تفاوت کمیسیون و فراکسیون
حتما شما بارها و بارها از رسانه های مختلف چیزهایی درباره تفاوت کمیسیون و فراکسیون را شنیده‌اید و همیشه اسم این دو کلمه به همراه مجلس شورای اسلامی می‌آید. در نظام جمهوری اسلامی ایران مجلس شورای اسلامی که متشکل از نمایندگان کلیه استان ها می باشد یکی از ارکان اساسی قانونگذاری و نظارت در نظام محسوب می شود.
ساختار درونی مجلس شورای اسلامی متشکل از دو بخش هیئت رئیسه و کمیسیون ها می باشد. هیئت رئیسه بر اساس اصول قانون اساسی شامل انتخاب رییس و هیات رییسه ی مجلس و شمار کمیسیون ها و دوره ی آنها می باشد که از طریق آیین نامه ی داخلی مجلس که به تصویب نمایندگان می رسد، مشخص می شود. در کل ۳ نوع هیئت رئیسه وجود دارد که شامل هیئت رئیسه سِنی، هیئت رئیسه موقت و هیئت رئیسه دائم می باشد که وظایف هر کدام مشخص و تعیین شده است. ساختار دوم مجلس که کمیسیون ها می باشد متشکل از نمایندگانی هستند که با هدف بررسی تخصصی طرح و لوایح مطرح شده در مجلس شورای اسلامی تشکیل می شوند؛ اما فراکسیون به گروه های هم فکری گفته می شود که در مجلس تشکیل می شوند تا برنامه های خود را پیش ببرند.
تعریف کاملی از تفاوت کمیسیون و فراکسیون
تعریف از کمیسیون و فراکسیون
به طور کلی و در خوص تفاوت کمیسیون و فراکسیون این دو لایحه در مجلس شورای اسلامی و توسط نمایندگان تشکیل می شوند. قبل از پرداختن به تفاوت های این دو گروه از نمایندگان بهتر از جداگانه آن را تعریف و بررسی کنیم.
تفاوت کمیسیون و فراکسیون (2)
کمیسیون چیست؟
بسیاری از اوقات در قانون مجلس شورای اسلامی تفاوت کمیسیون و فراکسیون در کنار هم می آیند. کمیسیون در لغت به معنای انجمن، کمیته و … می باشد. در مجلس شورای اسلامی زمانی بخواهند یک طرح یا لایحه جدید را مطرح کنند گروهی از نمایندگان برای بررسی تخصصی و دقیق این لایحه کمیسیون تشکیل می دهند این کمیسیون باید قبل از اعلام طرح و لایحه در صحن علنی مجلس انجام شود و هنگام اعلام در مجلس از نمایندگان این انجمن نظر نهایی پرسیده و اعلام شود.
به طور کلی کمیسیون های مجلس شورای اسلامی در دو دوسته خاص و تخصصی تشکیل می شوند. کمیسیون های خاص برای موضوعاتی از قبیل تحقيق، تدوين آيين‌نامه داخلي مجلس و كميسيون اصل نودم (نود) قانون اساسي تشکیل می شود.
کمیسیون های تخصصی هم برای موضوعاتی از قبیل كميسيون آموزش و تحقيقات، كميسيون اجتماعي، كميسيون اقتصادي، كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي، كميسيون انرژي، كميسيون برنامه بودجه و محاسبات، كميسيون بهداشت و درمان، كميسيون صنايع و معادن، كميسيون عمران، كميسيون فرهنگي، كميسيون قضايي و حقوقي، كميسيون كشاورزي آب و منابع طبيعي تشکیل می شود.
برابر با ماده ۳۳ آیین نامه داخلی مجلسی هر انجمنی که در یک محدوده خاص تشکیل می شود دارای وظایف و اختیارات زیر می باشد. در درجه اول وظیفه این کمیسیون ها بررسي، اصلاح و تكميل طرح ها و لوايح قانوني و ارايه گزارش به مجلس شوراي اسلامي می باشد. یکی دیگر از وظایف این گروه ها رسيدگي به طرح هاي تحقيق و تفحص می باشد که پس از تصويب مجلس شوراي اسلامي آن را انجام دهند.
