جرم تصرف عدوانی اراضی ملی
تصرف عدوانی اراضی ملی چیست؟ تصرف عدوانی اراضی ملی چه کارکردی دارد؟ تصرف عدوانی اراضی ملی چه مجازاتی دارد؟ مهم ترین نکات مربوط به تصرف عدوانی اراضی ملی چیست؟ آیا تصرف عدوانی اراضی ملی جرم است؟ ارکان اثبات جرم تصرف عدوانی اراضی ملی چیست؟ تصرف عدوانی اراضی ملی توسط کدام نهاد مورد بررسی قرار می گیرد؟ کارکرد یک وکیل پایه یک دادگستری در خصوص تصرف عدوانی اراضی ملی چیست؟ مهم ترین شرایط مربوط به تصرف عدوانی اراضی ملی چیست؟ چگونه می توان مانع از تصرف عدوانی اراضی ملی شد؟ تعریف تصرف عدوانی اراضی ملی چیست؟ عناصر تاثیرگذار در خصوص تصرف عدوانی اراضی ملی کدام است؟
تصرف عدوانی اراضی ملی از جمله مواردی است در قوانین کشور به عنوان جرم شناخته شده است. اراضی ملی از جمله مواردی محسوب می شود که در اختیار دولت قرار دارد و مالکیت آن به شکل حقوقی یا حقیقی تحت مالکیت قرار نگرفته است. به طور کلی می توان گفت که اراضی ملی به مراتع و جنگل ها و زمین هایی گفته می شود که قابل زراعت یا ساخت باشد، اما در اختیار دولت قرار گرفته است. هر نوع تصرف در این نوع اراضی تحت عنوان تصرف عدوانی شناخته می شود. با توجه به این که تصرف عدوانی در قانون در خصوص هر نوع ملک یا زمینی به عنوان جرم شناخته شده، قانونگذار تصرف عدوانی اراضی ملی را نیز جرم انگاری کرده است. این نکته مهمی است که باید به آن توجه داشته باشید.
به طور کلی ما در این مقاله به دنبال این هستیم که بدانیم تصرف عدوانی اراضی ملی دقیقا چیست و چه کارکردی دارد؟ مهم ترین نکته ای که در این خصوص وجود دارد این است که اولا کدام دسته از اراضی را می توان در دسته اراضی ملی در نظر گرفت و دوم این که باید بدانیم چه شرایطی در خصوص اثبات تصرف عدوانی اراضی ملی و جرم انگاری آن در نظر گرفته شده است؟ به نوعی می خواهیم بدانیم که برای اثبات این جرم چه ارگانی باید وجود داشته باشد؟ این نکته مهمی است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
تصرف عدوانی اراضی ملی بر اساس مفاهیم
تصرف عدوانی اراضی ملی را زمانی می توانیم به طور کامل مورد بررسی قرار دهیم که مفاهیمی مانند تصرف عدوانی را بشناسیم و بدانیم اراضی ملی دقیقا چیست و چه تفاوتی با سایر اراضی مانند اراضی موات دارد؟
به طور کلی حفظ تمامیت مالکیت افراد حقیقی و حقوقی و جلوگیری از تعرض از مهم ترین کارکردهای قانون محسوب می شود. از این رو در قانون هر نوع تصرف و تعرض به عنوان خلاف شناخته شده که تصرف عدوانی در بین آن ها به عنوان جرم محسوب می شود.
تصرف عدوانی نوعی از تصرف بر علیه تمامیت مالکیت افراد محسوب می شود که فرد متصرف بدون سابقه تصرف و یا داشتن رابطه قراردادی با مالک اقدام به تصرف تمام یا بخشی از ملک یا زمین کرده باشد. این نوع تصرف در قانون ایران به عنوان جرم شناخته شده و دارای مجازات تعزیری مشخصی است. هر وکیل کیفری می داند که نداشتن رابطه قانونی، اعمال زور یا عدم رضایت مالک از جمله شرایط اثبات تصرف عدوانی محسوب می شود. ماده 690 قانون مجازات اسلامی به این موضوع پرداخته است.
از طرف دیگر قانون حقوقی 4 نوع اراضی را مشخص کرده است. بر این اساس هر ملک یا زمینی که در کشور وجود دارد تحت قالب یکی از این انواع اراضی قرار می گیرد. این 4 دسته عبارتند از اراضی بایر، دایر، موات و اراضی ملی.
بر اساس قانونی اراضی دایر به اراضی گفته می شود که سابقه حیات داشته و اکنون نیز از آن استفاده می شود. این اراضی تحت مالکیت فرد یا افراد مشخصی قرار دارد. در مقابل، اراضی بایر به زمین ها یا املاکی گفته می شود که بدون توجیه و دلیل برای مدت بیش از 5 سال استفاده نشده است. در واقع این اراضی دارای سابقه حیات و تملک یا تصرف بوده است. بر اساس قانون تمامی اراضی بایر در صورت اعراض مالک یا مالکین در اختیار دولت قرار می گیرد.
اراضی موات از جمله اراضی محسوب می شود که سابقه تصرف نشده و اکنون نیز مورد استفاده قرار نمی گیرد. این اراضی غالبا در اطراف شهر و روستا وجود ندارد. اما اراضی ملی به اراضی گفته می شود که در اختیار دولت قرار دارد و به نوعی از آن بهره برداری می شود. جنگل ها، مراتع، دشت ها و … که قابل زراعت و یا قابل دامداری و نگهداری حیوانات می باشد تحت نظارت منابع طبیعی قرار می گیرد و اراضی ملی در محیط شهری نیز تحت نظارت وزارت راه و شهرسازی است.
مجازات جرم تصرف عدوانی اراضی ملی
همانطور که گفتیم اراضی ملی تحت مالکیت دولت می باشد. بنابراین هر نوع تصرف بدون مجوز قانونی و یا بدون سابقه تصرف قبلی در خصوص این اراضی مصداق تصرف عدوانی خواهد بود. از این رو مجازات این جرم بر اساس ماده 690 قانون مجازات اسلامی برابر با حبس تعزیری از یک ماه تا یک سال خواهد بود. همچنین هر وکیل کیفری تهران یا شهرستان به خوبی می داند که رفع تصرف از تبعات این حکم محسوب می شود.
نکته بسیار مهمی که در خصوص تصرف عدوانی اراضی ملی وجود دارد این است که بر اساس رای وحدت رویه این جرم در دسته جرایم مستمر شناخته شده و مشمول مرور زمان نخواهد شد. در واقع اگر بخواهیم ساده تر عنوان کنیم، از نظر قانونی مدت زمان تصرف و یا علم دولت یا متولی به تصرف اراضی اهمیتی ندارد. این جرم در دسته جرایمی است که در هر زمان و بدون در نظر گرفتن مسئله مرور زمان قابل پیگیری است.
همچنین در نظر داشته باشید که نماینده قانونی دولت به عنوان شاکی خصوصی در این دعوی شناخته می شود. در صورتی که این ارضی در خارج از محدوده شهری باشد سازمان منابع طبیعی به عنوان نماینده دولت و در صورتی که این اراضی در داخل محدوده شهری باشد وزارت راه و شهرسازی به عنوان نماینده دولت در این دعوی شناخته می شود. این ها مهم ترین شرایط و نکاتی است که در خصوص تصرف عدوانی اراضی ملی باید به آن توجه کرد.