جرایم رایانه ای و نحوه ی رسیدگی به آن
جرایم رایانه ای و نحوه ی رسیدگی به آن
جرایم رایانه ای چیست؟ جرایم رایانه ای چه شرایطی دارد؟ نحوه اثبات جرایم رایانه ای چگونه است؟ مجازات جرایم رایانه ای چیست؟ کارکرد یک وکیل پایه یک دادگستری در خصوص جرایم رایانه ای چیست؟ مرجع رسیدگی به جرایم رایانه ای کدام نهاد است؟ قانون مربوط به جرایم رایانه ای چیست؟ ادله اثبات در جرایم رایانه ای چیست؟ مهمترین شرایط جرایم رایانه ای چیست؟ نکات مربوط به جرایم رایانه ای چیست؟ چرایی جرایم رایانه ای در قانون کیفری چیست؟
جرایم رایانه ای از جمله جدید ترین جرایم تدوین شده در قوانین کیفری محسوب می شود. این دسته از جرایم بنا بر شرایط ایجاد شده و استفاده از تجهیزات جدید تحت عنوان رایانه ایجاد شده است. به طور کلی این قوانین به جرایمی می پردازد که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به مفاهیم رایانه ای مرتبط شده باشد. به طور مثال در مواردی ممکن است جرم به صورت مستقیم به رایانه یا دستگاه های نزدیک به آن ارتباطی نداشته باشد، بلکه صرفا از این دستگاه ها در جهت انجام جرم دیگر استفاده کرده باشد. در این شرایط نیز علاوه بر بررسی جرم انجام شده در دادگاه دیگر، مسئله جرایم رایانه ای نیز مطرح می شود.
به طور کلی ما در این مقاله به دنبال این هستیم که بدانیم اولا تعریف جرایم رایانه ای چیست و به چه مواردی اطلاق می شود؟ در ضمن بعد از شناخت این جرایم نوبت این است که بدانیم قانونگذار چه مجازات هایی را برای این دست از جرایم در نظر گرفته است. با توجه به این که دستگاه های رایانه ای و ارتباطات جمعی بخش بزرگی از جامعه را تسخیر کرده، آیا این مجازات ها می تواند بازدارندگی کامل و کافی داشته باشد؟ همچنین با ادله اثبات جرایم رایانه ای در دادگاه به کمک یک وکیل کیفری آشنا خواهیم شد. با ما در ادامه همراه باشید.
جرایم رایانه ای از منظر بنیادی
جرایم رایانه ای همانطور که گفته شد از جمله مهمترین و جدیدترین جرایمی است که در قانون کیفری به آن اشاره شده است. اگر بخواهیم در ساده ترین شکل ممکن تعریف کنیم می توانیم اینگونه بیان کنیم که انجام هر فعل یا ترک هر فعلی که در فضای مجازی یا توسط رایانه و دستگاه های اینچنینی انجام شود، تحت عنوان جرایم رایانه ای شناخته می شود. برای این که بتوانیم این مفهوم را به درستی گسترش دهیم باید با یک مفهوم بسیار مهم به نام جرم آشنا شویم.
در واقع اصلی ترین سوالی که وجود دارد چرایی جرایم رایانه ای است. در واقع اگر از دید بنیادی تر به این موضوع نگاه کنیم می توانیم اینگونه این پرسش را مطرح کنیم که در قانون چگونه انجام یا ترک یک فعل به شکل جرم شناخته می شود؟ همه چیز در قانون کیفری بر اساس مفهوم جرم ساخته شده است. با اثبات جرم است که امکان تعیین و اجرای مجازات ایجاد می شود. بنابراین شناخت جرم و شرایط اثبات آن در قانون کیفری می تواند کمک بزرگی به ما در فهم جرایم رایانه ای و اثبات آن در دادگاه و دادسرا می کند.
به طور کلی قانون در بخش کیفری زمانی انجام یا ترک یک فعل را جرم می داند که سه رکن مادی، معنوی و قانونی برای آن به صورت همزمان اثبات شود. به طور کلی قانون در رکن مادی به اثرات و آسیب های منفی و قابل اثبات فعل می پردازد. در واقع اگر ثابت شود که فعل صورت گرفته دارای آثار منفی فردی یا اجتماعی قابل اثبات باشد، رکن مادی اثبات می شود. در رکن معنوی به نیت و اهداف فاعل توجه می شود. به نوعی اگر ثابت شود که فاعل بدون نیت و به صورت سهمی این کار را انجام داده، می توان گفت که وی را نمی توان در بسیاری از موارد مجرم دانست. در رکن قانونی نیز به تعریف قانون از فعل و مصادیق جرم آن پرداخته می شود.
یادتان باشد که بر اساس قانون مجازات اسلامی اگر قانون در خصوص فعلی سکوت کرده باشد و مصداقی برای آن در نظر نگرفته باشد، نمی توان آن را جرم تلقی کرد. این نکته بسیار مهمی است که باید به آن توجه داشته باشید.
جرایم رایانه ای در قانون
جرایم رایانه ای در قانون کیفری ایران به سه دسته مهم تقسیم بندی می شوند. دسته اول جرایمی است که به صورت مستقیم به دستگاه های رایانه ای مربوط باشد. به طور مثال خود این دستگاه ها مورد سرقت یا تخریب قرار بگیرد. دسته دیگر جرایم رایانه ای است که این دستگاه ها به عنوان ابزاری برای انجام جرم مورد استفاده قرار بگیرد. به طور مثال از ابزار رایانه ای برای جعل یا کلاهبرداری استفاده شود.
دسته سوم جرایمی است که به طور کامل در دنیای مجازی صورت می گیرد و تنها آثار آن در دنیای واقعی مشاهده می شود. به طور مثال حمله سایبری و یا تخریب اطلاعات و … همه از این دست جرایم است. در جامعه عمدتا جرایم رایانه ای را تحت این دسته می شناسند.
اما در خصوص مجازات جرایم رایانه ای اگر بخواهیم توضیح دهیم هر وکیل کیفری تهران یا شهرستان به خوبی می داند که مجازات جرایم رایانه ای از نوع تعزیری است و بسته به نوع جرم و نحوه انجام دارای حبس تعزیری و جزای نقدی است. این نکته بسیار مهمی است که باید به آن توجه داشته باشید.
اما مسئله ای که وجود دارد این است که اثبات جرایم رایانه ای کمی سخت و نسبتا زمان بر است. از این رو در جریان اثبات این جرم همواره سختی های خاصی وجود دارد. به این دلیل است که ما معتقدیم در این خصوص بهتر است از یک وکیل مجرب و با تجربه کمک بگیرید. در واقع این وکیل می داند که باید از چه مسیری استفاده کند و در کدام دادسرا و کدام دادگاه از موکل خود دفاع کند. همچنین ادله اثبات برای اثبات این جرایم کمی عجیب و سخت است. در ضمن با توجه به گستردگی مجازات های در نظر گرفته شده می توان مرحله اثبات نوع جرم را نیز بسیار حساس و مهم دانست. این ها تمام نکاتی است که در خصوص جرایم رایانه ای وجود دارد.