رسیدگی کردن به لوايح و طرح های مربوط به بودجه سالانه كل كشور
اظهار نظر و بررسی لوایح مرتبط با برنامه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور
بررسی نحوه اجرایی کردن قوانین مصوب و تبصره ها در قسمت های برنامه های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و بودجه های سالیانه و تقدیم نتایج حاصله از اجرای آن ها به مجلس
کسب اطلاعات لازم در خصوص چگونگی نحوه اداره کشور، بررسی و دریافت گزارش های مربوط به عملکرد دستگاه های مختلف ذیربط به نمایندگی از طرف مجلس شورای اسلامی و همچنین تهیه گزارش از سیر تحولات و پیشرفت ها در بخش های تخصصی کشور و ارائه و قرائت تمامی این گزارش ها به مجلس
وظیفه دیگری که به کمیسیون ها محول شده بررسي و تصويب آزمايشي طرح ها و لوايح و همچين تصويب دائمي اساسنامه سازمان‌ها، شركت‌ها و موسسات دولتي يا وابسته به دولت
فراکسیون چیست؟
در مجلس شورای اسلامی همواره عرصه رقابت و تفاوت کمیسیون و فراکسیون تنگاتنگ است. در این مکان گروهی از نمایندگان هم فکر به صورت حزبی تشکیل می شوند که به ان ها فراکسیون گفته می شود. فراکسیون یا جناح در واقع به گروهی اطلاق می شود که درون یک حزب یا گروهی سیاسی تشکیل می شود و اعضای این جناح ها در انواع زمینه های مختلف از جمله اجرای برنامه ها و یا سیاست های سازمان عقاید و نظرات خود را بیان می کنند که ممکن است عقاید متفاوتی هم ابراز کنند.
در واقع برای تعریف فراکسیون مجلس می توانیم عنوان کنیم دسته هایی از نمایندگان که با گرد هم آمدن یک مجموعه سیاسی هم فکر تشکیل می دهند که خواستار پیشرو تشکیلاتی برنامه های خود در مجلس هستند.
نخستین فراکسیون در مجلس در زمان دولت یازدهم به اسم فراکسیون انقلاب و با هدف معرفی هیئت رئیسه و محمدباقر قالیباف به عنوان نامزد ریاست مجلس بود.
بعد از این فراکسیون، فراکسیون های دیگری از قبیل طب سنتی، مهدویت، شهید قاسم سلیمانی، انتفاضه فلسطین، البرزی‌ها، شهید دیالمه، زاگرس‌نشین‌ها، مدیران ارشد دولت‌های نهم و دهم، محرومیت‌زدایی و جهادی و اقدام پیش دستانه علیه آمریکا از این دست تشکیل شدند و روز به روز تعداد آن ها افزایش می‌یابد.
تفاوت کمیسیون و فراکسیون در چیست؟
بعد از تعریف جامع از کمیسیون و فراکسیون حال می توانیم تفاوت های این دو گروه را عنوان کنیم.
کمیسیون برای بررسی طرح های و لوایح مجلس تشکیل می شود و نمایندگانی که در خصوص یک طرح تخصص دارند نظرات خود را اعلام و آن را از دید تخصصی بررسی می کنند؛ اما فراکسیون در انواع زمینه تشکیل می شود و نمایندگانی که عضو آن می شوند خواستار پیشبرد طرح یا لایحه خود هستند.
هر نماینده می تواند در ۵ فراکسیون مختلف عضو شود اما نمایندگان می توانند در کمیسیون ها شرکت کنند و نظرات خود را مطرح کنند.
فراکسیون ها راهگشای مسائل و مشکلات نیستند و برای حل مشکلات کمیسیون های تخصصی تشکیل می شود.
در کمیسیون ها محدودیت اعضا وجود ندارد اما برای فراکسیون حداکثر ده تا پانزده نماینده باید عضو شوند.
فراکسیون ها برای انواع حوزه ها و مسائل مختلف تشکیل می شوند مانند مسئله حقوق مدنی، مسئله زنان، مسئله حجاب و … اما کمیسیون ها تنها برای بررسی لوایح و طرح های مجلس تشکیل می شوند. در واقع با فراکسیون نماینده ها می خواهند حرف یا مسئله ای را به گوش دولت برسانند و تمام تلاش خود را بکنند که از آن طرح حمایت شود.
