انواع طلاق
اطلاعاتی در خصوص انواع طلاق
پدیده طلاق یکی از مباحثی است که در مسائل حقوقی بسیار مورد بحث و گفت و گو قرار خواهد گرفت. انواع طلاق در مباحث فقهی و حقوقی وجود دارد که ممکن است همه ما اطلاعات کافی درباره آن نداشته باشیم. پس قبل از اینکه به مباحث حقوقی و جریان طلاق زوجین از یکدیگر وارد شویم، بهتر است اطلاعات کاملی درباره انواع و اقسام طلاق در قانون اسلامی و قانون کشور خود داشته باشیم. شاید گاهی در کنار واژه طلاق کلماتی را شنیده و یا دیده باشید، که معنا و مفهوم آن برایتان نامأنوس و گنگ بوده است. عباراتی چون طلاق رجعی و یا طلاق بائن و امثالهم، که از انواع طلاق محسوب می شود. ما در این مقاله سعی داریم تا با زبانی ساده مفهوم این واژگان را مانوس کنیم.
تعریف قانون از طلاق
قبل از تشریح موضوع انواع طلاق، ابتدا به موضوعاتی چون مفهوم طلاق از منظر قانون خواهیم پرداخت. طلاق در عرف و قانون به معنی جدایی زن و شوهر از یکدیگر است. زن و مرد بر هر آیین و دینی که باشند، طبق همان دین و مسلک خود با یکدیگر ازدواج می کنند. اگر جدایی یا بهتر است بگوییم طلاقی بین آنها صورت بگیرد، طبق آیین دینی خود و قوانین موجود در کشور خود از یکدیگر جدا می شوند. قانون کشور ما در خصوص طلاق زوجین طبق آیین و احکام اسلامی تبیین شده است. قوانین مدنی ایران در مورد طلاق بر طبق مذهب شیعه دوازده امامی نوشته شده است. مذاهب اسلامی دیگر مانند مذاهب شافعی، حنفی، زیدی، مالکی و ادیان به رسمیت شناخته شده دیگر چون زرتشتی، مسیحی و کلیمی طبق ادیان و مذاهب خود از یکدیگر جدا می شوند. طبق قوانین مدنی کشور طلاق از اختیارات مرد می باشد. یعنی هر وقت بخواهد، می تواند زن خود را طلاق بدهد. مگر اینکه یکی از شرایط ضمن عقد خلاف این موضوع باشد و یا طبق شرایط های تعریف شده در قانون، زن می تواند از شوهر خود طلاق بگیرد.
انواع طلاق در قانون مدنی ایران
طبق ماده قانونی ۱۱۴۳ مدنی ایران، تقسیم بندی طلاق در دو عنوان است که انواع طلاق در این دو مورد جایی می گیرد. این تقسیم بندی بر اساس و اعتبار اینکه درخواست طلاق از سوی مرد باشد و یا از سوی زن و یا اینکه با توافق طرفین و یا به حکم دادگاه خانواده و همچنین قابلیت رجوع بعد از طلاق، صورت گرفته است. دو نوع کلی از طلاق تحت عنوان طلاق رجعی و طلاق بائن وجود دارد.
از انواع طلاق طلاق رجعی است که به معنی رجوع کردن و بازگشت دوباره است. در زمان عده مرد می تواند به زن خود رجوع کند. عده مدت زمان تعیین شده پس از طلاق است. اگر مرد از طلاق دادن زن پشیمان شد و زمان عده وی به پایان نرسیده باشد، می تواند دوباره بدون هیچ تشریفات و یا خواندن خطبه عقدی دوباره با یکدیگر زندگی کنند. در مدت زمان مشخص عده، طبق قانون زن حق ازدواج ندارد و تا پایان مدت عده بین او هیچ مردی نباید نکاحی خوانده و یا رابطه ای برقرار شود.
