راه های طلاق برای زن
زندگی مشترک با جاری شدن خطبه ی نکاح آغاز و با خواندن صیغه ی طلاق پایان می یابد. همان طور که می دانید قانون کشور ما، حق طلاق را به زوج داده و او بدون داشتن هیچ دلیلی تنها با پرداخت حقوق مادی زن می تواند وی را طلاق دهد. اما تقاضای طلاق از سمت زن به ویژه زمانی که مرد مخالف این امر باشد، فرایندی طولانی داشته و نیازمند ارائه ی دلایلی محکمه پسند می باشد. در این مقاله قصد داریم به بررسی انواع راه های طلاق برای زن بپردازیم.
منظور از طلاق چیست؟
زندگی زناشویی همیشه سرشار از خوشی نیست و گاهی با شکست روبرو می شود. به همین خاطر احکام اسلامی در این گونه شرایط راهی برای پایان دادن به زندگی مشترک همراه با عسر و حرج قرار داده است. اگرچه طلاق، مکروه ترین حلال خدا می باشد، اما در سایه ی آن می توان به زندگی مشترک همراه با سختی پایان داد. در واقع هنگامی که زوجین قادر به ادامه ی زندگی با یکدیگر نیستند، تصمیم به جدایی و طلاق می گیرند.
به موجب قانون مدنی کشور ما، حق طلاق با مرد بوده و در هر زمانی با پرداخت حقوق مادی زن و با رعایت تشریفات خاص می تواند زوجه را طلاق دهد. اما مطابق با مواد 1119، 1129 و 1130 قانون مدنی، دادخواست طلاق از سوی زن باید با ارائه ی دلیل و مدرک باشد. بی گمان یکی از مهم ترین راه های طلاق برای زن، داشتن دلایل محکمه پسند می باشد. اگرچه حق طلاق با مرد بوده و او برای طلاق نیازی به دلیل ندارد، اما قانونگذار به منظور جلوگیری از سوء استفاده ی مرد از این حق، راه هایی را برای زن در نظر گرفته که در صورت وجود هریک، امکان دادخواست طلاق برای او فراهم گردد.
آشنایی با راه های طلاق برای زن
همان طور که اشاره کردیم برای زن نیز امکان دادخواست طلاق از دادگاه وجود دارد. اما این دادخواست منوط به ارائه ی دلایل معتبر و اثبات آن ها در دادگاه می باشد. به عبارت دیگر زن همانند مرد این امکان را ندارد که در هر شرایطی و بدون ارائه ی دلایل محکمه پسند، دادخواست خود را تحویل مراجع قضایی دهد. با این وجود قانونگذار شرایطی را برای زوجه فراهم نموده که با استناد به آن ها راهی برای طلاق داشته باشد.
در ادامه به مهم ترین راه های طلاق برای زن اشاره می کنیم.
استناد به شروط دوازده گانه ی طلاق
پیشتر اشاره کردیم که زن در صورتی می تواند دادخواست طلاق خود را به دادگاه تقدیم کند که دلایلی برای جدایی داشته باشد. یکی از مهم ترین و نخستین راه های طلاق برای زن، استناد به شروط ضمن عقد می باشد. در حقیقت مطابق با شروط عقدنامه، اگر مردی به همسر خود در ارتباط با موارد زیر وکالت بلاعزل داده باشد، زوجه می تواند با مراجعه به دادگاه و دریافت حکم، امکان طلاق را برای خود فراهم سازد. این شروط به شرح ذیل می باشند:
جنون و دیوانگی مرد.
افراط در معاشرت مرد به گونه ای که دیگر زندگی مشترک برای زن غیر قابل تحمل باشد.
استنکاف شوهر از پرداخت نفقه و سایر حقوق مادی زن.
در صورتی که مرد به مرض لاعلاجی مبتلا بوده و ادامه ی زندگی برای زن به دشوار باشد.
اعتیاد به مواد مخدر و هرگونه ماده ی مضری که سلامت خانواده را تهدید نماید. به گونه ای که مرد بیکار شده و اقدام به فروش لوازم خانه نماید.
اگر مرد بدون رضایت همسر خود ازدواج کرده و به تشخیص دادگاه قادر به اجرای عدالت میان آن ها نباشد.
غیبت مرد برای مدت 6 ماه به معنای مفقودالاثر بودن وی می باشد.
اگر پس از 5 سال، زن به دلیل مشکلات جسمی و یا عقیم بودن مرد از او صاحب فرزندی نشود.
در صورتی که مرد به مدت 6 ماه و بدون هیچ گونه دلیلی زندگی مشترک را ترک کند.
محکومیت قطعی مرد به دلیل ارتکاب جرمی که به شئونات زن و حیثیت خانوادگی لطمه وارد سازد.
در صورتی که مرد به 5 سال حبس محکوم شده و یا به دلیل ناتوانی از پرداخت جزای نقدی به مدت 5 سال بازداشت شود.
در صورتی که مرد برخلاف دستور دادگاه به شغلی مغایر با حیثیت خانوادگی و شئونات زن، اشتغال داشته باشد.
اثبات عسر و حرج
یکی دیگر از راه های طلاق برای زن که با استناد به آن امکان طلاق برای وی فراهم می شود، اثبات عسر و حرج در زندگی می باشد. عسر و حرج به معنی رنج و مشقت و سختی زیاد در زندگی است که با وجود آن ادامه ی زندگی زناشویی برای زن غیر قابل تحمل می شود. به موجب ماده ی 1130 قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، از مصادیق عسر و حرج می توان به اعتیاد به مواد مخدر، ضرب و شتم، ابتلا به بیماری های لاعلاج یا صعب العلاج، محکومیت قطعی مرد به 5 سال حبس، ترک زندگی زناشویی بدون هیچ گونه دلیل و … اشاره کرد. لازم به ذکر است که تصدیق هریک از موارد عسر و حرج بر عهده ی دادگاه می باشد.
عدم پرداخت نفقه از سوی مرد
همان طور که می دانید نفقه از جمله حقوق مالی زن بوده که بعد از خطبه ی نکاح دائم بر ذمه ی مرد گذاشته می شود. پرداخت نفقه نیز همانند دیگر احکام حقوقی باید با ضمانت اجرای حقوقی همراه باشد. در صورتی که زوج از پرداخت نفقه استنکاف کرده و یا از پرداخت آن عاجز باشد، دادگاه وی را مجبور به طلاق زن می نماید. لذا در صورتی که مرد حکم دادگاه را اجرا نکند، دادگاه یا نماینده ی وی، صیغه ی طلاق را جاری و سند آن را امضا می نماید.
استناد به غیبت مرد و یا ترک زندگی مشترک
در واقع با استناد به ماده ی 1130 قانون مدنی، در صورتی که مرد زندگی مشترک را برای 6 الی 9 ماه ترک نماید، زن می تواند با استناد به غیبت مرد و به واسطه ی عسر و حرج، خود را از طریق دادگاه مطلقه نماید. نکته ی حائز اهمیت این است که اگر مرد برای مدتی طولانی مثلا 4 سال، مفقودالاثر باشد، زوجه می تواند به دادگاه مراجعه کرده و تقاضای طلاق نماید. این مهم از جمله شروط دوازده گانه ی طلاق می باشد. بنابراین غیبت شوهر از مصادیق شروط دوازده گانه ی طلاق و عسر و حرج می باشد. لازم به ذکر است که عده ی طلاق زنی که با استناد به غیبت مرد خود را مطلقه نموده، مصادف با تاریخ طلاق عده ی وفات می باشد.
