تفاوت کلاهبرداری با خیانت در امانت

تفاوت کلاهبرداری با خیانت در امانت

قانون گذار  در ماده ۱ قانون تشدید کلاهبرداری را تعریف کرده است. منظور از کلاهبرداری این میباشد که فردی مال مردم را از طریق حیله و فریب اغفال بکند بگیرد یا به صورت متقلبانه به امور واهی وعده بدهد. در کلاهبرداری شخص مالش را به از روی اعتماد  فرد کلاهبردار می دهد .

برای تشخیص تفاوت کلاهبرداری و خیانت در امانت باید عناصر ۲ جرم را بررسی بکنیم. برای بررسی کلاهبرداری  باید با عناصر این جرم  آشنا بشویم که از قرار ذیل است:

عنصر قانونی: ماده ۱ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری عنصر قانونی این جرم هست.

عنصر مادی: عنصر مادی شامل رفتار و اوضاع و احوال است.

رفتار در کلاهبرداری  بردن مال به صورت متقلبانه است. منظور از اوضاع و احوال در این جرم تقلبی بودن ، فریب دادن مال باخته،  رضایت مال باخته  و همچنین  مال متعلق به غیر است.

قابل ذکر است اگر در کلاهبرداری واهی بودن وجود نداشته باشد امکان دارد که جرم تحت عنوان تحصیل مال از طریق نامشروع یا  خیانت در امانت پیگیری شود.

عنصر روانی: ۲ نوع عنصر روانی داریم عام و خاص

منظور از عنصر روانی عام شخص کلاهبردار عمدا و با قصد فریب فعل مجرمانه انجام دهد. منظور از عنصر روانی خاص قصد فرد برای بردن مال شخص دیگری می باشد.

کلاهبرداری اقسام متعددی دارد که عبارت هستند از :

کلاهبرداری ساده و کلاهبرداری مشدد

کلاهبرداری مشدد در حالت های مختلفی صورت میگیرد از جمله موارد ذیل :

اگر فرد مدعی شود که سمتی از طرف سازمان و موسسات دولتی دارد ولی این ادعا دروغین باشد کلاهبرداری مشدد رخ داده است. نکته قابل توجه این می باشد که باید سمتی در موسسه دولتی را ادعا کرده باشد در غیر این صورت کلاهبرداری مشدد نخواهد بود.

 از طریق وسایل ارتباط جمعی و تبلیغات عمومی کلاهبرداری کرده باشد.

شخص کلاهبردار  باید یکی از کارکنان سازمانهای دولتی باشد.

بین کلاهبرداری ساده و مشدد از جهت مجازات متفاوت می باشد به این صورت که در کلاهبرداری ساده  به مدت ۱ تا ۷ سال حبس دارد و جزای نقدی معادل مالی که کلاهبردار برداشته است.

در کلاهبرداری مشدد مجازات مقرر شده در قانون حبس  به مدت ۲ تا ۱۰ سال است و جزای نقدی همچون کلاهبرداری ساده می باشد علاوه بر ان انفصال از خدمات  دولتی برای کلاهبردار در نظر گرفته شده است.

در رابطه با مجازات های کلاهبرداری کم تر از حداقلی که قانون گذار در قانون مقرر کرده است نمیتوان تخفیفی در نظر گرفت. موارد تخفیف جرم کلاهبرداری را در ماده ۲۲ قانون مجازات اسلامی بیان شده است.

• 

• 

جرم خیانت در امانت

 قبل از آشنایی با تفاوت کلاهبرداری و خیانت در امانت باید عناصر جرم خیانت در امانت را بررسی بکنیم.

عنصر قانونی جرم خیانت در امانت در ماده  ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی بیان شده است . جرم خیانت در امانت زمانی محقق می شود که شخصی مالش را به صورت امانت به فردی می سپرد  ولی فرد امین مال را با سوء نیت  استعمال، تصاحب ( برخورد مالکانه با مال غیر داشته باشد)، تلف، مفقود بکند یا هنگام استرداد مال،  امین از پس دادن مال خودداری بکند. نکته قابل توجه این می باشد که صرفا  با پس ندادن مال به صاحبش، خیانت در امانت رخ نمیدهد بلکه باید انجام دادن این فعل همراه با  سوء نیت باشد.

عنصر مادی خیانت در امانت که در قانون بیان شده است شامل رفتار هایی از جمله  استعمال، مفقود کردن، تصاحب، اتلاف می باشد.

مواردی شامل شرایط و اوضاع و احوال در جرم خیانت در امانت می باشد از جمله موارد ذیل است:

موضوع خیانت در امانت باید عین مال باشد.

مالی که به امین سپرده می شود مشروط می باشد  به استرداد مال  یا به مصرف معین رساندن مال مورد نظر.

باید مال به طرق قانونی سپرده شود

جرم خیانت در امانت مشمول مرور زمان میشود . مرور زمان در این جرم از زمان مطالبه مال و منکر شدن امین آغاز می شود.

تفاوت کلاهبرداری با خیانت در امانت

در ظاهر به نظر می رسد تفاوتی بین کلاهبرداری و خیانت در امانت وجود ندارد ولی با عنایت به جزییات متوجه می شویم که تفاوت کلاهبرداری و خیانت در امانت چه  مواردی می باشد:

 اولین تفاوت کلاهبرداری و خیانت در امانت این میباشد که در جرم کلاهبرداری شخص کلاهبردار از طریق فریب و  صحنه سازی اعتماد صاحب مال را جلب می کند بنابراین فرد از این روش با رضایت، مال خود را به کلاهبردار میدهد ولی در جرم خیانت در امانت مال با میل باطنی صاحب مال در اختیار امین قرار میگیرد و قصد فریب دادن وجود ندارد ولی نکته ی قابل توجه این  می باشد که در این جرم در زمان استرداد مال از طرف امین استنکاف صورت می گیرد.

کلاهبردار قصد دارد که خود یا فرد مورد نظرش از کلاهبرداری سود برده باشد ولی در خیانت در امانت صرف این که قصد ضرر وارد کردن به صاحب مال داشته باشد کفایت میکند. در این صورت اگر امین عمدا مال را تلف بکند مجرم می باشد حتی از این کار سودی نبرده باشد.

تفاوت کلاهبرداری و خیانت در امانت در رابطه با زمان وقوع این  جرایم می باشد. در کلاهبرداری  با گرفتن مال جرم تحقق پیدا میکند ولی در خیانت در امانت پس از تحویل مال باید رفتار هایی از جمله تصاحب کردن، تلف کردن و گم کردن رخ دهد تا جرم محقق شود برای همین جرم کلاهبرداری را جرم آنی می دانند چراکه برای محقق شدن این جرم نیاز به گذشتن مدت زمان زیادی نیست.

تفاوت کلاهبرداری و خیانت در امانت در مجازات آن ها می باشد. مجازات کلاهبرداری شدید تر است.

تفاوت کلاهبرداری و خیانت در امانت را میتوان در نوع جرم دانست چرا که کلاهبرداری جرم مرکب است به این معنی که برای تحقق این جرم باید تمام  اجزای مختلف عامل مجرمانه رخ دهد  ولی خیانت در امانت یک جرم مقید می باشد بنابراین در این جرم به صرف این که  امین از تحویل دادن مال استنکاف بکند جرم تحقق یافته است.

با بررسی تفاوت کلاهبرداری و خیانت در امانت دیوان عالی کشور هم در یکی از ارای خود بیان کرده است که این ۲ عنوان در یک عمل واحد جمع نمی شود.