حق زارعانه چیست
حق زارعانه چیست و چه کاربردی دارد؟ این سوال از جمله پرسش های متداولی به حساب می آید که افراد طی بازه های زمانی مختلف، آن را از تیم حقوقی ما پرسیده اند. به صورت کلی، حق زارعانه یا حق السعی عبارت است از حقی که یک فرد کارگر به خاطر کار روی زمین یک فرد دیگر آن را کسب می نماید. به صورت کلی، قوانین مربوط به حق زارعانه در ایران به صورت دقیق تعریف شده اند. قانون اساسی به این مسئله اهمیت زیادی داده و همواره به دنبال گرفتن حق زارعانه برای کارگرانی است که تلاش های زیادی کرده اند. البته که این حق، یک سری شرایط و ویژگی های خاص را در خود جای داده است. امروز ما قصد داریم تا چیستی و کاربرد این حق را بررسی کنیم. پس با ما همراه شوید.
حق زارعانه چیست؟
بیایید کارمان را با پاسخ به یک سوال مهم و کلیدی شروع کنیم: حق زارعانه چیست؟ به صورت خلاصه، حق زارعانه عبارت است از حقی که یک کارگر برای تلاش در جهت آبادانی یک زمین خاص دریافت می کند. یعنی اگر فردی با اجازه صاحب زمین در جهت آبادانی و برداشت محصول از آن تلاش کند، حق زارعانه دریافت خواهد کرد. جالب است بدانید که این حق یک سری ارکان خاص داشته و جهت کسب بازدهی مطلوب، افراد همواره باید به این ارکان توجه ویژه ای داشته باشند.
بر اساس تصویب نامه 1341/11/18، حق زارعانه به این صورت تعریف شده است: حق ریشه و بهای شخم و کود و زحماتی که زارع برای آباد کردن یک زمین آنها را پرداخت کرده است. در این عبارت، ما کلمه زارعانه را به صورت واضح و مستقیم مشاهده نمی کنیم. در عوض قانون گذاران از مترادف و هم معنی این عبارت استفاده کرده اند. به عقیده خیلی از حقوق دان ها، حق زارعانه باید به صورت دقیق در قانون ذکر شود. از همین جهت هم حق مخصوص زارعان در تبصره های بعدی، به صورت دقیق و واضح در قانون ذکر شده است.
مهم ترین رکن دریافت حق زارعانه چیست چیست؟
حتما شما هم از خود می پرسید که مهم ترین ارکان حق زارعانه چیست؟ پاسخ به این سوال خیلی ساده است! یک کارگر برای دریافت حق زارعانه، باید به سه شرط توجه داشته باشد. اولین شرط، به مزروعی بودن زمین اشاره دارد. اگر یک زمین مزروعی نباشد، امکان دریافت حق زارعانه برای آن وجود ندارد. کارگران و کشاورزان فقط با استفاده از یک زمین مزروعی می توانند نسبت به کشت محصولات مختلف اقدام نمایند. پس مزروعی بودن زمین، مسئله ای است که شما باید به آن توجه داشته باشید.
دومین نکته به فعالیت زارع مربوط است. بر اساس قوانین، زارع باید در زمین عمل زراعانه انجام داده باشد. یعنی اگر زارع از یک کارگر استفاده کند یا اینکه محصولی برداشت نکند، امکان دریافت حق زارعانه برای او وجود ندارد. به خاطر داشته باشید که این مسئله اهمیت زیادی داشته و عدم برداشت محصول به موقع می تواند چالش های گسترده ای را سر راه کشاورزان فعال در این زمینه قرار دهد.
در نهایت، آخرین قانون به خود زراعت مربوط است. اگر در زمین مذکور زراعت به صورت مستمر صورت نگرفته باشد، امکان دریافت حق زارعانه هم وجود نخواهد داشت. به خاطر داشته باشید که مستمر بودن زراعت در زمین به صورت مستمر، مسئله ای مهم به حساب می آید که روند انجام فعالیت های مختلف را تا حد قابل توجهی تحت تاثیر خود قرار می دهد. اگر یک کشاورز در زمینی به صورت موقت زراعت انجام دهد، با مشکلات قانونی مواجه خواهد شد.
آیا با کار بدون اجازه هم می توان حق زارعانه گرفت؟
مسلما نه! همانطور که گفته شد، حق زارعانه فقط در صورتی به یک فرد داده می شود که با اجازه صاحب زمین زراعی روی آن کار کرده باشد. اگر یک فرد بدون اجازه و قرارداد نسبت به کار روی یک زمین زراعی اقدام نماید، حق زارعانه به او تعلق نمی گیرد. با مد نظر قرار دادن این مسئله، شما می توانید از ایجاد مشکل در طولانی مدت جلوگیری نمایید.
نکات مهم در مورد حق زارعانه
حال که با پاسخ سوال “حق زارعانه چیست” به صورت دقیق آشنا شدیم، بیایید یک سری نکات مهم برای دریافت حق زارعانه را بررسی کنیم. حق زارعانه یک حق مالی می باشد. بر اساس قانون، افراد می توانند این حق را بفروشند! بر اساس تبصره 2 ماده 5 لایحه قانونی نحوه خرید اضافی و املاک مصوبه سال 1358، حق زارعانه ارزش اقتصادی داشته و افراد می توانند نسبت به خرید و فروش آن اقدام نمایند.
اگر یک کشاورز روی زمینی برای مدت زمان طولانی کار کند، نمی تواند نسبت ادعای مالکیت داشته باشد. فرقی ندارد که مدت زمان حق زارعانه چقدر است؛ در هر صورت این حق منجر به ادعای مالکیت نخواهد شد. به عبارت دیگر، حق زارعانه نمی تواند حق مالکیت ایجاد نماید. در نهایت، حق زارعانه فقط در مورد املاک مزروعی صادق است. یعنی امکان دریافت این حق برای املاک منقول وجود نخواهد داشت. با مد نظر قرار دادن این نکات شما به راحتی می توانید نسبت به دریافت حق زارعانه اقدام نمایید. البته که اگر شما هم به دنبال دریافت این حق هستید، بهتر است کمی وقت با ارزشتان را صرف مشورت با وکلای حرفه ای فعال در این زمینه نمایید.
کلام آخر
در این صفحه ما همه تلاش خود را به کار گرفتیم تا به سوال حق زارعانه چیست پاسخ دهیم. همانطور که گفته شد، در قانون ایران حقوق زیادی برای اقشار مختلفی از مردم در نظر گرفته شده است. حق زارعانه یکی از مهم ترین حقوق در نظر گرفته شده در این زمینه به حساب می آید که ویژگی های مثبت زیادی را در خود جای داده است. با توجه به قوانین ایران، اگر کسی روی یک زمین خاص کار کند و به قوانین گفته شده توجه داشته باشد، می تواند نسبت به دریافت حق زارعانه اقدام نماید.
به خاطر داشته باشید که اندازه حق زارعانه ثابت نبوده و همواره تحت تاثیر یک سری عوامل و فاکتور های خاص کم و زیاد می شود. طی سال های طولانی، حکومت های مختلف ایران قوانین متنوعی را برای حق زارعانه در نظر گرفته اند. اگر فردی با اجازه صاحبان یک زمین نسبت به آبادانی آن اقدام نماید، می تواند حق زارعانه دریافت کند.
