رسیدگی به جرایم کودکان و نوجوانان

رسیدگی به جرایم کودکان و نوجوانان

رسیدگی به جرایم کودکان و نوجوانان بر اساس قانون

رسیدگی به جرایم کودکان و نوجوانان چگونه است؟ شرایط رسیدگی به جرایم کودکان و نوجوانان چیست؟ برای رسیدگی به جرایم کودکان و نوجوانان باید چه مواردی مهیا شود؟ مهمترین نکات مربوط به رسیدگی به جرایم کودکان و نوجوانان چیست؟ چرا برای رسیدگی به جرایم کودکان و نوجوانان روند جداگانه ای در نظر گرفته است؟ رسیدگی به جرایم کودکان و نوجوانان چه تفاوتی با روند عادی دارد؟ آثار رسیدگی به جرایم کودکان و نوجوانان چیست؟ آیا در رسیدگی به جرایم کودکان و نوجوانان تخفیف قانونی در نظر گرفته می شود؟ کارکرد یک وکیل پایه یک دادگستری در خصوص رسیدگی به جرایم کودکان و نوجوانان چیست؟

رسیدگی به جرایم کودکان و نوجوانان یکی از مهمترین مسائل قانونی است که جامعه جهانی به جداسازی روند آن تاکید دارد. در کلام ساده تر قوانین بین المللی معتقد است که کودک حتی در صورتی که مرتکب جرمی شود باید به شیوه ای مجزا از افراد بزرگسال مورد بازخواست قانونی و مجازات قرار بگیرد. از طرف دیگر کودک این حق را دارد که بتواند از تخفیفات ویژه قانونی استفاده کند. به نوعی قانون مکلف است نسبت به کودکان مجرم سهل انگار تر باشد. همین مسئله باعث شده است که دادگاه و دادسرای مخصوص کودکان در روند رسیدگی به جرایم کودکان و نوجوانان در نظر گرفته شده است که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت.

آن چیزی که ما در ادامه می خواهیم به آن بپردازیم این است که روند رسیدگی به جرایم کودکان و نوجوانان چگونه است و قانون چه تخفیفاتی در این خصوص در نظر گرفته است. آن چیزی که باید به آن توجه داشته باشیم این است که کودک از دید قانون در ایران و قانون در امور بین المللی کمی متفاوت است. اما با توجه به این که قانون امور بین الملل اهمیت و ضرورت بالاتری داری، قوانین در خصوص رسیدگی به جرایم کودکان و نوجوانان بر اساس قوانین بین المللی تعریف شده است. در ادامه به این موضوع خواهیم پرداخت. با ما در ادامه همراه باشید.

رسیدگی به جرایم کودکان و نوجوانان و بررسی مفاهیم

رسیدگی به جرایم کودکان و نوجوانان را زمانی می توانیم به درستی متوجه شویم که با چند مفهوم مهم و اساسی آشنا شویم. اولین سوالی که مطرح می شود این است که از دید قانون یا بهتر بگوییم قوانین بین المللی کودک به چه کسی گفته می شود؟ قوانین هر فرد زیر 18 سال را در دسته کودک و نوجوان قرار می دهد. بنابراین قوانین مربوط به امور کودکان بر اساس قوانین بین المللی برای تمامی افراد زیر 18 سال باید اعمال شود.

در قانون ایران نیز این مسئله رعایت شده است و برای تمامی افراد زیر 18 سال روند رسیدگی به جرایم کودکان و نوجوانان مورد استفاده قرار می گیرد. این قوانین شرایط خاص و ویژه ای دارند. به طور مثال قانون این اجازه را نمی دهد که فرد زیر 18 سال که تحت عنوان کودک یا نوجوان شناخته می شود اعدام شود.

رسیدگی به جرایم کودکان و نوجوانان از چارچوب های خاصی ساخته شده است. در قوانین ایران روند دادرسی برای کودکان زیر 15 سال با کودکان میان 15 تا 18 سال کاملا متفاوت است. به طور مثال برای کودکان زیر 15 سال تنها یک قرار ( قرار الزام به حضور ) صادر می شود. این در حالی است که برای کودکان بالای 15 سال سه قرار از جمله قرار نگهداری موقت صادر می شود.

اما سوالی که در این خصوص مطرح می شود این است که تفاوت عملی دیگری میان رسیدگی به جرایم کودکان و نوجوانان و روند عادی وجود دارد؟ در حالت عملی تفاوت چندان زیادی را شاهد نیستیم. در واقع یک وکیل کیفری به خوبی می داند که برای اثبات جرم صورت گرفته همچنان به سه فاکتور مادی، معنوی و قانونی توجه می شود. از طرف دیگر دادسرا به عنوان اولین مرجع تصمیم گیری کننده و به عنوان مرجع صادر کننده جرم شناخته می شود. بنابراین در روند رسیدگی به جرایم مربوط به کودکان و نوجوانان همچنان دادسرا نسبت به بررسی جرم اقدام کرده سپس در صورت اثبات جرم با صدور کیفرخواست دعوی را به دادگاه صالح ارجاع می دهد. این موارد از تشابه های مهم و بنیادی بود که میان رسیدگی به جرایم کودکان و نوجوانان و روند عادی رسیدگی به جرایم وجود دارد.

رسیدگی به جرایم کودکان و نوجوانان و تفاوت ها

اما به هر حال قانونگذار بر اساس شرایط سنی و ویژگی های روحی کودک شرایط نسبتا ویژه ای را برای وی در طی روند دادرسی در نظر گرفته است. یکی از مهمترین شرایط این است که در همه انواع دعاوی کیفری و مجازات های صادر شده امکان تجدیدنظرخواهی وجود دارد. بنابراین حتی در خصوص جرایمی که به صورت عادی امکان تجدید نظر خواهی برای آنها وجود ندارد، در رسیدگی به جرایم کودکان و نوجوانان امکان درخواست تجدید نظر برای آن ها نیز فراهم شده است.

یکی از دیگر از ویژگی های مربوط به این دادرسی این است که وجود مشاور در روند دادرسی الزامی است. نکته ای که باید بدانید این است که مشاور نمی تواند در رای صادر شده دخالت کند اما حضور او در روند دادرسی و دادگاه الزام قانونی دارد. در بسیاری از موارد دادگاه باید به صورت حضوری برگزار شود. مگر این که ثابت شود برگزاری دادگاه با حضور کودک می تواند باعث فشار روانی و عصبی شود. از این رو در برخی از موارد با اجازه دادگاه امکان برگزاری غیابی دادگاه نیز وجود دارد.

به طور کلی مسئله ای که باید در خصوص رسیدگی به جرایم کودکان و نوجوانان به آن توجه داشت و هر وکیل کیفری تهران و شهرستان به خوبی به آن آشنایی دارد این است که قانونگذار بر اساس قوانین بین المللی باید برخی حقوق را نسبت به کودکان و نوجوانان رعایت کند. این حقوق در قانون ایران گنجانده شده است و باید توسط دادگاه های داخلی به خوبی رعایت شود. یکی از مشکلاتی که هر وکیل باید به آن توجه داشته باشد این است که این حقوق باید به صورت کامل رعایت و اجرا شود. این مسئله را می توانیم یکی از مهمترین کارکردهای وکیل در این حوزه بدانیم.