فوت متهم
شرایط پرونده در صورت فوت متهم چگونه است؟
شرایط پرونده در صورت فوت متهم بسته به نوع پرونده ( حقوقی یا کیفری) و یا محکومیت و یا در صورت وجود جزای نقدی یاغیر نقدی برای متهم متفاوت است. باید یادآوری کرد که رسیدگی به پرونده قضایی طبق قانون تا صدور حکم و اجرای آن ادامه دارد. توقف در رسیدگی به پرونده و تعلیق و مختومه شدن پرونده به شرایطی ویژه ای بستگی دارد. در حال کلی رسیدگی به پرونده قضایی با وجود شرایطی متوقف یا کلا مختومه می شود. زمانی که رضایت شاکی اخذ شود و یا شاکی عدم ادامه رسیدگی را از دادگاه خواستار شود. یا زمانی که محکوم علیه یا متهم فوت شود. یا اعتبار امر مختومه و یا در صورتی که متهم دچار زوال عقلی و جنون شود و یا در کما باشد. در این حالت بستگی به نوع پرونده یا پرونده مختومه می شود و یا روند رسیدگی متعاقبا به تعویق خواهد افتاد و یا در صورت فوتی از ورثه حقوقی و دیه مطالبه می شود. مجازات اسلامی؛ قصاص، دیه، حدود و مجازات های تعزیری است. کدام یک از این مجازات ها در صورت فوت متهم همچنان به قوت خود باقی است و باید از وراث و ماترک شخص فوت شدت ادامه مجازات را خواستار بود. در ادامه این مبحث به شرایط پرونده در صورت فوت متهم در پرونده حقوقی و کیفری بیشتر آشنا خواهیم شد.
شرایط پرونده در صورت فوت متهم در مسائل حقوقی
چنانچه در روند رسیدگی به پرونده های حقوقی متهم طی تصادفی به کما رفته یا محجور شود و یا به دلیل زوال عقل و جنون و یا هر دلیل دیگر نتواند در جلسات دادگاه حضور یابد و نتوان بر وی حکمی را اجرا کرد مانند وقتی که فوت شده باشد پرونده خود به خود از موضوعیت خارج می شود. در پرونده های حقوقی موضوع گرفتن حقی است. پس از این لحاظ نحوه رسیدگی در پرونده های کیفری متفاوت خواهد بود. مثلا اگر فوت شده متهم به کشیدن چک بلامحل بود و برای این منظور باید مبلغی را به محکوم له یا شاکی پرداخت کند و اگر در طی رسیدگی و قبل از صدور حکم یا قبل از پرداخت بدهی و تسویه با شاکی متهم فوت شد از سوی دادگاه وراث وظیفه پرداخت بدهی به شاکی را دارند. در حالت کلی پرونده های حقوقی اگر محکوم علیه به پرداخت مالی محکوم شود و شخص قبل از پرداخت فوت کند دادگاه از ماترک او میزان بدهی را مشخص می کند و یا پرتوان مجبور به پرداخت می شوند. در ادامه نحوه رسیدگی به پرونده های کیفری خواهیم پرداخت.
شرایط پرونده در صورت فوت متهم (1)
شرایط پرونده در صورت فوت متهم در مسائل کیفری
شرایط رسیدگی به پرونده در صورت فوت متهم در مسائل کیفری از جهاتی متفاوت با پرونده حقوقی خواهد بود. حکمی که در دادگاه کیفری برای متهم صادر می شود، حکم کیفری است و خود شخص مسئول جرم ارتکاب شده است، نه خانواده و کس دیگر، چنانچه حکم بر مجازات فردی مانند حبس و قصاص و یا مالی بود طبق قانون دادرسی اجرای حکم کیفری خود به خود متوقف خواهد شد. در این حالت وراث شخص باید مشخص شوند و به دادگاه خوانده شوند تا بدهی فوت شده را پرداخت نمایند. البته اگر وراث شرایط پرداخت را نداشته باشند، دادخواست اعسار را تنظیم می کنند و حکم دادگاه نیز با توجه به این دادخواست تغییر پذیر است. در حکم کیفری متهم باید تحمل محکومیت کیفری شود و در صورت بدهکاری مالی، همزمان هم محکوم به پرداخت بدهی می شود و هم به تحمل حبس خواهد شود.
بدهی شخص فوت شده در مسائل حقوقی و کیفری کاملا مشخص است. اما در خصوص محکومیت فردی در صورت فوت متهم خود به خود لغو می شود. زیرا هر کسی مسئول رفتار خود است و خانواده وی در قبال ارتکاب به جرم وی هیچ مسئولیتی ندارند. فرق اساسی در پرونده های کیفری و حقوقی در این مسئله است. مثلا شخصی که در دادگاه کیفری محکوم به پرداخت دیه و حبس شش ماه شود و فوت کند، وراث وی با محکوم به پرداخت دیه می شوند و یا از ماترک وی پرداخت خواهد شد، اما در مورد حبس شخص متهم خود به خود حکم لغو می شود. چون کسی از خانواده او را به جای وی حبس نمی کنند.
رسیدگی به مجازات تعزیری در صورت فوت متهم
در صورتی که متهم به مجازات تعزیراتی محکوم شده باشد و در حین اجرای حکم متهم فوت شود هیچ مسئولیتی بر عهده اشخاص خانواده او نیست. مجازات تعزیراتی شامل جزای نقدی و گاها حبس است که برای جرم های مانند فحاشی و توهین است. جزای نقدی مجازات های تعزیری مبحثی کاملا جدا با مبحث بدهی و دیه است. طبق قانون نمی توان کسی را به جای کسی مجازات کرد. پس مسئولیت رفتار هر فرد خودش است و در صورت فوت متهم به جرم تعزیری مسئولیتی متوجه وراث و خانواده او نمی شود. مجازات های مالی و غیر مالی در هر درجه ای در صورت فوت متهم کاملا لغو می شود.
راهکاری برای فوت متهم در پرونده های چند متهمه
در برخی از پرونده های قضایی چند نفر به عنوان محکوم علیه یا متهم در جایگاه پاسخگویی قرار خواهند گرفت. اگر یکی از متهمان چنین پرونده ای فوت کند راهکار قانونی درباره رسیدگی به این موضوع چیست؟ در این حالت روند پرونده به حالت تعلیق در نمی آید و کماکان پرونده مورد رسیدگی قضایی قرار خواهد گرفت. در صورت فوت یکی از متهمین، محکومیت فرد فوت شده چنان که گفته شد بررسی می شود. اما سایر متهمین به اوضاع سابق مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت.
مشاوره با وکیل در مورد جرایم قضایی فوت متهم
شرایط پرونده در صورت فوت متهم را بیان کردیم. گاهی رسیدگی این پرونده پیچیدگی هایی را دارد که وکیل با تجربه و با سابقه مشرف به تمامی مسائلی است که در چنین پرونده ای موجود است. گاهی فوت شده ماترک ندارد و یا وراث متوفی توانایی پرداخت بدهی او را ندارند بررسی این مسائل و تشریح آن در تخصص وکیل است. یا شاکی پرونده ای که متهم او فوت شده است و برای چگونگی رسیدگی به پرونده دچار ابهاماتی شده است. در هر حال مشورت با وکیل مجرب را در خصوص این پرونده توصیه خواهیم کرد.