از دیگر انواع طلاق، طلاق بائن است. این طلاق خلاف نوع رجعی است و در این نوع از طلاق مرد حق ندارد در مدت عده هر وقت که بخواهد به زن رجعت کند. چنانچه بعد از طلاق بائن زن و شوهر بخواهند دوباره با یکدیگر زندگی کنند، باید دوباره خطبه عقد بین آن دو خوانده شود. زوجین می توانند شرایط ضمن عقد و مهریه جدید را در عقد خود بخواهند.
انواع طلاق رجعی
طبق گفته های فوق یکی از انواع طلاق، طلاق رجعی می باشد که در این نوع از جدایی زن و شوهر، مرد در مدت عده و در صورت تمایل می تواند به زندگی دوباره با زن برگردد. اما چه نوع از طلاق های طلاق رجعی محسوب می شوند.
زمانی که طلاق به درخواست و خواسته مرد باشد. همانطور که می دانید طبق قانون مدنی ایران، طلاق یکی از اختیارات مرد در زندگی مشترک است.
طلاق خلع و مبارات، این دو نوع از طلاق در زمره طلاق بائن قرار می گیرند. اما دلیل ذکر آن در این تقسیم بندی این است، تنفر زن از مرد آنقدر زیاد است که برای طلاق گرفتن در اسرع وقت زن مال خود را می بخشد. یا زن و مرد نسبت به یکدیگر تنفر شدید دارند و زن مال خود را می بخشد و یا مرد مهریه زن را می دهد تا زودتر جدا شوند. اما اگر بعد از بخشیدن مال توسط زن، زن به مال رجوع کند و مال را از مرد بخواهد، طلاق رجعی خواهد شد و مرد می تواند در مدت عده به زن رجوع کند.
انواع طلاق (1)
انواع طلاق بائن
پیشتر گفته شد که یکی از انواع طلاق، طلاق بائن است. بائن به معنی جدا شونده است، که در این حالت از جدایی زن و شوهر، شوهر یا مرد حق ندارد به زن دوباره رجعت نماید. در چهار مورد از انواع طلاق مرد حق ندارد در مدت عده خواهان دوباره زندگی با زن شود. این چهار مورد به قرار زیر می باشد.
زن دوشیزه یا باکره باشد، زمانی طلاق صورت بگیرد که رابطه زناشویی میان زن و شوهر صورت نگرفته باشد.
زن یائسه باشد. یائسگی حالتی است که زن در سن و سال مشخصی دیگر عادت ماهانه نمی شود.
سه طلاق زن، زمانی که زن و مرد سه بار متوالی با یکدیگر ازدواج کنند و طلاق بگیرند. در این حالت مرد و زن بر یکدیگر حرام هستند و حق ازدواج دوباره نخواهند داشت.
طلاق مبارات و خلع، دو نوع طلاق مختلف است. اما وجه اشتراک این دو نوع از طلاق این است که تنفر شدید زن و مرد نسبت به یکدیگر آنقدر زیاد است که برای طلاق گرفتن از هم حاضرند مال و مهریه را ببخشد یا بدهد، تا صیغه طلاق زودتر جاری شود.
طلاق عسر و حرج چیست؟
پیشتر گفتیم که حق طلاق در احکام مدنی ایران با مرد است. اما زن یا زوجه بر اساس شرایطی می تواند خواهان طلاق شود. شرایطی که در ضمن عقد درج و ثبت شده ، مانند حق طلاق برای زوجه است. یکی دیگر از این شرایط که قانون آن را عنوان کرده است، طلاق عسرو حرج می باشد. عسر و حرج لغات عربی هستند که به معنی سختی ومشقت است. به دین معنی؛ مرد زندگی را بر زن سخت و دشوار کرده است. اما ادله کافی و قابل قبول در قانون برای این نوع طلاق چیست؟
اعتیاد زوج به مشروبات الکلی و یکی از مواد های مخدر
بیماری خاص و یا واگیردار زوج
ترک خانه در طی یک سال به صورت ۶ ماه متوالی و یا ۹ ماه متناوب بدون دلیل و عذری موجه
ضرب و شتم زن توسط مرد به طوری که به وی آسیب رسانده باشد و در تحمل زوجه نباشد.
بیماری روانی و صعب علاج که زندگی زن و مرد را مختل سازد.