خلع ید ملک ورثه ای
خلع ید ملک ورثه ای بر اساس قانون
خلع ید ملک ورثه ای چیست؟ خلع ید ملک ورثه ای چه شرایطی دارد؟ مهمترین نکات مربوط به خلع ید ملک ورثه ای چیست؟ چرا از خلع ید ملک ورثه ای استفاده می شود؟ کارکرد یک وکیل پایه یک دادگستری در خصوص خلع ید ملک ورثه ای چیست؟ شرایط استفاده از خلع ید ملک ورثه ای چیست؟ آیا برای خلع ید ملک ورثه ای نیاز به در اختیار داشتن سند وجود دارد؟ مهمترین کارکرد خلع ید ملک ورثه ای چیست؟ آثار خلع ید ملک ورثه ای چیست؟ چه زمانی می توان از خلع ید ملک ورثه ای استفاده کرد؟
خلع ید ملک ورثه ای یکی از ابزارهایی است که در اختیار وراث قرار گرفته است. در واقع هر کدام از وراث می توانند نسبت به تصرف ملک توسط وارث دیگر اقدام به استفاده از این ابزار مهم قانونی کند. بگذارید با ذکر یک مثال این مسئله را توضیح دهیم. فرض کنید یک ملک دارای چند وارث است. حال در صورتی که انحصار وراثت صورت نگرفته باشد هیچ کدام از این وراث حق تصرف ملک و استفاده از منافع آن را بدون رضایت سایر وراث ندارد. بنابراین در صورت استفاده بدون رضایت از ملک یا منافع آن توسط یکی از وراث، سایر وراث امکان استفاده از خلع ید ملک ورثه ای و خارج کردن ملک از تصرف وی را خواهند داشت.
به طور کلی ما در این مقاله به دنبال این هستیم که بدانیم خلع ید ملک ورثه ای دقیقا چیست و چه کارکردی دارد؟ در واقع مسئله اصلی این است که بدانیم شرایط خلع ید ملک ورثه ای چیست و وراث برای اقامه این دعوی نیاز به چه مدارک و شرایطی دارند؟ آیا وجود وصیت نامه، سند و … در این مسیر الزامی است؟ این ها مهمترین سوالاتی است که ما در ادامه به آن ها می خواهیم پاسخ دهیم. با ما همراه بمانید.
خلع ید ملک ورثه ای چه مفاهیمی دارد؟
خلع ید ملک ورثه ای یکی از مهمترین ابزارهای قانونی محسوب می شود. برای درک این ابزار قانونی لازم است که با برخی از چارچوب ها و مفاهیم مربوط به آن آشنا شویم. مسلما مهمترین مفهومی که در این بین وجود دارد، مسئله وراثت است.
هر فردی که در جامعه زندگی می کند از حقوقی برخوردار است. یکی از مهمترین این حقوق، حق مالکیت است. اما با مرگ فرد تمام حقوق از جمله همین حق وکالت از وی سلب می شود. حال این سوال مطرح می شود که تکلیف اموال و سرمایه به جا مانده از وی به چه نحوی خواهد بود؟ اینجاست که قانون بر اساس قوانین و احکام وراثت سعی می کنند مالکیت اموال را مشخص کند.
مفهوم دیگری که در خصوص خلع ید ملک ورثه ای می تواند تاثیرگذار باشد، مسئله افراز است. در واقع افراز به معنی تقسیم است. برخی از اموال و املاک قابل افراز است. یعنی می توان آن را تقسیم کرد. به گفته یک وکیل حقوقی مطرح ترین اموال قابل افراز، زمین است. زمین این قابلیت را دارد که به قطعات کوچکتر تقسیم شود. از این رو وراث می توانند با تقسیم این قطعات نسبت به گرفتن سند رسمی برای حق خود اقدام کنند.
اما در خصوص اموال و املاک غیر قابل افراز مانند یک باب منزل بدین صورت است که همه وراث در تمام جزئیات آن سهیم هستند. به طور مثال اگر یک وارث 20 درصد و وارث دیگر 60 درصد حق وراثت داشته باشند، هر دو آن ها در تمامی اجزای ملک سهیم هستند. بنابراین هیچ کدام یک از آن ها بدون اجازه دیگری نمی تواند در ملک دخل و تصرفی داشته باشد. در کلام ساده تر فردی که سهم بیشتری دارد بدین معنی نیست که قانون این حق را به او می دهد که بتواند در ملک تصرف داشته باشد و یا به اندازه سهم خود تغییراتی در ملک ایجاد کند. این مهمترین عاملی است که باعث شده است قانون امکان خلع ید ملک ورثه ای را ایجاد کند. حال در ادامه با شرایط این امکان آشنا خواهیم شد.
شرایط و آثار خلع ید ملک ورثه ای
اثبات وراثت تنها شرط برای استفاده از خلع ید ملک ورثه ای است. در واقع خلع ید ملک ورثه ای بدین معنی است که یکی از وراث که تصرفی در ملک ورثه ای ندارد می تواند در جهت بیرون کردن و رفع تصرف وارث دیگر اقدام کند.
برای این کار لازم است در نظر داشته باشید که مال باید از نوع غیر منقول باشد. بنابراین نمی توان نسبت به اموال منقول ورثه ای از خلع ید استفاده کرد. اموال غیر منقول به اموالی گفته می شود که امکان جا به جایی آن وجود نداشته باشد. بنابراین ملک یا زمین در این دسته از اموال قرار می گیرد.
نکته بسیار مهمی که در این خصوص وجود دارد و باید به آن توجه داشته باشید این است که وارثی که در ملک تصرف نکرده است، می تواند اجرت المثل روزهای تصرف را از وارث متصرف بگیرد. در واقع کارشناس بر اساس روزهای تصرف و نوع ملک و … نسبت به تعیین اجاره اقدام می کند.
مسئله دیگری که باید به آن توجه داشته باشید این است که حتی یک وارث غیر متصرف می تواند نسبت به وارث متصرف از خلع ید ملک ورثه ای استفاده کند. بنابراین نیازی به اجماع و اقامه یکجا تمامی وراث وجود ندارد. همچنین در نظر داشته باشید این است که از آثار مهم خلع ید این است که ملک از تصرف، وارث متصرف خارج می شود ولی تحت تصرف هیچ کدام یک از وراث قرار نمی گیرد.
در صورتی که افراد نسبت به تقسیم سهم و آینده ملک به توافق برسند، دادگاه به این توافق احترام می گذارد. اما در صورتی که وراث نتوانند به این توافق برسند با شکایت و دادخواهی یکی از وراث دادگاه ملک را بررسی می کند و در صورت غیر قابل افراز بودن ملک، دادگاه دستور فروش ملک را صادر می کند. بدین ترتیب ملک فروخته شده و سرمایه به دست آمده از این طریق بین وراث بر اساس سهم الارثی که دارند تقسیم می شود. این ها مواردی است که هر وکیل حقوقی تهران یا شهرستان نسبت به آن آگاه است.
